میزان مرگ و میر تناسبی (Proportional Mortality Rate) و میزان کشندگی (Case fatality rate)
دکترخلیل علی محمدزاده
میزان مرگ و میر نسبی یک علت (Proportional Mortality Rate (PMR: این میزان اهمیت یک علت مرگ را در کلیه علل مرگ جامعه نشان می دهد و نمایانگر اهمیت آن بیماری در ایجاد مرگ در جامعه می باشد. میزان مرگ و میر نسبتی آسانترین راه برآورد بار بیماری در یک جامعه است. فرمول آن عبارتست از؛ نسبت تعداد مرگ های ناشی از یک بیماری در طول یکسال به مجموع تعداد مرگ ها به هر دلیلی در همان سال ضربدر ۱۰۰
میزان کشندگی CFR) Case fatality rate): به صورت درصد از تعداد افراد تلف شده، در بین تمامی افراد مبتلا به آن بیماری در یک مدت مشخص، بیان می شود. این واژه در بیشتر موارد برای همه گیری های خاص بیماری های حادی که تمام بیماران در دوره زمانی مشخصی تحت نظر قرار می گیرند تا بتوان مرگ های ناشی از آن بیماری را محاسبه کرد. این اصطلاح را در رابطه با واژه حدت (Virulence) نیز به کار می برند.
|
|
CFR نشان دهنده توان مرگ آفرینى بیمارى و تنها شامل نسبت مرگها به بیماران است. زمان مربوط به تعیین نسبت مشخص نمىشود. این نسبت مشخصاً در بیمارىهاى عفونى حاد (مانند مسمومیت غذایی، وبا و سرخک و کووید ۱۹) بکار مىرود. کاربرد آن در بیمارىهاى مزمن محدود است زیرا زمان آغاز بیمارى تا زمان مرگ طولانى و متغیر است. در همه گیرىهاى مختلف ممکن است میزان CFR متفاوت باشد زیرا در عامل بیمارىزا، میزبان و محیط زیست تغییراتى وجود دارد. CFR در ارتباط نزدیک با ویرولانس عامل بیماری زاست. |
میزان کشندگی را نباید با میزان مرگ نسبی اشتباه کرد، با وجود اینکه هر دو نسبت فوق اهمیت مرگ در اثر یک بیماری را نشان می دهند. ممکن است از هم کاملا متفاوت باشند. بدین معنی که ممکن است یک بیماری با وخامت کم بعلت شیوع زیاد باعث تعداد زیادی مرگ شده و نسبت مرگ و میر نسبی زیادی داشته باشد، در حالی که یک بیماری وخیم بعلت شیوع کم بیماری در جامعه نسبت مرگ و میرنسبی کمی را نشان دهد.