میزان مرگ و میر تناسبی (Proportional Mortality Rate) و میزان کشندگی (Case fatality rate)
دکترخلیل علی محمدزاده
میزان مرگ و میر نسبی یک علت (Proportional Mortality Rate (PMR: این میزان اهمیت یک علت مرگ را در کلیه علل مرگ جامعه نشان می دهد و نمایانگر اهمیت آن بیماری در ایجاد مرگ در جامعه می باشد. میزان مرگ و میر نسبتی آسانترین راه برآورد بار بیماری در یک جامعه است. فرمول آن عبارتست از؛ نسبت تعداد مرگ های ناشی از یک بیماری در طول یکسال به مجموع تعداد مرگ ها به هر دلیلی در همان سال ضربدر 100
میزان کشندگی CFR) Case fatality rate): به صورت درصد از تعداد افراد تلف شده، در بين تمامي افراد مبتلا به آن بيماري در يك مدت مشخص، بيان مي شود. اين واژه در بيشتر موارد براي همه گيري هاي خاص بيماري هاي حادي كه تمام بيماران در دوره زماني مشخصي تحت نظر قرار مي گيرند تا بتوان مرگ هاي ناشي از آن بيماري را محاسبه كرد. اين اصطلاح را در رابطه با واژه حدت (Virulence) نيز به كار مي برند.
|
|
CFR نشان دهنده توان مرگ آفرينى بيمارى و تنها شامل نسبت مرگها به بيماران است. زمان مربوط به تعيين نسبت مشخص نمىشود. اين نسبت مشخصاً در بيمارىهاى عفونى حاد (مانند مسموميت غذايي، وبا و سرخک و کووید 19) بکار مىرود. کاربرد آن در بيمارىهاى مزمن محدود است زيرا زمان آغاز بيمارى تا زمان مرگ طولانى و متغير است. در همه گيرىهاى مختلف ممکن است ميزان CFR متفاوت باشد زيرا در عامل بيمارىزا، ميزبان و محيط زيست تغييراتى وجود دارد. CFR در ارتباط نزديک با ويرولانس عامل بیماری زاست. |
ميزان كشندگي را نبايد با ميزان مرگ نسبی اشتباه كرد، با وجود اینکه هر دو نسبت فوق اهمیت مرگ در اثر یک بیماری را نشان می دهند. ممکن است از هم کاملا متفاوت باشند. بدین معنی که ممکن است یک بیماری با وخامت کم بعلت شیوع زیاد باعث تعداد زیادی مرگ شده و نسبت مرگ و میر نسبی زیادی داشته باشد، در حالی که یک بیماری وخیم بعلت شیوع کم بیماری در جامعه نسبت مرگ و میرنسبی کمی را نشان دهد.