سایت تخصصی مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی | HCSM
سوالات آزمون میان ترم اقتصاد بهداشت و درمان/ یکشنبه ۲۸ اردیبهشت ۱۳۹۳
تذکر: با توجه به اینکه سوالات جواب استدلالی و تحلیلی دارد. از کپی کردن پاسخ ها از متون خودداری و به هر سوال در سه سطر جواب های کوتاه داده شود. در غیر اینصورت، پاسخ تصحیح نخواهد شد.
۱) با توجه به آموخته های خود از اقتصاد سلامت، رابطه ی هزینه، کارآیی و عدالت را چگونه تحلیل می کنید؟
۲) اگر دولت در سلامت دخالت چندانی نکند و همه چیز در بازار سلامت در بخش خصوصی باشد، چه پیش خواهد آمد؟
۳) کارآیی فنی و تخصیصی در عمل چیست و با مثالی ارتباط آنها را بنویسید؟
https://hcsm.ir
با عرض ادب و عصر بخیر:
پاسخ سوال۱:هزینه در بخش بهداشت و درمان اصولا اقدام مناسبی نیست.بهترین اقدام هزینه کردن در خدماتی است که دارای بهره وری هستند.کارایی و عدالت نیز باید به موازات هم پیش بروند و نمیتوان یکی را فدای دیگری کرد.
۲٫بدلیل عدم تقارن اظلاعاتی تقاضای القایی بوجود می آید.کنترل هزینه ها و نظارت بر آنها کاهش پیدا میکند.دسترسی محدود میشود و بخش خصوصی در خدماتی که سوددهی ندارد مثل واکسیناسیون تمایلی به سرمایه گذاری ندارد،قیمت ها افزایش پیدا میکند و داروها و بیماری های خاص عموما توسط بخش خصوصی تحت پوشش قرار نمیگیرد.
۳٫کارایی فنی در عمل عبارتست از انجام بیشترین فعالیت با حجم مشخصی از منابع.یا فعالیت هایی که حداقل منابع را مصرف می کنند.
کارایی تخصیصی در عمل عبارتست از استفاده از منابع برای فعالیت هایی با بیشترین بهره وری.
بطور مثال در درمانگاه بیمارستان اگر با حداقل منابع و پرسنل بتوان حجم بیشتری از بیماران را پذیرش کرد،کارایی فنی است و حال اگر بتوان پزشکان فوق تخصص را به خدمت گرفت،هم حجم پذیرش بیماران افزایش می یابد و هم کیفیت ارائه شده به بیماران مطلوب تر می شو و هم سود آوری برای بیمارستان به ارمغان می آورد.(کارای تخصیصی)
جواب سوال یک : همانطور که میدانیم برابری مهمترین معیار و شاخص درباره موفقیت های سیاست های بخش بهداشت و درمان میباشد . و از انجا که کارایی یعنی با استفاده از حجم شخصی منابع بتوانیم کار بیشتری انجام دهیم میتوان کارایی استفاده مفید از هزینه ها و هذایت منابع به سود بیشتر معرفی کرد .در واقع دستیابی به برابری ممکن است هزینه های زیادی داشته باشد و باید بررسی گردد که آیا توانایی این مقوله وجود دارد یا نه و در نهایت بین برابری و کارایی نمیتوان یکی را انتخاب کرد و این دو در موازات هم هستند و باید هر دو را در نظر گرفت .در واقع برابری به این معنا میباشد که که افراد با درآمد های مختلف و با صرف هزینه یکسان بتوانند بسته خدمتی یکسان دریافت کنند
جواب سوال ۲ –مداخله دولت در بازارهای مراقبت های بهداشتی و درمانی بیش از از بقیه بازار ها میباشد و دولت در هر صورت باید مداخله نماید در غیر اینصورت تقاضای القایی بوجود میاید و مردم نمیتوانند انطور باید از خدمات بهداشتی و درمانی استفاده نمایند و همچنینبه بحث برابری و مساوات در اینصورت و رعایت عدالت در ارائه خدمات بهداشتی درمانی لطمه وارد میشود
جواب سوال سه :
کارایی فنی یعنی با استفاده از حجم مشخصی منایع کار بیشتری انجام دهیم بطور مثال ترکیبی از منابع مانند نیروی انسانی قرار دهیم که بتوانیم بهترین نتیجه با حداقل نیروی انسانی بگیریم
کارایی تخصیصصی :یعنی بتوانیم منابع را در بهترین محل ممکن مورد استفاده قرار گیرد و باید برای رسیدن به این کارایی به ارزیابی نیازها و ارزیابی مداخلات بهداشتی و تعیین اولویت های بهداشتی توجه کرد بطور مثال آیا توجه کردن به سالمندان و صرف هزینه های زیاد بر روی آنها نتیجه بهتری میدهد یا بر روی کودکان ترین دستاورد بهداشتی برای سرمایه گذاری از منابع دارد تا بتوانیم بر روی آن تمرکز نماییم
فرشته شجاع
جواب سوال ۱:
کارایی تخصیص موثرمنابع درتولیدکالاها وخدمات رامیتوان گفت وعدالت هم که دونوع افقی وعمودی هست ومفهومی نزدیک به برابری وانصاف می باشد ودربحث تجمیع بیمه ها ماعدالت عمودی مدنظرمان میباشدوعدالت سومین نیاز انسان است که یکی ارشاخصهای اندازه گیری عدالت را پرداخت مستقیم ازجیب می باشد وهزینه های فردزا هم سومین شاخص میباشد وباید پرداخت مستقیم ازجیب و به عبارتی هرینه درمان را به ریز ۳۰ درصد برسانیم.
جواب سوال ۲:
دولت به سه دلیل باید دخالت کند ۱ عدم کارایی درمکانیزم بازار ۲- توزیع عادلانه درآمد و۳- ایجاد ثبات اقتصادی که اگر دولت درسلامت دخالت نکند تورم و بی عدالتی زیاد میشود و تقاضایی القایی به وجود می آید ودولت اگردخالت نکند کیفیت خدمات کاهش پیدامی کندومردم قادربه پرداخت هزینه های درمان نمی باشند.
جواب سوال ۳:
کارایی فنی به فعالیت هایی گفته می شود که حداقل منابع رامصرف می کنند.مثلا درکارایی فنی ماازیک فضای اموزشی برای ساخت دانشکده پزشکی استفاده میکنیم که بااندک امکانات ازان بهره ببریم.ولی اگرازهمین فضا برای یک تخصص دیگراستفاده کنیم بهره وری بالاتری داریم چون تعداددانشکده های پزشکی زیادمیباشدواین می شود کارایی تخصیصی که از منابع خود درجهتی استفاده کنیم که بالاترین بهره وری رابدهدومنابع دربهترین محل ممکن استفاده شود.
کارایی تخصیصی ناظربه براین است که منابع دربهترین محل ممکن مورداستفاده قرارگیرد
با سلام و احترام خدمت استاد ارجمند :
سوال ۱- صرف کردن هرینه ی بیش از حد در بخش بهداشت و درمان صرفا در رسیدن به اهداف خیلی موثر نیست .هزینه کردن زمانی موثر است که به بهره وری برسد. عدالت وکارایی نیز دو جزء جدایی ناپذیرند که هر دو در کنار یکدیگر و به موازات هم بابستی بکار گرفته شوند.
سوال ۲ – در اینصورت به علت عدم وجود نظارت بر قیمت ها هرینه های بهداشتی و درمانی به میزات زیادی افزایش یافته و هرینه های هنگفتی به بیماران تحمیل می شود. در ضمن بخش خصوصی برای کسب سود بیشتر تقاضای القایی ایجاد کرده و در نتیجه دسترسی و بهره مندی افراد کاهش می یابد. همچنین به علت اینکه بخش های خصوصی به سمت خدمات سود آور روی می آورند تنوع خدمات ارائه شده کاهش می یابد.
سوال ۳ – کارایی فنی انجام بیشترین فعالیت با کمترین منابع می باشد و کارایی تخصیص استفاده کردن از منابع به منظور بهره وری بیشتر می باشد. مثلا در صورتی که در واحد رادیولوژی با حداقل امکانات تغداد بیشتری بیمار پذیرش شود کارایی فنی و در صورت استفاده از تجهیزات خاص جهت تشخیص موارد ویژه و افزایش مطلوبیت و سودآوری کارایی تخصیص می باشد.
۱- هزینه کردن برای ایجاد گسترش سلامتی لازم است ولی به تنهای تضمین کننده سلامتی نیست بلکه لازم است هزینه ها ومنابع در مسیری که بیشترین دستاورد، بهره وری وکارایی در ارتقائ سلامت جامعه داشته باشد و به طور کلی رابطه هر دو با عدالت در بهره مندی و بکارگیری آنها در بهترین محل براساس اولویت های مورد نیازجامعه (مناطق پر خطراز لحاظ بهداشتی ) بایستی باشد.
２)چون سلامتی به عنوان یک کالای عمومی است بدلیل پدیده شکست در بخش خصوصی نمی توان همه چیز را به بخش خصوصی واگدار نماید.وبا ایجاد بازار رقابت می توان بازار رقابتی برای ارئه دهندگان ومصرف کنندگان ایجاد نمود.
۳- کارآیی فنی یعنی انجام بیشتین فعالیت ها در استفاده از کمترین منابع که مثلا درخصوص پرداخت مطالبات پزشکان وکارکنان بهداشتی حهت ایجاد انگیزه کاری آنها برای مبارزه با بیماریها وارتقائ سلامت بایستی از چه روش مناسب پرداختی استفاده کنیم. کارایی تخصیصی یعنی بکارگیری منابع با هدف بهره وری بیشتر می باشدو لازم است با نیاز سنجی وبررسی اولویت های سلامت اقدام کنیم مثلا در سیستان بلوچستان اولویت مبارزه با سل و مالاریا است ولی اولویت سلامت در مناطق مرفه تهران بیماری های غیر واگیر است.
۱- در اقتصاد سلامت برای رسیدن به عدالت سلامت بایستی اولویت ها را شناخته و دسته بندی و با حداقل هزینه برای رسیدن به آن هزینه کرد.
۲- انحصار اقلام وتجهیزات دارویی توجه سلیقه ای به درمان براساس منافع مالی ، تفسیر شخصی از عدالت در سلامت ، عدم توجه به بهداشت.عدم توجه به برنامه ریزی در فعالیت ها و ساختارهای بهداشتی.
۳- کارایی تخصیصی :در عمل یعنی تخصیص مابع به اولویت ها وارزیابی نیازهای بهداشتی و درمانی.
کارایی فنی : در عمل یعنی بهترین راه اجرائی برای صرف حداقل منابع
مثال تخصیصی : بیماران تصادفی مثال فنی: غربال گری نوزادان
۱- دررابطه باهزینه الزام نیست که هرچه هزینه زیادشود کارآیی صورت گیرد وسلامت رونق یابد .
کارآیی آنست که باکمترین هزینه وامکانات بهترین نتیجه گرفته شود .
عدالت آنست که هرکه درآمد بیشتر دارد بیشتر هزینه کند وهرکه نیاز بیشتر دارد بیشتر بهره مند شود .
۲ – اگردولت دخالت نکند سوداگران سواستفاده کرده و ضعیفان نابود خواهند شدودربازار سلامت هرج ومرج رخ خواهد داد .
۳ – درکارآیی فنی درعمل باکمترین امکانات وحداقل منابع به حداکثر نتیجه دست می یابد .
در کارایی تخصیصی امکانات ومنابع در بهترین محل مصرف میشود .
مثلا : آگاهی دادن و آموزش به خانواده هابرای کاهش مرگ ومیرکودکان ناشی از بیماری اسهال .
بهترین راه درآگاهی دادن به خانواده ها با (صرف حداقل منابع ) در بهترین محل (پیشگیری از مرگ و میر کودکان )
جواب سوال ۱ :
بهداشت و درمان جزء نیازهای اولیه و اساسی هر انسان است و هر فرد جدا از نژاد ، فرهنگ ، میزان درامد و تحصیلات حق دارد از بهداشت و درمان برخوردار باشد حتی اگر این خدمات دارای هزینه زیاد باشد لذا با توجه به اینکه کارایی یعنی انجام کار با کمترین هزینه و منابع و این با عدالت در بسیاری از موارد در تضاد می باشد لذا دولت به عنوان متولی بهداشت و سلامت جامعه موظف است حتی در صورت صرف هزینه های بسیار سلامت و بهداشت را تامین نماید در هر حال در مواقعی می تواند یک رابطه مستقیم بین هزینه ، کارایی و عدالت باشد و بلعکس. ولی عدالت در سلامت از همه مهمتر است
جواب سوال ۲ :
در بخش خصوصی و اقتصاد آزاد هر کاری بر مبنای سود و زیان محاسبه و اجرا می شود ولی در بهداشت و درمان در بسیاری از مواقع مانند اجرای واکسیناسیون و … فقط هزینه است و درآمد وجود ندارد. لذا بخش خصوصی در این زمینه عقب نشینی خواهد کرد و جامعه در آینده نه چندان دور با بحران مواجه خواهد شد لذا دولت بر اساس اصول متعدد قانون اساسی خصوصا اصول ۲۹ و ۴۳ملزم و مکلف به تامین و دخالت در امر سلامت جامعه است .
جواب سوال ۳:
کارایی فنی یعنی انجام کار با استفاده از حداقل منابع و کارایی تخصیصی یعنی استفاده از منابع در بهترین محل ممکن . به طور مثال در کارایی فنی : چگونه می توان با کمترین هزینه واکسیناسیون جامعه مورد نظر را انجام داد و توسط چه نهاد یا سازمانی و در کارهای تخصیصی این که مثلا در زمینه ی سلامت کودکان و نوجوانان هزینه کنیم یا سالمندان ؟
۱)۱گر هزینه ها با درآمدها همخوانی داشته باشد با خصوصی سازی به عدالت نزدیک هم میشویم. اگر هزینه ها یکسان بالا رفته اما درآمدها تغییری نکنند عدالت بی معنی میشود.همچنین ممکن است با بالا رفتن هزینه ها حتی با توجه به افزایش درآمرها باز هم ممکن است به عده ای ظلم شود زیدا شاید درصد افزایش درآمدشان به اندازه ی افزایش هزینه ها نباشد و کلا قبل از افزایش هزینه ها باید در آمدها مشخص و طبق آن هزینه ها شکل بگیرند.
۲)
تقاضای القایی اتفاق می افتد یعنی هر شاخه ای برای جامعه در حیطه خود قانون وضع میکنند وبه بقیه اقشار فشار تصمیمی و هزینه وارد میکند.همچنین قیمت گزاری خدمات درمانی غیر واقعی و به ضرر اقشار ضعیف و کم درآمد جامه اتفاق میافتد..همچنین اقشاری از جامعه مورد ظلم قرار گرفته و با توجه به درآمد خور باید به اندازه تعیین شده در بخش خصوصی هزینه پرداخت کنن
۳٫ کارایی فنی مختص فعالیت هایی است که حداقل منابع را استفاده کند و حداکثر نتیجه را حاصل کند و
کارایی تخصیصی نظارت بر استفاده منابع در بهتربن حالت ممکن است.
در یک بیمارستان موجود با توجه به تعداد تخت بیمارستانی مشخص تعداد پذیرش بیماران در حالت بهینه مشخص است، این که با توجه به مدیریت بیمارستان و انجام برنامه ریزی و بهینه سازی فرآیندها و آموزش بهتر پرسنل به جذب بیمار و استفاده از تمام تخت های بیمارستانی را کارایی فنی گویند .
در کارایی تخصیصی در همان بیمارستان با یک هزینه و در اختیار گذاشتن منابع بیشتر ، بیمارستان اقدام به توسعه مکانی وتجهیزاتی نموده و با استفاده از پرسنل مجرب تر و تجهیزات به روز تر اقدام به جذب بیشتر بیمار و درآمدزایی بیشتر می نماید. حال اینکه این هزینه و منابع در بخش تجهیزات یا توسعه مکانی و یا هر دو مورد باشد به تصمیم مدیریت ارشد بیمارستان مربوط می شود. همچنین استفاده از رزیدنت ها و انترن ها علاوه بربحث یادگیری در بیمارستانها میتواند در بحث آموزش به بیماران نیز مفید باشد و کارایی و بهره وری آنان بالا برود.
１) با توجه به آموخته های خود از اقتصاد سلامت، رابطه ی هزینه، کارآیی و عدالت را چگونه تحلیل می کنید؟
از آنجا که یکی از مهمترین اهداف اقتصاد سلامت به حداکثر رساندن رفاه اجتماعی از طریق به حداکثر رساندن کارآیی و همچنین برابری و عدالت یکی از مهمترین شاخصه ها برای محاسبه میزان موفقیت در سیاست های بهداشتی می باشد لذا هزینه های بخش بهداشت ودرمان بویژه هزینه های سرمایه ای به نحوی باید صورت پذیرد تا در راستای دسترسی بر اساس نیاز باشد. و در واقع این هزینه ها در مناطق فقیر نشین و عمومی باید بیشتر از مناطق مرفه و خصوصی باشد.
２) اگر دولت در سلامت دخالت چندانی نکند و همه چیز در بازار سلامت در بخش خصوصی باشد، چه پیش خواهد آمد؟
با توجه به تاثیر عمده بهداشت در اقتصاد، ساختار جمعیت و حتی حجم جمعیت در صورتیکه دولت در بازار سلامت حضور فعال و تاثیرگذاری نداشته باشد عملاً می تواند در توسعه اقتصادی و سایر مسائل مربوط به نیروی کار مفید و غیره در آینده با مشکلات عدیده ای روبروگرددچرا که بخش خصوصی بیشتر به فکر جیب خود می باشد تا زیرساخت های اساسی کشور.
۳) کارآیی فنی و تخصیصی در عمل چیست و با مثالی ارتباط آنها را بنویسید؟
کارآیی فنی یعنی انجام فعالیتهای مورد نظر با کمترین منابع بطور مثال در بحث پیشگیری از بیماری مالاریا زه کشی آبراهها یکی از مهمترین اقدامات است که می توان با کمک گرفتن از مردم بومی مناطق درگیر در این امر موفق شد.
کارآیی تخصیصی یعنی هدایت منابع به سوی مصارفی با بیشترین بهره وری در مثال فوق در زمینه بحث سمپاشی مناطق آلوده به پشه آنوفل به جای سمپاشی دستی می توان از سمپاشی بوسیله هواپیما بیشترین نتیجه گیری را کرد.