سایت تخصصی مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی | HCSM
کمپین های مردمی و دانشجویی
در پیشگیری و تشخیص زودرس بیماری ها. یک فرصت محسوب می شوند.
بسیاری از سرطان ها در مراحل اولیه قابل تشخیص و درمان هستند.
دکترخلیل علی محمدزاده شناخت و کشف سرطان ها در مراحل اولیه را موضوع مهمی خواند که می تواند معادله مرگ و زندگی را برای بیماران تغییر دهد و گفت: بسیاری از سرطان ها در مراحل اولیه قابل تشخیص و درمان هستند ولی در صورتی که تشخیص آن به تأخیر بیفتد، درمان آن مشکل و گران و گاهی کم نتیجه خواهد بود.
وی که در سمینار پیشگیری از سرطان های بانوان در بیمارستان فرهیختگان سخن می گفت: نقش کمپین ها در اطلاع رسانی درباره انواع سرطان ها و به ویژه آن دسته که شیوع بیشتری در میان زنان دارند، را اثربخش توصیف کرد.
وی وجود این کمپین ها را در پیشگیری و تشخیص زودرس بیماری ها. یک فرصت فوق العاده دانست و از نقش پر رنگ کانون دانشجویی سبا در برگزاری این سمینار دارای امتیاز بازآموزی برای گروه های مختلف پزشکی تجلیل کرد.
برای ارتقاء دخیره سلامت جامعه، باید برنامه های خود مرافبتی اثربخشی اجرا شود.
این پزشک و پژوهشگر حوزه سلامت در ادامه، به طرح مباحث خود در باره سرطان های دهانه رحم، پستان و تخمدان پرداخت و گفت: شیوع بالای این سرطان ها باعث شده، وزارت بهداشت دستورالعمل کنترل این بیماری ها را از مدتها قبل در دستور کار خود قرار دهد.
وی سرطان دهانه رحم را دومین سرطان شایع دستگاه تناسلی در زنان زیر ۴۵ سال و پنجمین سرطان بعد از سرطان های ریه، سینه، روده و جسم رحم در سراسر جهان اعلام کرد و گفت: ۸۶ درصد مرگ های ناشی از سرطان سرویکس در کشورهای در حال توسعه رخ می دهد و در نیم قرن اخیر به دلیل غربالگری ملی و برنامه بهداشت عمومی، از شیوع این سرطان در کشورهای پیشرفته به میزان ۷۵ درصد کاسته شده است.
وی توجه به این بیماری ها در سیاست‌های کشوری و برنامه‌های خود مراقبتی را موثر خواند و اظهار داشت: در صورت موفقیت، در این ارتباط می‌توان به آسانی با این نوع بیماری ها مقابله کرد و ذخیره سلامت زنان در جامعه را بالا برد.
دکتر علی محمدزاده توجه به غربالگری و مدیریت درست آن و دسترسی به افراد پرخطر را خاطر نشان ساخت و گفت: سرطان دهانه رحم ارتباط شناخته شده ای با ویروس پاپیلومای انسانی(HPV) دارد. این ویروس اواخر سال ۱۹۸۰ کشف شد. انواع پرخطر آن به خصوص ۱۶ و ۱۸، بیشترین شیوع را در افراد مبتلا دارند. این ویروس از طریق رابطه جنسی منتقل می شود و شرایط رفتاری ناسالم جنسی احتمال آلودگی به آن را افزایش می دهد.
در غربالگری سزطان سرویکس، پیدا کردن افراد پرخطر اهمیت بالایی دارد.
وی ویروس HPV را یک ویروس زگیلی توصیف کرد که به آسانی پراکنده می شود و گفت: سرطان دهانه رحم در حقیقت یک بیماری مقاربتی است که در اثر انتقال ویروس پاپیلومای انسانی ایجاد می‌شود و در اکثر مواقع این ویروس از بدن پاک می‌شود. در موارد کمی ممکن است این ویروس جای پای خود را باقی بگذارد به گونه‌ای که باعث تغییرات سلولی در مخاط دهانه رحم و در برخی مواقع در سایر نواحی تناسلی شده و ضایعات پیش‌سرطانی(دیسپلازی) ایجاد می کند و چنانچه این ضایعات در مرحله مناسب با تست غربالگری(پاپ اسمیر) شناخته نشوند ممکن است به سرطان منجر شود. پیشرفت ضایعات این بیماری، برای رسیدن به سرطان دهانه رحم گاهی ۱۰ تا ۱۵ سال به طول می انجامد.
وی با ذکر این نکته که سازمان جهانی بهداشت تزریق واکسن HPV را جزو واکسن‌های ملی قرار داده است، اظهار داشت: گرچه سرطان دهانه رحم به اندازه سرطان پستان و رحم در جامعه ما شایع نیست، اما برخلاف این نوع سرطان‌‌ها قابل درمان نیست و خطرناک و کشنده محسوب می‌شود.
وی افزود: سن واکسیناسیون HPV برای پیشگیری اولیه از این بیماری در کشورهای پیشرفته، در زنان بین ۹ تا ۴۵ سال و مردان بین ۹ تا ۲۶ سالگی توصیه شده است و اکثر افرادی که واکسینه شده اند دچار عوارض جانبی نشده اند.
وی گفت: دو نوع از واکسن‌های ساخته شده در برابر این ویروس از سوی اداره غذا و داروی آمریکا به نام‌های سرواریکس و گارداسیل تائید شده است. سرواریکس(دوگانه) شامل دو گونه ویروس شایع است که ایجاد سرطان دهانه رحم می‌کند و گارداسیل(چهارگانه) حاوی دو گونه فوق به انضمام دو گونه شایع ایجادکننده زگیل تناسلی است.
وی گفت: در این نوع سرطان عامل ژنتیک خیلی تأثیرگذار نیست و شایع ترین راه انتقال، ویروس است و رشد این سرطان به کندی صورت می گیرد.
وی افزود: سن واکسیناسیون HPV برای پیشگیری اولیه از این بیماری در کشورهای پیشرفته، در زنان بین ۹ تا ۴۵ سال و مردان بین ۹ تا ۲۶ سالگی توصیه شده است و اکثر افرادی که واکسینه شده اند دچار عوارض جانبی نشده اند.
وی گفت: دو نوع از واکسن‌های ساخته شده در برابر این ویروس از سوی اداره غذا و داروی آمریکا به نام‌های سرواریکس و گارداسیل تائید شده است. سرواریکس(دوگانه) شامل دو گونه ویروس شایع است که ایجاد سرطان دهانه رحم می‌کند و گارداسیل(چهارگانه) حاوی دو گونه فوق به انضمام دو گونه شایع ایجادکننده زگیل تناسلی است.
وی گفت: در این نوع سرطان عامل ژنتیک خیلی تأثیرگذار نیست و شایع ترین راه انتقال، ویروس است و رشد این سرطان به کندی صورت می گیرد.
پایبندی به خانواده و رفتارهای جنسی سالم، از شیوع سرطان سرویکس می کاهد
دکتر علی محمدزاده علاوه بر ویروس پاپیلومای انسانی، فاکتورهای دیگری را در افزایش احتمال به این بیماری مهم دانست و اظهار داشت: این ویروس ممکن است حتی در اثر زناشویی کامل هم منتقل نشود بلکه از طریق تماس پوست با پوست آلوده هم صورت بگیرد. بنابراین استفاده از وسایل جلوگیری در رابطه جنسی نظیر کاندوم اثر پیشگیری کننده قطعی ندارد.
وی با یادآوری بررسی‌های اخیر پژوهشگران اروپایی گفت: آن ها غربالگری با تست HPV را بهتر از پاپ اسمیر برای پیشگیری از سرطان بدخیم دهانه رحم، ارزیابی نموده اند و توصیه کرده اند که تست تشخیص HPV با اولویت‌بندی از سن ۳۰ سالگی و حداقل با پنج سال فاصله انجام شود.
این پژوهشگر حوزه مدیریت سلامت اظهار داشت: متخصصان کشورمان برای افراد زیر ۲۰ سال این تست ویروس‌شناسی را توصیه نمی کنند به این دلیل که ممکن است این ویروس در بدن خیلی از خانم‌های جوان باشد که باعث نگرانی آنها شود؛ این ویروس عفونت گذرایی ایجاد می‌کند که انتظار است در زیر ۳۰ سال خود به خود پاک شود.
وی گفت: مردان هم در معرض خطر ابتلا به این نوع ویروس قرار دارند اما به دلیل شرایط هورمونی، بدن زنان برای دریافت آن مستعدتر است. به طوری که در مردان نیز در ناحیه آنوس و یا تناسلی امکان زگیل و با احتمال بسیار کم سرطان وجود دارد، بنابراین مردان نیز باید مراقبت رفتارهای جنسی خود باشند.
زنانی که کمتر به نوزادان خود شیر می دهند بیشتر به سرطان پستان دچار می شوند.
این استاد دانشگاه به نقل از سازمان جهانی بهداشت، سرطان پستان را شایع ترین سرطان در بین زنان جهان اعلام کرد و گفت: این بیماری در دهه های گذشته به شایع ترین بیماری میان زنان ایران هم تبدیل شده و سن ابتلا به آن به طور متوسط در کشور بین ۴۵ تا ۵۵ سال است در حالی که سن در کشورهای غربی بین ۵۰ تا ۶۰ سال است.
وی گفت: مهمترین عوامل ایجاد این سرطان، عوامل ژنتیکی و ارثی است به طوری که در زنانی که مادر یا خواهر آنها به سرطان پستان مبتلا بوده اند، احتمال ابتلا ۲ برابر افزایش پیدا می کند.
وی با اشاره به مزایای شیردهی مادران به فرزندان خود گفت: زنانی که کمتر به نوزادان خود شیر می دهند بیشتر به سرطان پستان دچار می شوند و از نظر رژیم غذایی مصرف بیشتر چربی ها و پروتئین حیوانی شانس ابتلا به سرطان پستان را بالا می برد.
وی در تشخیص زودرس این بیماری گفت: همه زنان در حدود ۳۵ سالگی باید یک ماموگرافی پایه انجام دهند و ارزیابی های بعدی از ۴۰ سالگی به بعد شروع می شود که تا ۷۵ سالگی ادامه یابد. اگر فردی در بستگان درجه یک خود سابقه این سرطان را داشته باشد باید غربالگری را ۵ تا ۱۰ سال جلوتر از آن سنی که خویشاوندش مبتلا شده است، شروع کند.
بارداری و زایمان، خطر بروز سرطان تخمدان را کاهش می دهد.
رییس مرکز تحقیقات سیاستگذاری اقتصاد سلامت، پس از سرطان سینه، سرطان تخمدان را از مرگبارترین انواع سرطان های زنان را نام برد و گفت: در ۷۵ درصد موارد، علائم این بیماری با پیشرفت آن ظاهر می شود،
وی با اشاره به سیاست های جمعیتی و تشویق زوج های جوان به فرزندآوری توام با فرزندپروری گفت: بارداری و زایمان، خطر بروز سرطان تخمدان را کاهش می دهد. به طوریکه گفته می شود با اولین بارداری این خطر ۴۰ درصد کاهش می یابد و در هر یک از بارداری های بعدی نیز ۱۴ درصد کاهش خطر وجود دارد.
وی معاینه ۶ ماه یک بار، سونوگرافی و آزمایش خون را در تشخیص این بیماری کمک کننده خواند و اظهار داشت: در ایران حدود نیمی از بیماران مبتلا به سرطان تخمدان در سنین ۴۰ تا ۵۹ سال برای اولین بار تشخیص داده می شوند.
وی بلوغ زودرس(کمتر از ۱۲ سال) را از عوامل خطر در بروز سرطان تخمدان ذکر کرد و عواملی مانند یائسگی دیررس بیش از ۵۰ سالگی، نولی گراویدیتی و نازایی (بدون ارتباط به مصرف داروها)، بیماری اندومتریوزیس، سندرم پلی کیستیک تخمدانی و همچنین تجویز استروژن بدون پروژسترون در دوران یائسگی را نیز از دیگر عوامل خطر برشمرد.
وی روش های پاراکلینیکی مثل سونوگرافی واژینال و آزمایش خون (برای اندازه‌گیری CA-125 ) را در تشخیص مراحل اولیه سرطان تخمدان موثر معرفی کرد و بیان داشت: این بیماری اگر زود و در مراحل اولیه تشخیص داده شود، می تواند به طور موفقیت آمیز درمان شود.
با رعایت سبک زندگی سالم، شیوع انواع بیماری ها و سرطان ها تا حدود زیادی قابل کنترل است.
دارنده جایزه ملی فعالان جمعیتی در جمع بندی گفت: اگرچه سرطان جزء بیماری های سخت و صعب العلاج بوده ولی امروزه اعتقاد بر این است که بسیاری از سرطان ها قابل پیشگیری می باشند.
دکتر علی محمدزاده با اشاره به آمار ها گفت: در صورت سیگار نکشیدن، کنترل وزن، رژیم غذایی مناسب و ورزش (روزانه و منظم به مدت یک ساعت) شیوع سرطان به یک سوم کاهش می یابد.
وی سرطان را سومین عامل مرگ بعد از بیماری های قلبی و تصادفات در ایران ذکر کرد و اظهار داشت: از میان سرطانهای شایع ژنیکولوژیک سرطان تخمدان متأسفانه نه تنها کشنده ترین سرطان است بلکه روش غربالگری مناسب تا به حال برای این بیماری شناخته نشده است.
وی در ادامه گفت: اما سرطان دهانه رحم هم به خوبی قابل پیشگیری و غربالگری بوده و هم در مراحل پیش سرطانی قابل درمان می باشد.
وی همچنین مهمترین عامل در سرطان پستان را، عوامل ژنتیکی و ارثی بیان کرد و شیردهی و کنترل مصرف چربی و پروتئین حیوانی را در کاهش شانس ابتلا به این سرطان موثر خواند.
هیچ ارزش، کرامت و مقامی بالاتر از نقش ماندگار مادری نیست.
عضو فرهنگستان علوم پزشکی کشور در خاتمه با تبریک روز جهانی زنان به شرکت کنندگان این سمینار، دنیای عاری از بیماری و سرطان را برای انسان ها و به ویژه خانم ها آرزو نمود و گفت: هیچ ارزش، کرامت و مقامی بالاتر از نقش ممتاز مادری نیست.
شایان ذکر است که سمینار پیشگیری از سرطان در بانوان با حضور جمعی از اساتید و جمعی از چهره های برتر پزشکی در آذرماه برگزار خواهد شد. این سمینار برای گروه مامایی و پزشکان دارای امتیاز بازآموزی و در بخش دانشجویی نیز دارای گواهی شرکت بود. دکتر ژاله فاضل، متخصص زنان و جراح دبیری علمی سمینار پیشگیری از سرطان در بانوان را عهده دار بودند. سمینار در روزهای اول و دوم آذر ماه و به همت دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم پزشکی تهران و همکاری پورتال جراحان ایران و جمعی از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران به سرپرستی فرشید عالی آذر برگزار گردید. ۳ آذر ۹۶
http://ana.ir