نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• فرشته داوری  ¹
• خلیل علی محمدزاده   ²
• حانیه سادات سجادی ³
• الهام احسانی چیمه ⁴

¹ دکترای تخصصی مدیریت خدمات بهداشتی درمانی، گروه مدیریت خدمات بهداشتی درمانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز، شیراز، ایران

² دانشیار، گروه مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، مرکز تحقیقات سیاست گذاری اقتصاد سلامت، دانشگاه علوم پزشکی ‏آزاد اسلامی تهران، تهران، ایران

³ دانشیار، مرکز تحقیقات بهره‌برداری از دانش سلامت، مرکز تحقیق و توسعه سیاست‌های داشگاه، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران

⁴ استادیار، موسسه ملی تحقیقات سلامت، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی تهران، تهران، ایران

چکیده

مقدمه: ﺗﻤﺮﻛﺰ ﭘﺰﺷﻜﺎن در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺷﻬﺮی و ﻛﻤﺒﻮد ﭘﺰﺷﻚ ﻣﺘﺨﺼﺺ در ﻣﻨﺎﻃﻖ محروم ﻳﻚ چالش جهانی است. اﺗﺨﺎذ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎی ﻣﺸﺨﺺ، ‏ﻋﻠﻤﻲ و ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺷﻮاﻫﺪ در راﺳﺘﺎی اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﺨﺶ ﺳﻼﻣﺖ و ﻛﺎﻫﺶ ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮی در ﺗﻮزﻳﻊ و ﺗﺨﺼﻴﺺ اﻳﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠف ﻛﺸﻮر ‏ﺿﺮوری است. وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی به عنوان مهمترین متولی برنامه ریزی و سیاست­گذاری در زمینه توزیع نیروی ‏انسانی متخصص در ایران، سیاست­هایی را طراحی نموده است. این تحقیق با هدف تحلیل سیاست­های تشویقی ماندگاری پزشکان در ‏مناطق محروم کشور انجام گردید.
روش‌ها: این مطالعه، بصورت کیفی و گذشته­نگر در قالب تحلیل سیاست­گذاری با استفاده از چارچوب ‏مفهومی مثلث سیاست­گذاری والت و گیلسون انجام گردید. برای تحلیل سیاست­ها از روش­های مختلفی ازجمله مرور متون و بررسی ‏اسناد و مدارک استفاده شد.
یافته ها: یافته­های مطالعه براساس زمینه یا بافت سیاست، محتوای سیاست، فرآیند سیاست­گذاری و نقش­آفرینان در ‏چهار قانون (سیاست یا طرح) خدمت پزشکان و پیراپزشکان، طرح پزشک خانواده، طرح تحول سلامت، و دستورالعمل نحوه توزیع ‏فارغ­التحصیلان رشته­های تخصصی پزشکی طبقه­بندی گردید.‏‎ ‎پنج گروه عوامل قانونی، سیاسی، اقتصادی اجتماعی فرهنگی، بین­المللی ‏و عوامل ساختاری به عنوان زمینه­ساز سیاست­ها شناسایی شدند. توجه به اسناد بالادستی و استفاده از شواهد در سیاست­گذاری­ها به عنوان ‏نقاط قوت و نادیده­گرفتن ذی­نفعان و رویکرد بالا به پایین در برنامه­ریزی از نقاط ضعف مشترک سیاست­ها، شناسایی شدند.
نتیجه­ گیری: در تدوین و ‏اجرای سیاست­ها و مداخلات، توجه به اولویت نیازها، تامین منابع و الزامات، تعامل سازنده نقش­آفرینان و ارزیابی مستمر برنامه­ها ‏ضروری است.‏

کلیدواژه‌ها

• تحلیل سیاست
• ماندگاری
• پزشکان
• مناطق محروم

عنوان مقاله [English]

Analysis of Physicians’ Retention Policies in Deprived Areas of the Islamic Republic of Iran

نویسندگان [English]

• Fereshte Davari ¹
• Khalil Alimohammadzadeh ²
• Hanieh Sadat Sajadi ³
• Elham Ehsani-Chimeh ⁴

¹ Ph.D. of Health Care Management, Department of Health Services Management, Shiraz Branch, Islamic Azad ‎University, Shiraz, Iran ‎

² M.D., Ph.D., Department of Health Services Management, North Tehran Branch, Islamic Azad University, Economics Policy ‎Research Center, Tehran Medical Sciences, Islamic Azad University, Tehran, Iran ‎

³ Ph.D., Associate Professor, Knowledge Utilization Research Center, University Research and Development Center, Tehran ‎University of Medical Sciences, Tehran, Iran

⁴ Ph.D., Assistant Professor, National Institute for Health Research (NIHR), Tehran University of Medical Sciences, Tehran, ‎Iran

چکیده [English]

Introduction: The concentration of physicians in urban areas and the lack of specialist physicians in deprived ‎areas is a global challenge. It is necessary to adopt specific, scientific and evidence-based policies ‎to increase the health sector’s resources and reduce inequality in the distribution and allocation of ‎these resources in different regions of the‏ ‏country. The Ministry of Health and Medical ‎Education, as the most important custodian of planning and policy-making for distribution of ‎specialized manpower in Iran, has designed policies.
Methods: This study aimed to analyze the incentive ‎policies for the retaining physicians in deprived areas of the country. This study has a qualitative ‎‎– retrospective design to analyze the most effective policies using the Walt and Gilson policy ‎model. Various methods were used to analyze the policies, including reviewing texts and ‎documents.
Results: Findings of the study were classified based on the policy context, policy content, ‎policy-making process and role makers in the four law (policies or plan) of service of physicians ‎and paramedics, family physician plan, health transformation plan, and instructions on how to ‎distribute the Specialized medical graduates. Five legal, political-economic, socio-cultural, ‎international and structural factors were identified as policy making factors‏. ‏‎ In addition, ‎attention to upstream documents and the use of evidence in policy-making were identified as ‎strong points, and stakeholder ignorance and a top-down approach to planning were identified as ‎common weak points of policies.
Conclusion: Considering the priority of needs, provision of resources and ‎requirements, constructive interaction of planners, and continuous evaluation of programs are ‎required to formulate and implement policies and interventions.

کلیدواژه‌ها [English]