گزارش دوره آموزشي توانمند سازي زنان در اندونزي

گزارش دوره آموزشي توانمند سازي زنان
( Women Empowerment – Colombo Plan)
15-23 ستامبر، اندونزي :

هدف اصلي برگزاري اين دوره آموزشي، آشنايي شركت كنندگان با برنامه هاي توانمند سازي زنان از طريق مداخلات اجتماعي واقتصادي ، فرهنگي مرتبط با سلامت باروري ، سلامت مادر و كودك بود و مباحث مرتبط با تنظيم خانواده بوه است. مدت زمان برگزاري دوره مذكور 6 روز كاري بوده ، كه شامل برگزاري كلاسهاي تئوري از ساعت 8 صبح لغايت 4 بعدالظهر ( 70% ) و بازديد از فيلد اجرايي به مدت 2 روز ( 30% ) و ارائه يك Action Plan از سوي هريك از نمايندگان كشورهاي شركت كننده . در كلاسهاي تئوري علاوه بر اينكه اساتيد مطالب علمي و موضوعات روز مربوطه را ارائه مي نمودند ، هريك از شركت كنندگان بخصوص نمايندگان كشور جمهوري اسلامي ايران ، تجارب ملي و موضوعات مرتبط با شبكه بهداشت و توانائي ها و آموزه هاي تخصصي مربوط به حوزه هاي تحت سرپرستي خود را به اشتراك گذاشته و درمورد موضوعات مختلف به بحث و تبادل نظر مي پرداختند.

اطلاعات جمعيتي و جغرافيائي كشور اندونزي

اندونزي بزرگترين مجمع الجزاير دردنياست و بيش از 17000 جزيره دارد که حدود 3000 جزیره آن مسکونی بوده و جزيره اي بنام جزيره ( جاوا ) پرجمعيت ترين جزيزه آن كشورميباشد. پايتخت اندونزی شهر جاكارتا است و 80 % جمعيت اندونزي ساكن مناطق روستايي مي باشند .
كشور اندونزي 33 استان ، 349 ناحيه ، 91 شهر ، 6757 بخش و 77924 روستا دارد .
در اندونزي حدود 238 ميليون نفر با بيش از 300 نژاد و بيش از 365 زبان و لهجه زندگي مي كنند .
حدود 90 % جمعيت اندونزي مسلمان هستند و 10 درصد باقيمانده داراي ساير مذاهب همچون : مسيحي ، كاتوليك ، بودايي و هندو مي باشد .
برنامه PKK جهت توانمند سازي زنان به منظور داشتن خانواده سالم ، شاد و مرفه از سال 1967 در اين كشور اجرايي گرديده است .

شاخص هاي سلامت و توسعه كشور اندونزي

اميد به زندگي براي زنان 72 سال و براي مردان 68 سال مي باشد . ميزان مرگ و مير مادران   228 درصد هزار تولد زنده است. ميزان مرگ و مير كودكان زير يكسال  34  در هزار تولد زنده میباشد.
ميزان بارداري كلي :2/65
ميزان تولد خام : 15/1000
ميزان مرگ خام: 6/1000
ميزان رشد جمعيت : 1/49%
شاخص توسعه انساني ( H.D.I) : رتبه 124 دربين 187 كشور
اتمام تحصيلات ابتدايي : 60% جمعيت
درصد بيكاري : 7/14 درصد
درصد فقر‌‌‌‌‌‌ : 13 درصد

رئوس مطالب تئوری و برنامه های مورد بازدید:

– آشنايي با تجارب موفق كشور اندونزي در خصوص توانمند سازي زنان و معرفي برنامه هايي كه در اين زمينه انجام داده اند .
– آشنايي با برنامه هاي جاري فعلي ، كارهاي گروهي و آموزش زنان در خصوص تهيه صنايع دستي، توانمند سازي در تجارت و صنايع غذايي
– آشنايي با موانع اجراي برنامه ها و چگونگي برطرف كردن موانع
– معرفي برنامه هاي تنظيم خانواده و اهداف آن
(برنامه هاي تنظيم خانواده در سال 1970 در اندونزي شروع شده با هدف كاهش رشد جمعيت و كاهش تعداد فرزندان)
– معرفي شاخص هاي ارزيابي و تقسيم بندي خانوارهاي ساكن روستاها و شهرهاي اندونزي به گروه هاي محروم و برخوردار از شاخص هايي نظير توانايي تهيه و دسترسي به خدمات اوليه ، دسترسي به خدمات تنظيم خانواده ، آموزش ، شغل ، استفاده از رسانه هاي عمومي و وسايل نقليه عمومي و ارتباطات خارج از خانواده استفاده گرديده است.
– معرفي نقش NGO ها و بخش خصوصي در توانمند سازي زنان
– چگونگي استفاده از امكانات بخش خصوصي و پيدا كردن افراد كليدي در جامعه
– عدم توقع از دولت براي ارائه كليه خدمات توانمند سازي زنان
– جلب همكاري وزارتخانه ها براي اختصاص بودجه در برنامه هاي مختص زنان با ساير موارد مورد بحث شامل حقوق كودكان، خشونت عليه زنان
– ارائه و معرفي برخي اسناد و قوانين وضع شده در خصوص توجه به زنان و نيازهاي آنان در زمينه توانمند سازي بعنوان مثال وضع قانون جهت كاهش رشد جمعيت
– معرفی كارهاي گروهي در زمينه بهبود اقتصاد خانوار
متولي اصلي خدمات و توانمند سازي زنان در اندونزي وزارت زنان و كودكان است . در معرفي برنامه هاي تنظيم خانواده در اندونزي پوشش خدمات و روش هاي مختلف و نقش دولت و بخش خصوصي مورد بحث قرار گرفت . ميزان باروري كلي در اندونزي 2/65 است و خدمات رايگان تنظيم خانواده فقط براي خانوارهاي محروم صورت مي پذيرد.
از كل بودجه مربوط به موضوعات بهداشتي كشور اندونزي كمتر از 30 % صرف مباحث تنظيم خانواده و خريد اقلام مصرفي كنترل جمعيت ميشود.
در بين روش هاي تنظيم خانواده ، همچنان موضوع وازكتومي توسط علما و روحانيون اين كشور حرام اعلام گرديده كه همين امر موجب گرديده تا درصد وازكتومي در اين كشور به رقمي كمتر از 0/2 درصد برسد.
مشاركت مردان در برنامه هاي تنظيم خانواده كم است و روش هاي دائمي مورد استقبال قرار نگرفته است .
پوشش CPR ( تنظيم خانواده ) در سال 2012‌ : بيشترين روشهاي مورد استفاده روشهاي هورموني با اولويت آمپول هاي تزريقي و بعد قرص هاي خوراكي شيوع بستن لوله در خانم ها 3/2 % و در آقايان  0/2 درصد گزارش گرديده است. در اين كشور ميزان استفاده از كاندوم و آي يودي نيز بر خلاف كشور ما بسيار پايين ميباشد .
تصميم گيرنده اصلي در استفاده يا عدم استفاده و نوع روش پيشگيري از بارداري مورد استفاده خانم ها هستند و مشاركت مردان بسيار پايين است و آن را مسووليت زنان مي دانند.
دراندونزي از نيروهاي داوطلب مردمي، بدون پرداخت هيچ گونه حق الزحمه اي جهت ارائه خدمات آموزشي و مشاوره اي ، با درصد بالائي استفاده مي گردد .

ساير مسووليت هاي نيروهاي داوطلب شامل موارد ذيل است :

– تشويق خانواده ها به فعاليت هاي گروهي
– مديريت فعاليت ها در گروه ها
– همكاري بين گروه ها
– پايش برنامه هاي گروه ها

علل اجراي برنامه هاي تنظيم خانواده در اندونزي موارد ذيل است

• بالا بودن جمعيت كشور و بالا رفتن جمعيت سالمندان
• پايين بودن كيفيت سرمايه انساني در برخي نقاط
• ايدز و STD
• بالا بودن درصد جمعيت جوانان در كشور
• تراكم بالاي جمعيت در برخي نقاط
• فقر
• كودك آزاري

اهداف برنامه هاي ملي تنظيم خانواده در اندونزي

1- تاخير در سن ازدواج

2- سلامت باروري

3- بهبود كيفيت زندگي خانوارها

– در اندونزي خدمات تنظيم خانواده فقط براي زوجين با ازدواجهاي قانوني است .
– رهبران محلي و سياسي در ابعاد تصميم گيري ، برنامه ريزي و اجراي برنامه نقش دارند.
– با اجراي برينامه هاي تنظيم خانواده از تولد 80 ميليون كودك جلوگيري شده تعداد فرزندان هر خانواده به 3-2 كاهش يافته و اميد به زندگي افزايش يافته است .
– در كشور اندونزي خدمات سلامت فقط جهت 30% مردم بصورت رايگان و توسط دولت ارائه مي گردد و 70% مردم براي خدمات هزينه پرداخت مي كنند .
– دولت اندونزي داراي وزارت زنان است كه متولي امور مربوط به زنان از جمله سلامت ، فقر زدائي ، مواردي از خشونت عليه زنان و … مي باشد
– در اندونزي بعنوان يك كشور اسلامي سقط عمدي ممنوع است، ولي همچنان در موارد بارداري هاي ناخواسته ، بصورت غير قانوني اقدام به سقط صورت مي پذيرد و متاسفانه يكي از علل مهم مرگ و مير مادران باردار در اين كشور است .
– از 2 سال گذشته با هدف كنترل رشد جمعيت ، برنامه هاي تنظيم خانواده با موافقت برخي از علما اهل تسنن اندونزي در حال اجرا ميباشد .
– بيشترين بارداري در اندونزي در گروههاي جمعيتي كاتوليك ، مسيحي ، مسلمانان و بعد هندوها رخ مي دهد .
– اجراي برنامه هاي B.K.B و تنظيم خانواده منجر به بهبود و شاخص هاي توسعه و سلامت در اندونزي به شرح ذيل گرديده است .
– سن اولين ازدواج افزايش يافته
– متوسط تعداد فرزندان خانوار به 3-2 فرزند رسيده است .
– اميد به زندگي افزايش يافته
– ميزان مرگ كودكان زير يكسال كاهش يافته است .
– از تولد 80 ميليون نوزاد ناخواسته درطي سالهاي 1970 تا 2000 جلوگيري گرديده است .
– مشاركت در بازار كار براي زنان افزايش يافته است .
– درصد افراد فقير،كاهش يافته است ( كاهش درصد افراد با كمتر از يك دلار درآمد در روز از 20% سال 1990 به 5% در سال 2009 رسیده است).

– (Pembinaan kesejahteraan keluarga (PKK

يك حركت اجتماعي كه از پايين ترين سطح جامعه شروع مي شود و در سطح جامعه مديريت مي گردد و بنيادي اجتماعي غير وابسته اي است كه وابستگي سياسي به هيچ گروهي ندارد . هدف اصلي P.K.K حمايت خانواده هاي نيازمند با كمك و مشاركت خودشان جهت بهبود سطح زندگي آنهاست . در هر گروه 20-10 خانواده تحت پوشش قرار مي گیرند و خدمات مراقبت بارداري، مراقبت كودك زير پنج سال و تنظیه خانواده را دریافت می کنند .تيم هدايت كننده گروه هاي P.K.K شامل افراد داوطلب بدون دريافت حقوق مي باشد . گروه هدف در P.K.K خانواده هاي ساكن روستايي و شهري نيازمند خدمات مراقبتي ميباشند . برنامه هاي تحت پوشش P.K.K شامل ده محور زير مي باشند . محورهاي فوق الذكر درقالب چهار گروه كاري اداره مي گردد.
1. آموزش هاي گسترده و عملي
2. همكاري بين مردمي
3. تغذيه
4. تامين لباس
5. مسكن
6. آموزش و مهارت آموزي
7. مراقبت سلامت
8. همكاري بين بخشي
9. مراقبت محيط زيست
10. مديريت خانواده

برنامه هاي P.K.K

1- B.K.B برنامه توسعه رشد و تكامل كودكان زير 5 سال مبني بر جامعه جاري در اندونزي كه منجر به ارتقاء دانش ، مهارت مادران و كودكان و ساير اعضاي خانواده مي گردد اين برنامه در حيطه هاي محرك هاي فيزيكي ، مهارت هاي حركتي ، هوشي ، اجتماعي ، احساس خلقي فعاليت دارد .
2- برنامه تنظيم خانواده
3- مراقبت مادران باردار
4- واكسيناسيون
5- پايش رشد كودكان در اين برنامه و مديريت خدمات را علاوه بر داوطلبان ، پرسنل مراكز بهداشتي بعهده دارند.
6- برنامه بهبود وضعيت تغذيه خانواده

در اين برنامه اطلاعات هر خانوار در كارتهاي خاصي ثبت مي گردد .

 كارتهاي ثبت اطلاعات شامل 5 جدول متفاوت براي ثبت موارد ذيل است .

– ثبت نام اعضاي خانوار- ثبت وزن كودكان زير 5 سال
– منحني رشد كودكان
– آموزش و مشاوره خانوار (I.E.C )
– مراقبت سلامت عمومي

جمعيت تحت پوشش هر گروه شامل:

كودك زير يكسال : 5 مورد
كودك 5-1 سال : 70 مورد
مادر باردار : 5 مورد
مادر شيرده : 20 مورد

7 رويكرد در برنامه های توسعه تكامل كودكان در اندونزی شامل :

1- توسعه توانايي هاي كودك در حركات خشن
2- توسعه توانايي هاي كودك در حركات ظريف
3- توسعه توانايي كودك در درك گفتار ديگران
4- توسعه توانايي صحبت كردن كودك
5- افزايش بهره هوش كودك
6- بهبود قدرت خود مراقبتي
7- بهبود رفتارهاي اجتماعي

بازديد از روستاي GUWANY

اين روستا شامل 7 روستاي قمر (Sub village) مي باشد. جمعيت اين روستا 6092 نفر ( 1233 خانوار ) است . شغل اصلي ساكنين روستا كشاورزي است و تعدادي نيز به شغل تجارت هاي محلي ، خريد و فروش محصولات خانگي و ….. مشغول هستند .
مذهب 98 درصد اهالي روستا هندو بوده و فقط 2% مسلمان هستند .
برنامه هاي بهبود وضعيت اقتصادي خانوار ( U.P.P.K.S) با هدف كمك به خانوارهاي محروم در اين روستا ، از طريق توانمند سازي خانواده ها در تهيه صنايع چوبي و زيور آلات نقره و جواهر ، تهيه بسته هاي خوراكي هاي سنتي و پرورش حيوانات اهلي و……، اجرايي گرديده است. لازم به ذكر است كه در كنار اين فعاليتهاي اقتصادي اعطاي وام به متقاضيان نيز انجام مي گيرد.

بازديد از دو sub village در جزيره بالي :

اين منطقه داراي 1400 نفر سكنه بوده و از نظر ساختار بهداشتي – درماني داراي يك مركز بهداشت و يك مركز بيمارستاني سطح 2 ميباشد.
عمده فعاليت هاي درحال انجام در اين حوزه مباحث :
1) اجراي برنامه هاي توانمند سازي زنان و دختران جوان ( اجراي كلاس هاي آموزشي )
2) بهره گيري از توان داوطلبين در اجراي برنامه هاي مورد نظر و جلب مشاركت مردمي

3) اجراي برنامه رشد و تكامل دوران كودكي از يكسال قبل
4) ثبت وضعيت كودكان ( زير يكسال و زير 5 سال ) و اجراي برنامه هاي مراقبت از ايشان
5) اجراي برنامه واكسيناسيون كودكان
6) برگزاري دوره هاي آموزشي شيردهي به مادران
7) اجراي برنامه هاي مراقبت از مادر باردار
8) اجراي برنامه هاي تنظيم خانواده ( با حداكثر 4 روش متداول : آمپول هاي هورموني ، قرص ، آي يو دي ، كاندوم )

دكتر علي سنگي، دكتروحيده نگين ، دكتر فريبا مرادي