برگزاری کارگاه مدیریت استراتژیک و مدیریت آینده پرداز در نظام سلامت

به گزارش وب دا – دکترخلیل علی محمدزاده پزشک و دکترای تخصصی مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی در کارگاه مدیریت استراتژیک و مدیریت آینده پرداز که با حضور جمعی از مدیران بیمارستان ها و مراکز درمانی برگزار شد با گرامیداشت یاد شهید دکتر محمد مفتح و تبریک سالروز وحدت حوزه و دانشگاه، از حوزه های علمیه و دانشگاهیان خواست که در سند پیش نویس الگوی اسلامی – ایرانی پیشرفت که اخیرا با ابلاغ مقام معظم رهبری منتشر شده و یک برنامه آینده پژوهی است، با تشکیل هیئت های اندیشه ورز، تامل و تعامل نموده و اصلاحات لازم را پیشنهاد دهند.
وی عصر حاضر در مدیریت جهانی را دوره پسا مدیریت استراتژیک خواند و گفت: با توجه به تغییرات پرشتاب، عدم قطعیت فزاینده و پیچیدگی امور، سازمان ها با نمی دانم های فراوانی روبرو هستند.
وی به رویکردهای متفاوتی که نسبت به تغییر وجود دارد، اشاره کرد و گفت: پاسخ مدیریت استراتژیک به تغییر، رویکردی منفعل است یعنی تطابق و سازگاری با تغییرات، اما مدیریت آینده پرداز نسبت به تغییر، رویکرد فعالی دارد یعنی به دنبال ایجاد تغییرات مطلوب مورد نظر است.
وی به افق پنجاه ساله در الگوی اسلامی – ایرانی پیشرفت اشاره کرد و اظهار داشت: یکی از تفاوت های مدیریت استراتژیک با مدیریت آینده پرداز در افق زمانی است. به عنوان مثال برنامه های توسعه ای پنج ساله که در کشور اجرا می شود از جنس برنامه استراتژیک است ولی دورنمای سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، ایران، نیم قرن آینده را هدف قرار داده است.
وی گفت: در مدیریت آینده پرداز با تمرکز بر دورنما، تغییرات را مطابق با آنگونه که می اندیشیم و مطلوب می پنداریم، برنامه ریزی کرده و سرانجام با اجرای دقیق و ارزیابی مستمر، در واقع دست به آفرینش جدید می زنیم.
وی با یادآوری استراتژی اقیانوس‌های آبی در فضای کسب و کار که حاصل جنبش اخیر خلاقیت و نوآوری است، گفت: در این استراتژی کلیه ی صنایع و بازارهایی در نظر گرفته می شوند که در حال حاضر وجود ندارند.
رئیس مرکز تحقیقات سیاستگذاری اقتصاد سلامت مفهوم نوآوری ارزش آفرین را قلب استراتژی اقیانوس آبی ذکر کرد و اظهار داشت: از اقیانوس‌های آبی تا کنون هیچ بهره‌ برداری صورت نگرفته است و هیچ رقیبی در آن ها وجود ندارد، بنابراین پتانسیل بالایی برای رشد و سودآوری در آنها وجود دارد. خالق این اقیانوس، خود می‌ تواند قوانین بازی و حد و مرز های صنعت را مشخص نماید، زیرا این استراتژی از تغییرآفرینی نشات می گیرد.
وی استراتژی اقیانوس آبی را نمونه ای از نسخه ارتقا یافته در عبور از مدیریت استراتژیک و نزدیکی به مدیریت آینده پرداز نام برد و گفت: مدیریت آینده پرداز با تکیه بر ارزشها و بهره گیری از فنآوری اطلاعات و تکنولوژی های نوین و ترکیب علوم بین رشته ای با علوم پزشکی، برای سیستم های بهداشتی و درمانی، بیمارستان های آینده و شاخص های سلامتی و تندرستی انسان، تحولات و دگرگونی های فراوانی به ارمغان خواهد آورد.
عضو فرهنگستان علوم پزشکی با طرح این سوال که چرا باید تغییرآفرین باشیم؟، گفت: سازمان های برتر سازمان هایی هستند که ارزش های خود را قربانی تغییرات محیطی نمی کنند، پس مدیریت آینده پرداز را جایگزین مدیریت استراتژیک می کنند. چون مدیریت آینده پرداز بر خلاف مدیریت استراتژیک به ارزشها بسیار حساس است و با مدیریت مبتنی بر ارزشها یک پارادایم کاملا هماهنگ است.
وی گفت: در مدیریت استراتژیک اگر به دنبال تربیت مدیر هستیم، در مدیریت آینده پرداز دنبال تربیت رهبر برازنده هستیم که در راس هرم مدیریتی سازمان ها قرار می گیرد و اولا ارزش گذاری نموده و ثانیا بر پاسداشت ارزشها متمرکز بوده و ثالثا نحوه تحقق ارزشها را مدیریت می کند.
وی سطح دوم در هرم مدیریت آینده پرداز را مدیران میانی ذکر نمود و نقش آنان را هدف گذاری بر مبنای ارزشها عنوان کرد و اظهار داشت: هرم مدیریتی در ساختار کلی نظام جمهوری اسلامی ایران از چنین قاعده ای پیروی می کند و اگر چنانچه با اصلاح برخی ساختارها، هدف گذاری در تمام برنامه ریزی ها طبق ارزشهای مطرح شده از سوی مقام معظم رهبری صورت گیرد، دستاوردهای بیشتر و بهتری حاصل خواهد شد.
وی جای مدیران عملیاتی را در سطح سه هرم مدیریت آینده پرداز خواند و گفت: مدیران عملیاتی در این هرم، مدیران فرصت محوری هستند که با استفاده از قوت های درونی در پی تحقق اهداف بر پایه ارزشها هستند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به تفاوت اساسی دورنما در مدیریت استراتژیک با مدیریت آینده پرداز پرداخت و تصریح کرد: دورنما در مدیریت آینده پرداز تنها تصویری از آینده که با آینده نگاری به دست می آید نیست، بلکه علاوه بر لحاظ تصویر آینده مطلوب و رسالت و ارزشها، در برگیرنده اهداف کلان بزرگی است که با تمرکز بر برنامه های بلندمدت امکان بروز و ظهور پیدا می کند. بنابر این دورنما در این مدیریت بر سراسر سازمان سایه می افکند و با آینده پژوهی حاصل می گردد، به همین جهت مدیریت آینده پرداز را Visionary Management می نامند.
دانشیار دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران، شیوه مدیریت در مدیریت عملیاتی را بر مبنای مقررات و دستورالعمل ها (MBI)، در مدیریت استراتژیک بر اساس اهداف (MBO) و در مدیریت آینده پرداز بر پایه ارزشها (MBV) توصیف کرد.
وی با ذکر این مطلب که در برنامه ریزی استراتژیک، به جای پیش بینی، آینده نگری و در برنامه ریزی آینده پرداز فراتر از آینده نگاری، آینده پژوهی انجام می گردد، بیان داشت: از ویژگی های رهبر آینده پرداز این است که متفاوت فکر می کند، متفاوت یاد می گیرد و متفاوت عمل می کند.
دکتر علی محمدزاده در جمع بندی مطالب خود گفت: در حال حاضر رهبری آینده پرداز، مترقی ترین اندیشه ی جهانی در حوزه ی مدیریت است. که با وضعیت کشور ما نیز تناسب بهتری دارد لکن به آن توجه لازم نمی شود؛ همانطور که سبک مدیریت ارزشی یا به عبارتی همان مدیریت جهادی نیز در کشور ما برخلاف صورت ظاهری تا حدود زیادی ناشناخته است.