سوختگی، عدالت و اقتصاد

رئیس مرکز تحقیقات سیاستگذاری اقتصاد سلامت دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران با سخنرانی در هفتمین کنگره کشوری سوختگی با تاکید بر اینکه عوارض ناشی از سوختگی برای فرد و جامعه کمرشکن، فاجعه بار و خانمانسوز است گفت: سرمایه گذاری اساسی مسئولان پیشگیری از سوختگی با اختصاص منابع بیشتراست.

در هفتمین کنگره کشوری سوختگی مطرح شد:

دکتر خلیل علی محمدزاده :

درمان حاد سوختگی تنها با پوشش بیمه ای بالا تا حدودی جبران پذیر است.

سرمایه گذاری اساسی پیشگیری از سوختگی است .

دکتر خلیل علی محمدزاده رییس مرکز تحقیقات سیاستگذاری اقتصاد سلامت دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران و عضو پانل تخصصی تحقیقات اقتصاد و سوختگی و اقتصاد کنگره در هفتمین کنگره کشوری سوختگی، به رابطه سوختگی و اقتصاد پرداخت و گفت: سوختگی بیشتر در اقشار فقیر، حوادث شغلی و مناطق محروم و مرزی اتفاق می افتد و هزینه های سوختگی منجر به بستری و عوارض ناشی از آن، کمرشکن، فاجعه بار و خانمانسوز است.
وی اقتصادی ترین راه در کاهش سوختگی را پیشگیری از آن عنوان کرد و گفت: پیشگیری از هر بیماری و عارضه ای مقدم بر درمان است ولی پیشگیری همیشه ارزان نیست.
پیشگیری در سطوح مختلف از آموزش های ساده و مهارت های لازم در خانه و مدرسه و محیط های کار و مراقبت از کودکان شروع و تا ایمنی و مراقبت های معمول و گاهی هوشمند در ساختمان ها و وسایل کار و همچنین استاندارسازی مشاغل و رعایت شیوه ها و الزامات حرفه ای و تخصصی ادامه می یابد و در این کار همه دستگاه های دولتی و بخش های جامعه به توجه به وظایفی که برعهده دارند و یا آگاهی و توانی که دارند، باید بکوشند.

وی گفتمان سازی در باره عواقب سوختگی ولو در صورت ارائه درمان با کیفیت را از نظر آسیب های جسمی، روانی، اجتماعی و اقتصادی مفید دانست و خاطر نشان شد: با آموزش و گفتمان سازی، می توان به فرهنگ بالا، سبک مناسبی از زندگی، خود مرافبتی، حفاظت از منابع، ایجاد حس مسئولیت اجتماعی و جلب همکاری نهادهای اجتماعی در مبارزه با سوختگی دست یافت.
وی با اشاره به بالا بودن سوختگی در کشور از نظر میزان شیوع، تعداد مرگ و میر و بروز معلولیت ها افزود: در حال حاضر در رابطه با تخت های استاندارد و آی سی یو برای سوختگی کمبود فراوانی وجود دارد و در برخی شهرستان ها و استان ها وضع از میانگین کشوری نیز پایین تر است اما در سال های اخیر از نظر افزودن به تعداد تخت ها، افزایش پوشش بیمه ای و حمایت از درمان های نوین و هماهنگی با سایر بخش های مکمل در درمان سوختگی مانند پیوند پوست، جراحی های ترمیمی، فیزیوتراپی و توانبخشی گام های مثبتی برداشته شده است. ولی حدود ۴ دهه عقب افتادگی در این حوزه وجود دارد که رفع آن ها علاوه بر برنامه ریزی اصولی و عملیاتی و تامین منابع لازم، مستلزم زمان هم هست.
این دانشیار دانشگاه علوم پزشکی، شاخص DALYs را مقیاسی برای سنجش بار بیماری ها عنوان کرد و گفت: بار بیماری در سوختگی بالاست و از این حیث سوختگی در رده ی سیزدهم قرار دارد و با توجه به اینکه تمام کشورها و دستگاه ها با محدودیت منابع روبرو هستند، لازم است از دیدگاه اقتصاد سلامت، سیاستگذاران و دست اندرکاران بهداشت و درمان به سوالات مطرح در کارآیی فنی و کارآیی نخصیصی از طریق ارزیابی نیازها، مداخلات بهداشتی و درمانی و تعیین اولویت ها، پاسخ های روشن و دقیقی دهند تا بر اساس آن نحوه توزیع اعتبارات و روش ها و ترکیب ارائه خدمات و همچنین مشارکت بخش خصوصی و سایر سازمان های ذی نفع و نیز سازمان های مردم نهاد و خیریه علاقمند، برای رفع کمبودها و ارتقای کیفیت در این زمینه جلب شود.
وی گفت: از آنجا که تولیت و پاسخدهی نظام سلامت بر عهده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است، هدایت منابع به سوی مصارفی با بیشترین بهره‌وری، باید در این دستگاه ساماندهی شود و در این راستا ضرورت دارد این وزراتخانه به سهم ۷۵ درصدی ارتقای سلامت از طریق سایر امکانات، زمینه ها و ساختارهایی که در خارج از حوزه وزارت بهداشت است، بیش از گذشته توجه ویژه نماید.
وی با ذکر سخنی از امام علی(ع) گفت: آن حضرت از ۷ مصیت به خدا پناه می برند که یکی از آن ها این است که “فقیری مریض شود” و به نظر بنده یکی از بدترین اتفاقات برای فقرا این است که دچار سوختگی شوند. چون فقیری که بسوزد، زندگی اش هم از بین می رود. هزینه های و آسیب ها و عوارض در سوختگی به قدری است که حتی ثروتمند را هم فقیر می کند. امام علی (ع) از این مصیبت که ثروتمند هم به فقر گراید، به خدا پناه می برد. برای اینکه این مصایب را از جامعه بشری رفع کنیم اولا باید برنامه جامع و فراگیر پیشگیری، نظارت و غربالگری داشته باشیم و ثانیا باید به پوشش بیمه ای جوابگو و مکانیزم های پیش پرداخت روی بیاوریم تا به وقت بیماری، بنا به فرمایش مقام معظم رهبری بیمار جز درد و رنج ناشی از بیماری، گرفتاری های دیگری پیدا نکند.
دکتر علی محمدزاده با اشاره به تعابیر و تفاسیر مختلف از عدالت در جوامع گفت: اینکه در کشور بخش خصوصی و حتی بیمارستان های دولتی و سازمان هایی مانند تامین اجتماعی که بخش قابل توجهی از سوختگی ها در کارگران تحت پوشش این سازمان و در حین کار اتفاق می افتد، تمایلی برای مشارکت در ساخت و اداره بیمارستان های سوختگی و یا مراکز مربوطه در بیمارستان های عمومی و یا تخصصی نمی کنند، گاهی بر اساس این تفسیر اقتصادی از عدالت است که مبادا پولت را جایی مصرف کنی که ظرفیت سود کمتری دارد.
وی افزود: با توجه به اینکه دولت ها در زمینه تامین عدالت اجتماعی در بهداشت و درمان و ایجاد روند نزولی درصد خانوارهای مواجه با هزینه های اسف بار و کمر شکن و شکل گیری روند صعودی شاخص عدالت در تامین مالی FFCI دارای تکلیف هستند، لذا بایستی در گسترش تفسیر درست از مفهوم عدالت در نظام سلامت یعنی دسترسی و بهره‌مندی به خدمات و مراقبت های سلامت بر اساس نیاز و نه توان مالی پرداخت کنندگان و یا تمایل دریافت کنندگان خدمت، راهبردهای درستی تدوین و عملکرد مطلوبی از خود نشان دهند.
وی در خاتمه با ذکر این مطلب که برای ایجاد یک وضعیت مطلوب، استقرار استانداردهای ساختاری و عملکردی و تامین رضایتمندی باید در راس برنامه های تخصیص منابع بهداشت و درمان کشور قرار گیرد، اظهار داشت: تقاضا برای خدمات سلامت کشش ناپذیر است و بیشترین کشش ناپذیری هم در رابطه با خدمات اورژانس است، بنابر این هر گونه اقدام درمانی در خدماتی که فوریت دارند، حتی خیلی گران هم باشند، حکم کالای ضروری را دارد و حساسیت به قیمت، نباید مانع تقاضا و مصرف شود.
وی که در پانل سوختگی و اقتصاد سخن می گفت، سوختگی های بالای ۱۰ درصد و منجر به بستری در بیمارستان را جزو این دسته از خدمات خواند و گفت: تنها پوشش بیمه ای بالا است که می تواند هزینه های فوق العاده گران درمان فاز حاد سوختگی را تا حدودی جبران کند. البته واقعیت آنست که در بیماران سوخته مشکلات فراوانی غیر از سوختگی و درمان هم به وجود می آید. عوارضی که از نظر روانی، فیزیکی و اجتماعی این بیماران پیدا می کنند. اغلب شغل شان را از دست می دهند. کیقیت روزهای زندگی از بین می رود. اختلال خانوادگی پیش می آید. در ۱۰ درصد سوختگی های شدید، مرگ های زودرس و در ۵ درصد موارد معلولیت های دایمی اتفاق می افتد که غیر از هزینه های غیرمستقیم و ناملموس سالانه هزاران میلیارد هزینه مستقیم برجای می گذارد.
شایان ذکر است که هفتمین کنگره کشوری سوختگی از سوی دانشگاه علوم پزشکی ایران و مرکز تحقیقات سوختگی به مدت ۲ روز، ۱۲ و ۱۳ اسفند ماه در مرکز همایش های رازی این دانشگاه و با حضور و سخنرانی صاحب نظران داخلی و خارجی و با امتیاز بازآموزی برای گروه های مختلف علوم پزشکی برگزار گردید.