سهم مردم از بیمه درمان ؛ ایران ۷۰ درصد،ترکیه ۲۸ درصد :
متاسفانه مانند بسیاری از تکالیف قانونی که در برنامههای چهارم و پنجم برعهده دولتهای نهم و دهم بود تکالیف مربوط به بخش سلامت و برنامههای حمایتی از مردم نیز مغفول ماند و به فراموشی سپرده شد. برنامهریزان در قانون برنامه چهارم توسعه دولت را موظف کرده بودند که از سال ابتدایی اجرای این قانون یعنی ۱۳۸۴ تا پایان آن (۱۳۸۹) سهم حق بیمه مردم به ۳۰ درصد کاهش یابد و ۷۰ درصد مابقی توسط بیمهها پرداخت شود. اما نه تنها این تکلیف قانونی اجرایی نشد بلکه با یک عقبگرد آشکار در طول برنامه چهارم سهم هزینههای درمان بیماران از ۴۰درصد سال ۱۳۸۴ (سال نخست فعالیت دولت نهم) به ۵۲ درصد در سال ۱۳۸۹ افزایش یافت. عدم موفقیت دولت نهم در اجرای این ماده قانونی و رها کردن آن باعث شد تا با تاکید مقامات ارشد نظام یک بار دیگر این تکلیف در قالب برنامه پنجم توسعه گنجانده شود. بنابراین ماده دولت باید سالانه ۶ درصد از هزینههای درمان سهم مردم را کاهش دهد تا در سال پایانی این برنامه (۱۳۹۴) این سهم به زیر ۳۰ درصد برسد. ولی باز هم همان اتفاقی که برای تکلیف قانونی برنامه چهارم رخ داد در برنامه پنجم نیز تکرار شد. اکنون حدود ۳ سال از اجرایی شدن این برنامه میگذرد ولی نه تنها سهم مردم از هزینههای درمان کاهش نیافته بلکه مانند سالهای قبل به روند صعودی خود ادامه داده است. بطوری که براساس آمار رسمی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در حال حاضر مردم بیش از ۵۰ درصد از هزینههای درمان را میپردازند. این در حالی است که مطالعات و تحقیقات مستقل از افزایش سهم مردم به ۷۰ درصد گزارش میدهند. آماری که اعضای کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی نیز آن را تایید میکنند.
ایرانیان ۴ برابر متوسط جهانی هزینه درمان میپردازند
عدم پایبندی دولت به تکالیف قوانین پنجساله چهارم و پنجم توسعه باعث شده تا ایران بیش از گذشته از شاخصهای جهانی بخش سلامت فاصله بگیرد. در حال حاضر بطور متوسط در دنیا مردم ۱۸ درصد از هزینههای درمان را میپردازند که این رقم نسبت به سهم بیش از ۷۰ درصدی ایران ۴ برابر کمتر است. بر این اساس در این بخش نه تنها عدالت برقرار نشد بلکه کشور با آن فاصله بیشتری گرفت.
افزایش بیسابقه هزینههای درمان در کشور هماکنون دفترچههای بیمه درمان را به مدرکی بیخاصیت تبدیل کرده که سهم و نقشی در تامین هزینههای درمان مردم ندارد. بنابراین موضوع بیمههای درمان و کاهش سهم مردم در پرداخت هزینههای آن در دستور کار دولت یازدهم قرار گرفته تا از این طریق ضمن جبران فرصت سوزیهای گذشته باری از دوش مردم برداشته شود.
دیگران چند درصد از هزینههای درمان را میپردازند
هزینه درمان و نحوه تامین آن تنها دغدغه مردم ایران نیست چرا که در کل دنیا هم مردم نگران تامین آن هستند و هم دولتها به فکر چارهای برای ارتقای آنند. البته بررسی سهم پرداختی مردم جهان از هزینههای درمان خود به نتایج کاملا متفاوتی منجر میشود. در برخی کشورها مردم تنها بخش کوچکی از هزینهها را برعهده دارند و در برخی از کشورها هنوز نظام سلامت و درمان مناسبی اجرا نشده است.
آسیا از صفر تا صد
در قاره آسیا شدت و ضعف زیادی وجود دارد. هماکنون مردم چین ۴۰ درصد هزینههای درمان را برعهده دارند و دولت این کشور قصد دارد تا سال ۲۰۱۵ سهم پرداختی مردم را به ۳۰ درصد برساند. اما در ژاپن؛ سهم مردم از هزینههای درمان فقط ۱۸.۷درصد است. سیستم بیمه درمان ژاپن دسترسی جامع به درمان را فراهم کرده و با وجود هزینههای بالای درمان، باعث شده که بیماران چندان نگران هزینه سلامتشان نباشند. اگرچه ۸۰ درصد بیمارستانهای ژاپن خصوصیاند اما بیمارستانهای دولتی از کیفیت بسیار بالایی برخوردارند. در مقابل آذربایجان به عنوان یکی دیگر از کشورهای آسیایی برای شهروندان خود بیمه درمان ندارد و به همین دلیل آذربایجانیها مجبورند برای درمان خود به شهرهای مرزی ایران سفر کنند. در کشورهای عربی منطقه نظیر کویت و امارات نیز سهم مردم نهایتا ۳۰درصد است. البته از قطر با عنوان دارنده ضعیفترین خدمات درمانی در جهان یاد میشود ولی اوضاع در تمامی کشورهای عربی مثل قطر نیست. در کویت به علت جمعیت کم و درآمد بالا مردم تنها ۲۲ درصد از هزینههای بهداشت و درمانشان را میپردازند و در امارات هم تنها ۳۰ درصد از هزینههای درمانی توسط مردم پرداخت میشود.
در ترکیه همسایه غربی ما مردم برای درمان خود ۲۸ درصد هزینه میکنند. نظام بیمه ترکیه با کمک بیمههای ملی و بیمههای خصوصی برای تامین رفاه مردم تلاش میکند و جالب اینجاست که دولت رقمی بیش از ۸۰ درصد هزینههای دارویی مردم را متقبل میشود.
اروپا مهد بیمه رایگان
اما در اروپا شرایط تا حدودی بهتر است. در سوئد دولت بابت خدمات درمانی و بهداشتی یارانه میپردازد. کودکان و نوجوانان زیر ۱۸ سال از خدمات درمانی رایگان بهرمندند. هر سوئدی با پرداخت هزینه معینی یک کارت آزاد دریافت میکند و با این کارت میتواند از خدمات درمانی رایگان برخوردار شود.
در انگلستان، پوشش بیمه اجباری و همگانی است و سهم هر کس از پرداخت حق بیمه، با توجه به درآمد و وضعیت شغلیاش مشخص میشود. تنها ۱۲ درصد مردم این کشور با بیمه خصوصی مراحل درمانشان را طی میکنند.
آلمانیها و فرانسویها هم با بیمه خصوصی و هم با بیمه دولتی تحت درمان قرار میگیرند. بیمه دولتی این دو کشور که «بیمه سلامت» نام دارد و ۸۸ درصد مردم این کشورها را تحت پوشش قرار میدهد و تنها ۱/۲۳ درصد از هزینه تمام شده درمان را خود مردم میپردازند.
آمریکا عقبتر از بقیه
اما در آمریکا سهم مردم از هزینههای درمان بیش از سایر کشورهاست. گرچه ایالات متحده ۱۸.۹درصد از سهم تولید ناخالص داخلیاش را به سلامت اختصاص داده است اما در این کشور به خاطر جمعیت بالا، مردم حدود ۵۵.۳ درصد از هزینههای درمانشان را خودشان میپردازند. هر چند دولت ۴۴.۷ درصد هزینههای درمان را میپردازد ولی حدود ۷۵ تا ۸۰ درصد از ساکنان این کشور تحت پوشش بیمههای خصوصی قرار دارند. در کانادا بدون نیاز به بیمههای خصوصی سهم مردم از هزینههای درمان تنها ۲.۳۰ درصد است. کانادا یکی از پیشرفتهترین کشورهای جهان در این زمینه به حساب میآید. در این کشور بیمه دولتی است و اغلب هزینههای پزشکی را دربر میگیرد. کوبا یکی دیگر از کشورهای قاره آمریکا توجه بیشتری به سلامت مردم دارد بطوری که شهروندان این کشور تنها ۸.۵ درصد از هزینه درمان را میپردازند.
http://biznews.ir / ماندانا خسرویپور