مروری بر مدل های ارزیابی عملکرد سیستم های بهداشتی و درمانی

    ارزیابی عملکرد سیستم بهداشتی درمانی جهت شکل‌گیری یک فهم مشترک از اولویت‌بندی برای تقویت سیستم‌های بهداشتی درمانی،  ارائه یک بستر برای گفتگو بین برنامه‌ها و بین بخش‌های مختلف و نیز ایجاد یک فهم مشترک برای برقراری ارتباط بین فعالیت‌هایی که بر پیامدهای بهداشتی تأثیر می‌گذارند قابل‌استفاده است. ارزیابی عملکرد سیستم‌های بهداشتی درمانی به تصمیم گیران حوزه سلامت و سیاستمداران کمک می‌کند تا برای تصمیم‌های خود پاسخگویی و مسئولیت‌پذیری مطمئن داشته باشند. تاریخچه ارزیابی عملکرد سیستم بهداشت و درمان به دهه قبل از سال ۲۰۰۰ برمی‌گردد. تاکنون مدل‌های مختلف ارزیابی عملکرد با اهداف و رویکردهای مختلف ارائه‌شده است و کشورهای مختلف نیز هرکدام دارای تجربیات متفاوتی از تدوین و به‌کارگیری الگوهای مختلف ارزیابی می‌باشند.

در این مطالعه  با استفاده از کلیدواژه‌های مرتبط،  منابع مختلف الکترونیکی و کتابخانه‌ای مربوط به سال‌های ۲۰۱۲-۱۹۹۸ به دو زبان فارسی و انگلیسی موردبررسی قرارگرفته است. ابتدا بررسی و مقایسه رایج‌ترین و مهم‌ترین الگوهای بین‌المللی ارزیابی عملکرد بخش سلامت انجام‌شده و سپس مهم‌ترین مفاهیم و عناوینی که در طراحی الگوی ارزیابی عملکرد نقش دارد استخراج‌شده است. در انتها تجربیات برخی کشورهای منتخب موردبررسی و مقایسه قرارگرفته است.

نتیجه اینکه در هر کشوری به‌تناسب ساختار سیاسی،  اقتصادی،  اجتماعی و بر مبنای اهداف مورد انتظار از نظام سلامت نیاز به طراحی الگوی ارزیابی عملکرد می‌باشد. به جهت شفافیت و پاسخگویی،  نیاز است تا الگوی ارزیابی عملکرد در سطوح مختلف اجرایی نظام سلامت طراحی و اجرا شود تا هر واحد اجرایی مسئولیت فعالیت‌های خود را بپذیرد. برای ارزیابی عملکرد نیاز است تا واحدهای اجرایی برای فعالیت خود دارای اهداف روشن و برنامه‌ریزی مناسب باشند. از آنجائی که هیچ الگوی ارزیابی کامل و بدون نقص نمی‌باشد،  بنابراین نتیجه طراحی هر الگوی ارزیابی عملکرد هم قبل و هم بعد از اجرا باید منتشرشده تا موردانتقاد سازنده صاحب‌نظران قرارگرفته و نواقص آن برطرف شود.