آیا ویروس کرونا ضعیف می شود؟
اجتماعی / سلامت
۲۳:۴۶ – ۱۳۹۹/۱/۲۳
دکترخلیل علی محمدزاده پزشک و استاد دانشگاه
عادی انگاری وضعیت در کووید ۱۹ فاجعه بار است.
اشاره: دکترخلیل علی محمدزاده پزشک و استاد دانشگاه طی گفت و گویی با خبرگزاری فارس به سوالات مختلف در رابطه با بیماری کرونا در ایران و جهان و سطوح مختلف پیشگیری از کووید ۱۹ و همچنین نکات قابل توجه در سیاست گذاری و مدیریت اپیدمی پیشگیری و درمان این بیماری پاسخ گفت. وی در این گفتگو سه ساعته به روشن سازی و تبیین برخی از زوایای مبهم در باره واژه های کاربردی در اپیدمی بیماری های واگیر پرداخت. ایشان هم اکنون عضو فرهنگستان علوم پزشکی و رییس مرکز تحقیقات سیاستگذاری اقتصاد سلامت است. مشروح این گفتگو در پی می آید.
آقای دکتر ضمن عرض سلام، در رابطه با تمام شدن کووید ۱۹ و یا بیماری کرونای جدید پیش بینی های مختلفی شده، به نظر شما این بیماری کی تمام می شود؟
سلام علیکم، کرونا ویروس نام خانواده ای از ویروس هاست و کرونا ویروس جدید هفتمین عضو این خانواده است که کووید ۱۹ را ایجاد می کند. این بیماری نوپدید است و پایانی در کار نیست، متاسفانه باید بگویم آمده است که بماند. آنچه که بالاخره تمام می شود، همه گیری این بیماری است.
یعنی این وضعیت قرنطینه و فاصله اجتماعی و رعایت موازین بهداشتی و شستشوی مرتب دستها و … را همینطور خواهیم داشت؟
رعایت موازین بهداشتی و شستشوی مرتب دستها و دست به منطقه به اصطلاح T صورت نزدن، اینها که درس های خوب کروناست و بهتر است در شکل متعارفش در زندگی ما دایمی شود، تاکید بر رعایت موازین بهداشتی به عنوان یادگاری کرونا اشکالی ندارد. اما برای برچیدن سایر دستورالعمل ها مثل فاصله اجتماعی، باید شرایط خیلی تغییر کند و اطمینان کامل حاصل شود. تازه در میانه راه هستیم و نباید تصمیم گیری ها بعضا ناقص و یا گهگاه اجرایی شوند.
مثلا شرایط باید چگونه تغییر کند؟
ببینید کووید ۱۹ اکنون پاندمی است. ۲۰۸ کشور جهان و تقریبا همه کشورها را در برگرفته است. کرونا یک ویروس بدون مرز است. در کشور ما هم اپیدمی است. در صورتی که این وضعیت تغییر کند، شرایط هم می تواند متفاوت شود.
برای تغیر وضعیت چه شرایط دیگری مطرح است.؟
وقتی که داروی موثر برای درمان پیدا شود. زمانی که واکسن اختصاصی برای بیماری تولید شود. یا اینکه در اثر ابتلا جمعیت قابل توجهی به تدریج، ایمنی جمعی به وجود آید.
هم اکنون از تولید واکسن و یا دارو در برخی از کشورهای دنیا اخباری منتشر می شود. اینها چه موقع به ثمر می نشیند؟
بله، موارد نسبتا زیادی ذکر می شود. دارو و واکسن دغدغه خیلی کشورها هست. در کشور ما هم تحرکات خوبی دیده می شود، لکن همه اینها در مراحل مختلف تحقیقاتی و آزمایشات بالینی است و تا به نتیجه برسد و برای انسان قابل استفاده باشد، مدتی به طول می انجامد.
معمولا تولید دارو و واکسن چه مدت طول می کشد؟
حداقل یکسال دیگر زمان لازم است که به ضریب اطمینانی برای بهره برداری برسد.
منظورتان از ایمنی جمعی چیست؟
ایمنی یا مصونیت (Immunity) به مقاومتی اطلاق می شود که معمولا در بدن انسان و یا حیوان در برابر عوامل عفونی بیماری زا یا سموم آنها به وجود می آید و حاصلش این است که دیگر به آن بیماری مبتلا نمی شوند که این مصونیت می تواند ذاتی و یا اکتسابی باشد. وقتی این ایمنی در درصد زیادی از جمعیت به وجود آید، ایمنی جمعی (Herd immunity) حاصل شده است.
در رابطه با این دو ایمنی توضیح می دهید؟
مصونیت یا ایمنی بر دو نوع است. طبیعی و اکتسابی، در مصونیت طبیعی (ذاتی) بسیاری از افراد نسبت به بعضی از بیماری ها از ابتدا مصونیت دارند و به آن ها دچار نمی شوند مثلا انسان خود بخودی به طاعون گاوی مبتلا نمی شود.
مصونیت اکتسابی در اصل وجود ندارد و بعدا در انسان بوجود می آید. مصونیت اکتسابی بر دو قسم است فعال و غیرفعال. مصونیت اکتسابی فعال و غیر فعال ممکن است طبیعی و یا مصنوعی باشد.
پس از ورود میکرب به بدن و ایجاد بیماری، یک نوع ایمنی در بدن ایجاد می شود که به آن مصونیت اکتسابی فعال طبیعی می گویند و مصونیت اکتسابی فعال مصنوعی نیز همان واکسیناسیون است.
مصونیت هایی که از طریق جفت انتقال می یابند به مصونیت مادرزادی معروف اند. در این نوع مصونیت عوامل ایمنی از مادر به وسیله جفت به بدن جنین منتقل می شود، مانند مصونیتی که در چند ماه اول پس از تولد نسبت به بیماری سرخک وجود دارد. این نوع مصونیت را مصونیت اکتسابی غیر فعال طبیعی می گویند. تغذیه با شیر مادر نیز یک نوع واکسیناسیون طبیعی علیه چندین بیماری است. بعضی از مقاومت های مادر در مقابل بیماری، از راه تغذیه با شیر مادر منتقل می گردد. این ایمنی از طریق خوردن آغوز (کلستروم)، شیری که در اولین روزهای پس از تولد ترشح می شود، ایجاد می شود.
زمانی که انسان ایمنی خود را از طریق تزریق گاماگلوبولین و سرم های اختصاصی مانند تتابولین (سرم ضد کزاز) بدست آورد به این نوع ایمنی، مصونیت اکتسابی غیر فعال مصنوعی می گویند. این نوع مصونیت به سبب عدم فعالیت سیستم دفاعی بدن پایدار نبوده و در نتیجه بسیار کوتاه مدت است.
بنابر این واکسیناسیون مصونیت اکتسابی فعال مصنوعی است، که از عامل بیماری (میکروب) کشته شده (مانند واکسن سیاه سرفه)، زنده ضعیف شده (ب ث ژ) یا سم ضعیف شده بیماری (کزاز) است.
پس اینکه گفته می شود که مبتلایان بهبود یافته از کرونا پلاسمای خود را اهدا کنند، تا برای سایر بیماران استفاده شود، به همین دلیل است؟
بله، دقیقا، چون در این افراد در اثر ابتلا به بیمـــاری، مصونیت اکتسابی فعال طبیعی ایجاد شده است. بنابر این پلاسمای خون این افراد برای سایر بیماران مفید است. اینکه در برخی کشورها مانند آلمان هم اکنون حتی در همه افراد سالم دنبال تست آنتی بادی رایگان هستند. در واقع می خواهند از این طریق ببینند آیا او کرونا گرفته یا نه؟ و در ضمن آن، در صورت ابتلا و تمایل از پلاسمای او برای درمان مبتلایان استفاده گردد.
فرق سرم و واکسن را هم می فرمایید؟
چنانچه سم میکروب را به وسیله ای ضعیف نمایند و به بدن حیوانی مانند اسب تزریق کنند و سپس بعد از دو هفته خون حیوان را بگیرند و خونابه آن را جدا کنند این خونابه دارای مقدار کافی ضد سم است که به نام سرم معروف است. ولی واکسن عامل بیماریزای کشته شده، زنده ضعیف شده و سم تغییر شکل یافته و بی ضرر است که به منظور بالابردن سطح ایمنی به افراد تزریق و یا خورانده می شود. در جریان واکسیناسیون، ما بیماری را با دوز پایین وارد بدن فرد سالم می کنیم، تا در برابر بیماری و شدت بیماری در فرد مقاومت ایجاد شود.
سرم همان پلاسماست یا فرق دارد؟
فرق دارد. سرم بخش مایع خون، پس از لخته شدن است و فاقد پروتئین های انعقادی مانند فیبرینوژن است ولی در تهیه پلاسما به خون اجازه لخته شدن نمی دهیم. پس پلاسما، بخش مایع خون و حاوی فیبرینوژن است.
آقای دکتر برگردیم به ایمنی جمعی، حالا که واکسن موثر نداریم، در رابطه با کووید ۱۹ فرمودید این ایمنی در چه حالتی ایجاد می شود؟
در حالتی که ۵۵ تا ۷۰ درصد جامعه به این بیماری مبتلا شوند، ایمنی جمعی ایجاد می شود.
پس اینکه یک عده ای می گویند بگذارید بیشتر جامعه این بیماری را بگیرند تا ریشه کن شود، به این علت است؟
ریشه کنی بیماری (Eradication) تعریف دارد. ریشه کنی یعنی اینکه عامل بیماریزای آن بیماری برای همیشه در همه دنیا از بین برود و دیگر آن بیماری در جهان روی ندهد. تنها بیماریی که تاکنون ریشه کن شده بیماری آبله می باشد. با توجه به دانش کنونی، بیماری هایی مانند دیفتری و فلج اطفال هم احتمال دارد در آینده ریشه کن شوند. مثلا در حال حاضر بیماری فلج اطفال به میزان خیلی کم و تنها در دو کشور افغانستان و پاکستان شیوع دارد و پس از ریشه کنی در این کشورها می توان گفت؛ فلج اطفال نیز ریشه کن شده است. اما در باره کرونای جدید، تازه اول کار است و ماجراها در پیش هست. در باره ایمنی جمعی، یک وقتی این درصد زیاد جمعیت، در مدت سه ماه این بیماری را می گیرند و یک وقتی در طول یکسال و یا بیشتر، این فرق می کند. از نظر ارائه خدمت از سوی مراکز بهداشتی و بیمارستانی، از حیث تلفات انسانی، از بابت سایر عوارض که منجر به کاهش کیفیت زندگی می شود. به ویژه مرگ و میر در میان افراد دارای بیماری های زمینه ای مانند بیماری فشارخون، قلبی و عروقی، نارسایی کلیوی، دیابت و بیماری های تنفسی و همچنین در گروه های سنی سالمند، هیچ کشوری در صورت ابتلای کوتاه مدت جمعیت زیادی به این بیماری نمی تواند به لحاظ لزوم رعایت مسائل انسانی، تامین منابع، ارائه خدمات بهداشتی و درمانی و سایر امکانات، پاسخگویی مناسب داشته باشد.
الان با توجه به روند ابتلا و فوتی کووید ۱۹ در ایران و سایر کشورها، همین مسئله را قدری بیشتر تبیین می کنید؟
شما فرض کنید ایمنی جمعی در کشور ما در این بیماری با حداقل ممکن یعنی یک سوم جمعیت ایجاد شود. این یک سوم یعنی حدود ۲۷ میلیون نفر ابتلا مثلا در مدت سه ماه، خدمات رسانی به این همه چگونه ممکن است. نه اینکه برای ما ممکن نباشد ولی سایر کشورها بتوانند. هیچ کشوری نمی تواند. اگر فقط ۲۰ درصد این بیماران نیازمند بستری در بیمارستان در طی این مدت باشند، وضعیت فاجعه باری ایجاد می شود. اینها تازه بخشی از بعد بهداشتی درمانی قضیه است. خسارت های جبران ناپذیر دیگری هم در بقیه ابعاد دارد که بنده فعلا خیلی به آن ها نمی پردازم. اما اگر مثلا در طول یکسال به سمت ایمنی جمعی حرکت کنیم، جای امیدواری فراوان است از بابت بسیاری مسائل از جمله اینکه؛ رفته رفته میکروب ضعیف می شود و شدت بیماریزایی و مرگ و میر آن کاهش می یابد. امکان کشف داروی موثر در آینده فراوان است. تولید واکسن اختصاصی انتظار می رود. امکان پیدایش روش های درمانی اثربخش وجود دارد. سیستم های مراقبتی می توانند ردیابی های بهتری انجام دهند. دانش و تحقیقات در مورد این ویروس و راه های مبارزه با آن ارتقاء یابد. مراکز بهداشتی و درمانی هم می توانند اولا فرصت بازسازی پیدا کنند و ثانیا از تجارب و منابع بهتری برای انجام وظایف برخوردار شوند.
پیشنهاد شما تا آن موقع چیست؟
ما هیچ راهی غیر از این نداریم که موازین پیشگیری را رعایت کنیم. در خانه ماندن، شستشوی مکرر دست ها با آب و صابون، رعایت فاصله اجتماعی و تا می توانیم دورکاری در همه موارد ممکن، کار، ورزش، سرگرمی، تفریح، آموزش، مطالعه و تحقیق، همه اینها را به منزل منتقل کنیم. البته بخشی از مردم نمی توانند همواره در خانه بمانند و دولت هم نمی تواند آن ها را غیر از همان قالب سیاست های حمایتی، امدادی و معیشتی که هر از گاهی اعلام می شود، کمک کند. این در حال حاضر مشکلی ست که تصمیم گیری را سخت و با چالش مواجه کرده است. بنابر این دولت دنبال میانبری است که هم سلامتی را تامین کند و هم جلوی ضربات اقتصادی را بگیرد. به قول معروف اینجا هم چاره را در این می بینند که کاری کنند؛ هم چرخ سلامت بچرخد و هم چرخ زندگی مردم و اقتصاد کشور و این گاهی تزاحم ایجاد می کند و تلاش می گردد تا یک پارادیم هماهنگ شکل گیرد و نوعی تعادل بین سلامت و معیشت به وجود آید. توجه به این نکته ضروریست که؛ دولت ها مسئول جان و سلامت مردم به شمار می آیند و در واقع ملت ها عیال دولت ها هستند و اصرار برای بازگشایی امور اقتصادی، کسب و کارها و ادارات و سازمان ها با ضوابطی که اعلام شده، نیازمند رعایت انضباط قوی و فاصله اجتماعی است. البته این نوع تصمیمات شواهد علمی متقن و آینده بینی لازم دارند. باید از نظر کارشناسان کاملا احراز گردد که در سیر نزولی بازگشت ناپذیری قطعی قرار گرفته ایم. به هر حال حفاظت از سلامت فردی و جمعی احتیاط فوق العاده ای را می طلبد.
آقای دکتر در باره قرنطینه بحث های متفاوتی در کشور شده، از انکار تا اصرار، بالاخره نظر علمی در این مورد چیست؟
قرنطینه انکار نمی شود. ممکن است برخی تعریف و تلقی دیگری از قرنطینه داشته باشند که ما با تعریف آنها کاری نداریم. باید دید تعریف استاندارد قرنطینه چیست. فقط هم مشکل در واژه قرنطینه نیست برخی افراد در تعاریف کنترل و مهار بیماری، ریشه کنی بیماری، پیک بیماری، حذف بیماری، مدیریت بیماری هم در بیان عمومی خطا دارند که با تعریف علمی آن قدری فاصله دارد. باید گفت بهتر است مجریان در استخدام واژه های علمی و تخصصی تابع منابع معتبر باشند. زیرا گاهی در اثر برخی بیانات، مرزهای اقدام دچار حاشیه می شود. این تصمیم گیران باید بر اساس سناریوهای پذیرفته شده کارشناسی و با توجه به شرایط، منابع و مقتضیات، کم هزینه ترین، اثربخش ترین و مطلوب ترین سناریو ها را برگزینند و به درستی و با قاطعیت به مورد اجرا بگذارند.
تعریف شما از قرنطینه چیست؟
قرنطینه محدودیت جابجایی و فعالیت افراد سالمی است که در دوره کمون یک بیماری واگیر در معرض آن قرار گرفته اند. قرنطینه به مدتی معادل طولانی ترین دوره کمون بیماری اعمال می شود و به صورت کامل و یا تعدیل شده اجرا می گردد. در واقع قرنطینه به منظور پیشگیری از انتقال بیماری در دوره کمون است.
دوره کمون در بیماری کووید ۱۹ چه مدت است؟
یک بیماری دوره های مختلف دارد. مثلا دوره نقاهت، دوره واگیری و …، یکی از دوره ها در هر بیماری، دوره کمون است. دوره کمون (Incubation Period) به فاصله بین تماس با یک عامل عفونت و بروز اولین نشانه های بیماری ناشی از آن گفته می شود. دوره کمون کووید ۱۹ از ۲ تا ۱۴ روز در اغلب منابع ذکر شده و باید به طور کلی گفت دوره کمون این بیماری نوع نسبتا متوسطی است. دوره کمون یک بیماری مثل بوتولینیوم در حد خیلی کوتاه و چند ساعت است و یک بیماری مانند هپاتیت B بلند و در حد چند ماه است و یک بیماری مثل ایدز می تواند چند سال باشد.
آیا سطح پیشگیری از بیماری ها درجه بندی معینی دارد؟
پیشگیری سطح بندی دارد. پیشگیری شامل کلیه اقداماتی است که به منطور جلوگیری از بروز، قطع یا کند کردن سیر بیماری صورت می گیرد. بر پایه این مفهوم و با توجه به مراحل متفاوت سیر بیماری می توان برای پیشگیری سطوح متعددی قائل شد. سطح اول یا پیشگیری نوع اول (Primary)، بر پیشگیری از بیماری در افراد سالم توجه دارد.
سطح دوم یا پیشگیری نوع دوم (Secondary)، به مرحله قبل از بروز علائم بالینی مربوط است و در این سطح به دنبال کشف به موقع و درمان بیماری ها قبل از ایجاد علائم و نشانه های واضح بالینی هستیم.
سطح سوم پیشگیری (Tertiary)، مربوط به مرحله پیشرفت بیماری یا ایجاد ناتوانی است. در این سطح تلاش ها معطوف بر کاهش ناتوانی معلول بیماری و بازگردانی عملکرد اعضاء و دستگاه های بدن است.
بر این اساسی قرنطینه هم سطح بندی دارد؟
در شرایط بروز اپیدمی، قرنطینه هم حتما سطح بندی دارد. سطح اول و حداقلی ایزوله کردن بیمار در منزل یا درمانگاه، نقاهتگاه و یا بیمارستان است که به این مورد ایزولاسیون (Isolation) اطلاق میشود. سطح دوم قرنطینه کردن افراد مشکوک به بیماری هست. یعنی قرنطینه افرادی که در تماس نزدیک با بیمار بودند. اینها تا مشخص شدن نتیجه تست و گذراندن دوره کمون بیماری (تا حداقل دو هفته) جدا سازی میشوند. به این دوره قرنطینه (Quarantine) گفته می شود.
سطح سوم زمانی است که میدانیم عده زیادی در شهر بیمار هستند، اما چه افرادی هستند؟ نمی دانیم. البته در این شرایط تعداد زیادی هم ناقلند که خودشان هم بی اطلاع هستند. در این شرایط، وسیع تر از قرنطینه باید «فاصله گذاری اجتماعی» رعایت شود. در این سطح سفارش می کنیم که مردم از حضور در هر گونه تجمع و در اماکن دارای تراکم و همچنین از رفت و آمدهای بی مورد پرهیز کنند. دامنه این محدودیت ها می تواند طیف وسیعی را در برگیرد. تعطیلی مدارس، دانشگاه ها، ورزشگاه ها، فروشگاه های بزرگ، مجتمع های تجاری، سینماها، مساجد و زیارتگاه ها، تا حمل و نقل های عمومی شهری، جاده ای، هوایی، ریلی و دریایی، به این زنجیره اقدامات، فاصله اجتماعی (social distancing) می گویند که چه بهتر است که به صورت داوطلبانه صورت گیرد. در ایران هم بخش مهمی از این نوع اقدامات در مدیریت بیماری مورد توجه قرار گرفته و هم اکنون نیز در حال اجراست.
سطح چهارم و حداکثری قرنطینه، برقراری وضعیت انتظامی، امنیتی و نظامی ویژه است. در این حالت با ترددهای غیرضروری و خارج از دستورالعمل های اعلامی، برخورد مجرمانه صورت می گیرد. به این سطح که یک پروتکل اضطراری است و معمولاً از خروج افراد از مکان های شان جلوگیری می شود، قفل کردن یا lock down گفته می شود.
پس اینکه قرنطینه چینی گفته می شود، همان سطح چهارم است؟
ما قرنطینه چینی یا ژاپنی و یا تایوانی نداریم. در اپیدمی ها هر کشوری متناسب با وضعیت بیماری، شرایط جغرافیایی و آب و هوایی، میزان آلودگی و سطح فرهنگی و اجتماعی و نوع ارزیابی به عمل آمده توسط کارشناسان مربوطه اش، این سطح بندی چهارگانه را در نظر می گیرند. مثلا در ووهان چین و تایوان و همینطور چند شهر ایتالیا و اسپانیا و در شهرهایی از فرانسه و آلمان سطح چهارم در حد متوسط تا بالایی به مورد اجرا گذاشته شد. اما آنچه مسلم است اینکه؛ قرنطینه مربوط به زمان های گذشته نیست. مربوط به امروز هم هست و استفاده از آن هنوز منسوخ نشده است. قرنطینه جزء لاینفک در پیشگیری از بیماری های واگیر و به ویژه در اپیدمی هاست. به هر حال قطع زنجیره انتقال بیماری نیازمند کاربست سطوح مختلف پیشگیری است و در این مورد لازم است که مسئولان بهداشتی با پشتیبانی دیگر مسئولین دولتی تصمیم گیری کنند.
آقای دکتر در باره پاندمی و اپیدمی هم توضیح بدهید. الان کووید ۱۹ چه حالتی دارد؟
خوب شد. این سوال را پرسیدید. چون در پاسخ به سوال قبلی شما که در باره ایمنی جمعی پرسش کردید، بنده می خواستم واژه اندمیک را قدری روشن کنم که فراموش شد. وقتی ایمنی جمعی در باره کرونای جدید اتفاق بیفتد و مثلا بیش از ۳۰ تا حدود ۷۰ درصد مردم یک کشور این بیماری را بگیرند، این بیماری از حالت اپیدمی خارج می شود و مثل آنفلوآنزا و سایر بیماری ها حالت اندمیک پیدا می کند. در رابطه با تعریف این واژه و دو واژه ای که شما فرمودید، چند جمله ای عرض می کنم.
آندمیک Endemic))، به وجود همیشگی بیماری یا عامل بیماری زا در یک منطقه جغرافیایی یا یک گروه جمعیتی گفته می شود. مثلاً سرماخوردگی یا گلو درد استرپتوکوکی یک بیماری بومی است زیرا همواره عده ای از مردم به آنها دچارند.
اپیدمیک Epidemic))، در واقع یک نوع طغیان بیماری است. یعنی میزان وقوع بیش از حد انتظار است که این حد انتظار با مقدار مشابه در سال گذشته یا در یک دوره زمانی مشابه دیگر سنجیده می شود.
پاندمیک (pandemic)، یعنی موارد بیماری به طور ناگهانی در تمام نقاط یک کشور و یا بخشی از یک قاره یا کل دنیا روی دهد مثل پاندمی طاعون که سه بار در سال ها ۵۴۲ میلادی (۱۰۰ میلیون از این بیماری مردند)، ۷۴۷ میلادی (۴۰ تا ۴۵ میلیون یعنی یک سوم جمعیت اروپا فوت کردند و ۱۳۰ سال طول کشید) و ۱۸۵۵ میلادی (که فقط ۱۲ میلیون نفر در هند و چین را به کام مرگ فرستاد) اتفاق افتاده است و پاندمی مرگبار آنفلوآنزای اسپانیایی در سالهای ۱۹۱۸ و ۱۹۱۹ مطابق با جنگ جهانی اول که باعث مرگ حدود پنجاه میلیون نفر شد و تعداد قربانیانش از مجموع قربانیان جنگ جهانی اول و دوم بیشتر بود. در این پاندمی حدود ۵۰۰ میلیون نفر به این بیماری مبتلا شدند.
بحث را جمع کنم؛ پاندمی یعنی عالم گیری یا جهان گیر شدن، اپیدمی یعنی همه گیر شدن و اندمی هم یعنی بومی شدن، به طور کلی این نوع مطالعات و بررسی ها در علم اپیدمیولوژی یا همه گیر شناسی صورت می گیرد که شاخه ای از علم پزشکی به حساب می آید.
الان وضعیت ما در بین کشورهایی که بیشترین ابتلا و فوتی را دارند، به چه شکلی است؟
در این ارتباط و مقایسه هایی که انجام می شود، باید مقدماتی مورد توجه باشد. یکی از این موارد مربوط به میزان ابتلاست. اولا باید ببینیم ابتلا هر کشوری در یک میلیون نفر چقدر است. یعنی چه درصدی از مردم کشورها مبتلا شده اند. محاسبه این درصد به ویژه در مقایسه ها مهم تر از آمار تعداد مبتلایان است. ثانیا همه کشورها در این اپیدمی آغاز یکسانی نداشته اند و مسافت معینی را نپیموده اند، مثلا چین و کره جنوبی در پایان راه این مرحله هستند در حالی که امریکا هنوز در گام های نخست قرار دارد. این مسئله باز هر گونه مقایسه را ممکن است با خطا روبرو کند و ثالثا تدابیر و شیوه کشورها در مقابله با این بیماری به رغم همپوشانی ها، تمایزاتی هم دارند و باید دید در ادامه، آمارهای ابتلا و فوتی ها چگونه می شود. اما از نظر تعداد بیماران و نه درصد ابتلا در کل جمعیت، تا امروز هشت کشور اول به ترتیب امریکا، اسپانیا، ایتالیا، آلمان، فرانسه، چین، ایران و انگلستان است. در رابطه با درصد مرگ و میر مبتلایان ایتالیا، انگلستان، ، اسپانیا و فرانسه به ترتیب با ۱۲٫۶، ۱۱٫۱، ۹٫۹ و ۹٫۴، در صدر کشورهای پر بیمار قرار دارند. ایران در این جدول از نظر تعداد مبتلایان در رتبه هفتم و از نظر مرگ و میر مبتلایان در رتبه پنجم است. میزان مرگ و میر ما از مبتلایان در مقایسه با میزان مرگ و میر از میانگین کل مبتلایان دنیا، نیم درصد کمتر است. همچنین میزان بهبود یافتگان در ایران نسبت به متوسط جهانی بهبود یافتگان، ۲۵ درصد بیشتر است. کمترین درصد مرگ و میر در ۸ کشور پر ابتلا به ترتیب عبارتند از؛ آلمان (۱٫۹)، امریکا (۳٫۲) و چین (۴) و ایران (۶٫۱۸). این آمارها مستخرج از آمارهای رسمی اعلام شده از سوی این کشورها تا تاریخ ۸ آوریل ۲۰۲۰ مطابق با ۲۰ فروردین ۱۳۹۹ است و قطعا در روزهای آینده این آمار با تغییراتی هم روبرو خواهد بود. کشور ما در حال حاضر نسبت به امریکا و برخی کشورهای اروپایی مدیریت مناسب تری داشته است و در آینده بهتر از این هم می تواند عمل نماید. در چند روز اخیر، آمار مبتلایان ایران رو به پایین و آمار بهبودی ها در حال افزایش هست که این وضع هم امیدبخش است و ان شاء الله به همین شکل استمرار یابد.
به کشور کره جنوبی اشاره کردید و اینکه در پایان راه کنترل فاز اول بیماری است، ممکن است کشورهای دیگری هم در این مرحله باشند. در این رتبه بندی، اسمی از این کشور نبود. آنها در چه وضعیتی هستند؟
کره جنوبی الان جزو ۱۵ کشور پرابتلا نیست و در کنترل بیماری نیز بسیار موفق عمل کرده است. درصد مرگ و میر از بیمارانش حدود ۱٫۸ هست. ۲۰۰ نفر مبتلا به کووید ۱۹ در یک میلیون نفر جمعیت دارد. تقریبا مثل چین کارش در این مرحله رو به اتمام است و به مهار نسبی بیماری نایل آمده است. کنترل خوب بحران کرونا در این کشور ۵۱.۵ میلیون نفری ناشی از سیستم بهداشتی و درمانی است که جزو بهترین ها در دنیا است و البته عوامل مهم دیگری از جمله شفافیت،خلاقیت و همبستگی حائز اهمیت است. در کره جنوبی حدود ۱۵ هزار تست در روز انجام گرفت و هزینه همه تست های کرونا همچنین برای خارجی ها را دولت بر عهده دارد. شرکت های فناوری اطلاعات مانند سامسونگ و ال جی و … هم در این مبارزه پشتیبانی خوبی دارند.
آلمان هم که وضعیت مناسبی در بین کشورهای اروپایی دارد، هر هفته ۳۵۰ هزار تست کرونای رایگان انجام می دهد. در تکمیل این اقدام، در روزهای اخیر آلمانی ها ۱۰۰ هزار تست آنتی بادی رایگان را هم انجام داده اند و همچنان این کار را در دستور کار دارند. در آلمان هم درصد مرگ و میر مبتلایان ۱٫۹ است و فعلا کمتر هست. این مطالعات معلوم می کند که کشف زودرس بیماری و پاسخ سریع در کنترل بیماری و کاهش مرگ و میرها نقش بسیار موثری دارد.
مسئله مهم دیگر در ارتباط با کره جنوبی و آلمان اینکه؛ مردم به دستورالعمل های دولت در مورد فاصله گذاری اجتماعی و ممانعت از خریدهای غیر ضروری به درستی عمل کردند و می کنند، بنابر این اقدامات قرنطینه سختگیرانه، بستن مرزها و یا توقف پروازها به ویژه در کره جنوبی خیلی ضرورتی پیدا نکرده است. در کره جنوبی تا به حال از ۱۰۲۸۴ نفر مبتلا، ۱۸۶ نفر جان خود را از دست داده اند.
یکی از کشورهای موفق در مدیریت کرونا، تایوان است. تایون متصل به چین است؛ جزیره ای که بیش از ۲۳ میلیون نفر جمعیت دارد و ۱۰ درصد مردمش بین چین و تایوان دایما در حال تردد هستند اما امروز، در حالی که که تمام کشورها بهشدت درگیر کرونا هستند، تایوان مانند خود چین به خوبی توانسته این بیماری را کنترل کند و تا الان ۳۳۵ مبتلا به کرونا داشته که تنها ۵ نفر یعنی ۱٫۵ درصد، فوت کرده اند.
دلیل اصلی موفقیت تایوان آمادگی سریع و اقدام به موقع دولت این کشور است. آنها تجربه مبارزه با ویروس سارس در سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۴ را داشتند. بنابر این ابتدا یک مرکز متمرکز فرماندهی برای مدیریت بحران سازماندهی کردند. اقدامی که ایران هم انجام داد. مردم تایوان از دستورات این مرکز عملیات، فرمانبری کردند و با دولت همبستگی نشان دادند، زیرا به یاد می آوردند که چگونه در بیماری سارس با مشکلات و سختیهای زیادی مواجه شدند.
کنترل مرزها، محدودیت در سفرها، و یافتن موارد مشکوک و قرنطینه خانگی آن ها، آمدن نیروهای نظامی پای کار مبارزه با بیماری، تخصیص به موقع منابع، برخورد با شایعه پردازان، نظارت بر قیمت ها و افزایش تولید ماسک، مواد ضد عفونی و سایر ملزومات بهداشتی از اهم اقداماتی بود که در تایوان انجام گرفت.
کووید ۱۹ یک بحران همه جانبه جهانی به ویژه در حوزه بهداشتی، اقتصادی و سیاسی است و آسیب های بسیاری دارد و جهان پس از کرونا اصلا یک جهان دیگری است. کشورها باید به همدیگر در غلبه بر این بیماری و به ویژه پشتیبانی از مردمان فقیر و کشورهای توسعه نیافته، کمک کنند. دستاوردها و تجارب کشورهای مختلف در این مبارزه نیز بایستی به آسانی مبادله شود و مورد مطالعه و بهره برداری قرار گیرد.
به نظر شما چرا آمار ابتلا و تلفات در امریکا و اروپا بیشتر از بقیه کشورهاست؟
در رابطه با این بیماری الان همه کشورها درگیر هستند. در ماه های اول شیوع بیماری در چین و سایر کشورها، سران امریکا و اروپا و به خصوص امریکا به جای اینکه خودشان را برای رویارویی با این بیماری آماده کنند، به نوعی راه حل چین و کشورهای درگیر را در مبارزه با این بیماری مورد انتقاد قرار دادند و از خود غافل شدند. آن ها فکر نمی کردند که این شتری است که روزی در خانه آنها هم می خوابد. البته جسته و گریخته در رابطه با این ویروس در باره امریکا اتهاماتی مطرح است که پژوهشگران این عرصه در سطح جهان کم و کیف قضییه را در آینده روشن می کنند. وقتی اواخر بهمن ماه ۱۳۹۸، وجود این بیماری در ایران اثبات شد. آن ها جنجال به راه انداختند و در ادامه حرف های بیهوده و متناقض زیادی زدند و آمار مبتلایان و فوتی های ما را با افزایش های چند برابری و با چه وجدی رسانه ای کردند و کمبود ماسک و سایر موارد را بزرگنمایی کردند. هنوز هم سعی می کنند، اینگونه عمل کنند. کاش در کنار این کارها که در چارچوب اقدامات خصمانه پیشین آن ها در قبال مردم شریف ایران هست، حداقل از خود غافل نمی شدند، تا امروز در زمینه مهار کرونا زیر انتقادهای شدید مردم خود و سایر کشورها قرار نمی گرفتند. باید گفت بعضی از کشورهای غربی و اروپایی موضوع همه گیری کرونا را آن چنان که باید و شاید جدی تلقی نکردند. الان در چین دولت نگران مسافران ورودی هست و احتمال می دهند اینطور که پیش می رود غربی ها قادر به توقف کرونا تا تابستان نخواهند بود. این در حالی است که دولت ها و ملل چین، کره جنوبی، سنگاپور و ژاپن سهم خود را در این کارزار جهانی بخوبی ادا کرده و می کنند اما وضع امریکا و اروپا همچنان نگران کننده است. ما دوست داریم وضع آنها هم خوب شود و این دولت ها هم بتوانند به مردم خود خدمات مورد نیاز و مناسب را ارائه دهند.
از نظر اجرایی به نظر شما چه اقداماتی برای کشور ما ضرورت دارد؟
کنترل کووید ۱۹ مثل هر اپیدمی واگیر دیگری دو اصل بیشتر ندارد که نباید به هر دلیلی مورد مسامحه قرار گیرد، این دو اصل عبارتند از: کشف زودرس همه مبتلایان (Totally Early Detection) و دیگری پاسخ سریع به آنها (Rapid Response)، برای کشف زودرس مبتلایان تنها نباید به وجود کیت و انجام آزمایش بسنده شود، بلکه روشهای تشخیص بالینی و احتمالات اپیدمیولوژیک هم باید مورد اعتنا باشد. مخصوصا اینکه نمونه ها باید با دقت بیشتر و به درستی تهیه شود.
در ارتباط با دومین اصل، ضمن رعایت فاصله گذاری اجتماعی، باید امکان پاسخگویی سریع به موارد مبتلا و مشکوک بیش از گذشته فراهم آید و بر این اساس شرایط ایزوله و یا حفظ آن ها در نقاهتگاه ها و یا نگهداری در منزل بر اساس دستورالعمل های مراقبتی انجام گیرد.
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در مرحله اول مدیریت این بیماری به دنبال موارد علامت دار بود. ولی در این مرحله با وضعیت مساعدتری که پیدا کرده در پی آن است که علاوه بر موارد علامت دار، به شناسایی موارد بدون علامت و ناقلین نیز بپردازد. این استراتژی هم بسیار موثر است و برای کنترل بیماری و محاسبه شیوع بیماری در کنار سایر مطالعات جمعیتی مهم است. امید اینکه این راهبرد در اجرا هم موفق باشد.
ساختار سیستم بهداشتی و درمانی ایران مانند کره جنوبی و آلمان ساختار قوی است و باید تلاش شود از همه ظرفیت و توان آن در این مبارزه به خوبی استفاده شود. مدیران میانی و مستقیم مراکز بهداشتی و بیمارستانی باید در وسط میدان مبارزه با این بیماری باشند. اغلب اینطوری هستند. و افتخار می آفرینند. به ندرت برخی از ایشان در این مراکز از ادبیات آمرانه و صرفا دستوری استفاده می کنند. این عزیزان باید تغییر سبک مدیریتی و رفتاری دهند و با کادر درمانی و مراقبتی با احترام، محبت و کرامت بیشتری سخن بگویند و به آنها روحیه، انگیزه و امید واقعی بدهند و لوازم کار و نیازمندی های محیط فعالیت آن ها را به نحو احسن فراهم سازند. یاد و خاطره سردار عزیز دلها حاج قاسم سلیمانی گرامی باد. این شهید عالی مقام، در عملیاتها، همیشه جلوتر از سربازان بود، فرماندهی که هیچگاه به سربازها نگفت بروید، همیشه خود جلو میافتاد و پیش میرفت و به رزمندگان میگفت بیایید. امروز سبک فرماندهی در عملیات مبارزه با کرونا در تمامی سطوح، بایستی متاثر از شیوه و تفکر مدیریتی شهید سلیمانی باشد. جهادگران عرصه سلامت امروز همه شهید سلیمانی هستند و از حریم سلامت و کرامت انسان پاسداری می کنند.
امید است اهداف عالی وزارت بهداشت در ارتقای سلامت آحاد مختلف مردم با استفاده از نظرات مشورتی متخصصان و مراکزی چون فرهنگستان علوم پزشکی که انباشته از مطلعین و خبرگان علوم بهداشتی کشور است، در جریان سیاست گذاری ها و برنامه ریزی ها تقویت شود و همچنین با همکاری جدی و فراگیر مردم و مشارکت همه دستگاه ها و نیز تدارک تمهیدات لازم و همسویی و قاطعیت هر چه بیشتر دولت در اجرای تصمیمات، در تمام مراحل کار شاهد دستاوردهای فراوانی باشیم.
در پایان اگر چنانچه مطلب دیگری هست، بفرمایید؟
لازم است بنده هم به سهم خود از فرماندهان و مدافعان حریم سلامت کشور در هر رده ای که هستند، سپاسگزاری کنم و به روح بلند شهدای عرصه خدمت در بهداشت و درمان کشور درود بفرستم و برای کلیه بیماران آرزوی شفای الهی نمایم. همچنین از نیروهای مسلح، بسیجیان و کلیه دستگاه ها و اقشاری که در مقام کمک برآمده اند، بسیج جامعه پزشکی و نیز آحاد مردم عزیز که با وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی همبستگی نشان می دهند و دستورالعمل ها را رعایت می کنند و به کادر بهداشتی و درمانی کشور به دیده احترام و تکریم می نگرند و در نهایت از همه رسانه ها به ویژه رسانه ملی و خبرگزاری وزین فارس و شما، قدردانی می نمایم.
پاسخ به سوالات خوانندگان طی ۵ روز:
آقای دکتر دو روز متوجه بسیاری از بوها نمی شوم. ولی سرفه و تب ندارم آیا احتمال داره کرونا گرفته باشم؟ لطفا جواب دهید. خیلی می ترسم
بله، طبق تحقیقاتی که در بیمارستان مسیح دانشوری از سوی گروه ENT صورت گرفته اعلام گردیده؛ در یک سوم موارد ابتلا به کووید ۱۹، قبل از بروز علایم دیگر، اختلال بویایی رخ می دهد. بر ترس هم فائق آیید، تا موجبات تضعیف سیستم ایمنی فراهم نشود.
خد اجرتون بده. خیلی خوب بود. از خبرگزاری فارس و آقای دکتر تشکر می کنم. این همه وقت که همه اش آمار میکند و حرف های مختلف من یکی واقعا از این بیماری تصویر درستی نداشتم.موفق باشید.
منبع خوبی بود برای سوالات و ابهاماتم، ممنون از شما
۰
ناشناسشنبه ۳۰ فروردین ۱۳۹۹ – ۰۵:۴۸
بله، مهار بیماری در این کشورها زودتر اتفاق افتاده است. زیرا اقداماتی که شما نام بردید به سرعت و در قالب استراتژی سرکوب در آن کشورها عملیاتی شده است و آن ها از ابتدا استراتژی تسکینی را در دستور کار نداشتند.
من به نوبه خودم به عنوان یک دانشجو از خبرگزاری فارس تشکر می کنم . همچنین از این استاد که با تواضع به سوالات من جواب دادند متشکرم. فکر نمی کردم که ایشان فرصت و یا علاقه این کار را داشته باشند. برام جالب بود. مخصوصا که دانشگاه تعطیل بود و برای برخی قسمت های پروژه ام جواب این سوالات را لازم داشتم. امیدوارم این کار خبرگزاری فارس برای سایر رسانه ها الگو باشد. باز هم ازتون ممنونم.
من فرق ایمنی گله ای و جمعی را پرسیدم ولی هنوز جواب ندادید؟
ایمنی گله ای همان ایمنی جمعی و یا مصونیت دسته جمعی است.
- ۱ایران درباره کرونا بهتر از آمریکا و اروپا عمل کرد/ یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار را از لوکزامبورگ آزاد کردیم
- ۲رئیسجمهور: وام یک میلیون تومانی به یارانهبگیران، قرضالحسنه شد/ حذف سود ۱۲ درصدی
- ۳آیا ویروس کرونا ضعیف می شود؟
- ۴شرایط وام یک میلیونی کرونا/ فقط کد ملی سرپرست پیامک شود
- ۵فرار به جلو وزیر سابق به جای پاسخگویی
- ۶ظریف: آمریکا فرصت ترک اعتیاد به تحریم را از دست داد/ آمریکا با بدنامی در یاد مردم ما باقی خواهد ماند
- ۷رونمایی از آخرین دستاورد سپاه در حوزه تشخیص کرونا
- ۸واکنش روحانی به گزارش دیوان محاسبات درباره ارز مصرفی/ همزمان با بیماری و بیکاری مبارزه میکنیم
- ۹آیتالله علوی گرگانی: دریافت سود برای وام یک میلیون تومانی دولت شرعا جایز نیست
- ۱۰مخالفت نمایندگان دولت و وزیر اقتصاد با افزایش بیش از ۲۱ درصدی حداقل مزد کارگران
سایر یادداشت ها، گفتگوها و نوشته ها از دکترخلیل علی محمدزاده در باره کرونا ویروس
- جدید ۱۰ آوریلکرونا، پیشگیری و درمان؛ گفتگوی شفاف، متفاوت و پاسخ به چندین ابهام
۳۰ مارس سیزده را در خانه بمانیم و کرونا را از سرزمینمان بدر کنیم
۱۹ مارس یادداشت؛ کرونا، اقتصاد و مدیریت
۷ مارس#کلاس آنلاین(۱) ارزیابی خدمات بهداشتی و درمانی(شنبه هفدهم اسفند/ ۷ شب) + پاسخ به سوالات مدیریتی کرونا ویروس
۵ مارس برای ضد عفونی دستها و یا سطوح از چه الکلی استفاده کنیم؟
۲۹ فوریه فرماندهی در وسط میدان
۲۴ فوریه توزیع استانی کرونا ویروس جدید در ایران و مرگ و میر بیماری + بروز رسانی آمار
۲۳ فوریه کرونا ویروس؛ “نه ترس” و “نه بی تفاوتی”، بلکه “هوشیاری” و “پیشگیری”
با سپاس از مطالب مفیدی که ارائه کردید؛ سوال بنده اینه که چقدر احتمال دارد در پاییز و زمستان پیش رو، این ویروس با گستردگی بیشتری برگردد و فراگیر شود؟
این ویروس سرما دوست است و این احتمال هست. احتمال بروز با ترکیب سایر بیماری های فصل نیز وجود دارد که پیچیدگی را باز هم بیشتر می کند. به هر حال این بیماری ماندنی است و به لیست بیماری های بومی کشور ما هم اضافه می شود و تا واکسن و داروی موثرش تولید نشود، گرفتاری هایی هر از گاه نیز ایجاد خواهد کرد.
شما هم مارو خسته کردین هر روز یه نظر میدید بهترین کار اینه که اصلا به این حرفها توجه نکنیم.
دوست عزیز، اگر دیگری نظر می دهد، شما چرا خسته می شوید و اگر به بهترین کار که می گویید، خودتان هم عمل کنید، باز هم بیشتر خسته نخواهید شد. شاید نظرتان این باشد که به حرف های منفی زیاد اهمیت ندهیم. در اینصورت با شما موافقم.
سلام من و ۸ نفر از همکارانم که تو یه اتاق هستیم با هم؛ اول اسفند دچار تب و لرز بدن درد و از دست دادن حس بویایی و چشایی شدیم و بعد از ۱ روز استراحت به محل کار برگشتیم و تازه متوجه شدن که از دست دادن حس بویایی و چشایی از علائم کرونا هست. آیا در برابر ویروس مصونیت داریم؟
معمولا ۳۰ درصد موارد این بیماری بدون علامت و ۵۰ درصد با علایم خفیف تا متوسط است. اما اینکه شما کووید ۱۹ گرفتید یا نه و مصونیت دارید؟ این را تست آنتی بادی شاید مشخص کند.
رعایت بهداشت تنفسی یعنی چه؟
منظور از بهداشت تنفسی، پوشاندن دهان و بینی با داخل آرنج یا دستمال کاغذی هنگام عطسه و سرفه و دور انداختن سریع دستمال است. زیرا قطرات ریزی که با عطسه و سرفه از دهان و بینی ما خارج میشوند، ویروس را گسترش میدهند. با رعایت بهداشتی تنفسی، میتوانید از اطرافیان خود در برابر بیماری های ویروسی محافظت کنید.
به نظر شما این کرونا کی تمام می شود؟
ما مکلف به رعایت موازین بهداشتی و پیشگیری از بیماری هستیم و در صورت ابتلاء، مواظبت و مراقبت تا دیگران مبتلا نشوند. اینکه کی تمام می شود، کسی به درستی نمی تواند بگوید. وقتی یک بیماری پاندمی شده و همه کشورهای دنیا را گرفته و ابعاد ناشناخته ی زیادی هم دارد، رفتارش و مدت زمان کنترلش قابل پیش بینی نیست. امیدواریم در این بیماری عالم گیر، با رقابت و تحقیقات گسترده ای که در کشورها هست، هر چه سریعتر به تولید واکسن اختصاصی دست پیدا کنیم و از این طریق به مصونیت دسته جمعی برسیم.
آیا منشا این کرونا از خفاش است؟
معلوم نیست. اول تصور می شد که ویروس ابتدا در یک بازارچهی غذاهای دریایی در شهر ووهان پیدا شده و سپس به نقاط دیگر پخش شده است. اما یکی از آزمایشها روی بیماری نشان داده که اولین فردی که به بیماری کرونا مبتلا شده، هیچ ارتباطی با این بازارچه نداشته است. محققان هنوز در حال پی گیری منبع اصلی بیماری هستند. نوع حیوانی که ویروس از آن به انسان منتقل شده نیز همچنان برای محققان روشن نیست. در گزارشاتی هم از مار و اخیرا سگ نیز نام برده شده، اینها هنوز در حد گفته هاست. آزمایشی روی ژنتیک ویروس جدید انجام شده و نشان داده است که توالی ژنتیکی این ویروس ۹۶ درصد با ویروس کرونا در خفاشها یکسان است. به هرحال جواب این است که هنوز نمی دانیم.
با سلام در بیماری با وجود HR CT مثبت، اما دو نوبت ازمایش covid 19 منفی وجود دارد. باید به کدام استناد کرد؟
سی تی مثبت ملاک است ولو تست منفی باشه، موارد اینطوری در چین هم بوده و در مقالات گزارش هم شده است.
چند نفر از همکاران ما با وجود علائم تستشون منفی شد. اجازه استراحت در منزل به آنها داده نشد/ این برای یک سیستم بهداشتی فاجعه نیست؟
اگر علایمی باشد ولی تست منفی باشد، باید تماس ها کنترل شود و در صورت لزوم شرایط قرنطینه برقرار شود. گاهی شنیده می شود که با خود کادر درمانی، طبق پروتکل ها رفتار نمی شود. اگر چنین باشد. هم در حق این کادر و خانواده های آن ها ظلم می شود و هم به مراجعین آن ها. اگر چنین چیزی که می فرمایید واقعیت داشته باشد، بله، فاجعه بار است. این افراد هم مثل بقیه باید طبق نظر پزشک و بر اساس پروتکل ها باید تحت پی گیری قرار گیرند. لطفا به مسئولین مربوطه اطلاع دهید.
شخصی با فردی که سی تی ریه درگیر بوده (نمونه گرفته نشده) در مواجهه نزدیک در محل کارش بوده ولی در آزمایشش چیزی نشون نمیده. آیا ممکن است که ناقل باشد؟
حساسیت سی تی بیشتر از آزمایش است. اگر فردی در تماس نزدیک با مبتلا بوده، باید خود قرنطینه شود، حداقل ۱۴ روز و در این مدت اگر علامتی پیدا کرد که بعد از دو سه روز بدتر شد، باید به پزشک مراجعه نماید.
به نظرم فاصله گذاری اجتماعی هوشمند فقط در یه ساعات خاص و در زمان خلوت بودن رعایت میشه و در زمان شلوغی و حضور اکثریت افراد جامعه این فاصله گذاری معنی خودشو در جامعه از دست میده…. یعنی همه چی به خود مردم بستگی داره و دولت نقش اصلی رو داره به مردم واگذار می کنه در حالی که دولت باید بیشتر از اینها جدیت داشته باشه و سیاست های بخصوصی رو اتخاذ کنه.
بله کاملا درست می فرمایید. دولت باید جدی تر عمل کند. عادی انگاری در این مسئله، آسیب های بیشتری ایجاد خواهد کرد. مردم هم که آزادی بیشتری دارند و به آنها اعتماد شده، باید در حد ضرورت تردد داشته باشند، آنهم با رعایت همه دستورالعمل ها، باید همبستگی داشته باشیم.در غیر اینصورت در هفته های آینده وضعیت ممکن است، تغییر یابد. گاهی برخی صحنه هایی که این روز ها در اتوبوس ها و متروها و فروشگاه های تهران دیده می شود، حیرت آور است.
یکی از مشکلات ما نحوه مدیریت در سطوح میانی است. برنامه ای برای ارزیابی مدیران داریم؟ مرگ حتی یک عزیز برای ما که می شنویم بسیار دردناک است، با فشار روحی خانواده های درگیر و تبعات روحی این بیماری چکار کنیم؟
از ابتدای این بحران،، چندین وبینار (ویدئد کنفرانس) وزارتی مشترک مددکاری و سلامت روان جهت معاونین بهداشت و درمان دانشگاه ها برگزار شده است. در خصوص پروتکل های مشارره برای خانواده های افراد مبتلا و همچنین پروتکل مشاوره سوگ در بازماندگان ناشی از کرونا
بله ولی اجرا نشده
حال خانواده های بیمارانی که با کرونا عزیزان شان را ترک می کنند، دردناک است. عزیزانشان مظلومانه و غریبانه می میرند. با آنها باید مهربانی کرد. همدردی کرد. این خانواده ها باید علاوه بر ردیابی های لازم، مورد حمایت های روانی هم باشند. صدا و سیما در این رابطه باید برنامه هایی داشته باشد.
گایدلاین ها و راهنماهای بالینی بهترین معیار هستند. اگر همه چیز طبق پروتکل ها پی گیری شود، هم استانداردها رعایت می شوند و هم اعمال مدیریت و کنترل بهتر خواهد شد. کاهش مرگ و میرها در جریان مدیریت بیماریها و اپیدمی ها موضوع مهمی است. کشف زودرس بیماران و پی گیری های سریع در این مسیر حائز اهمیت می باشند.
من اعتقادی به این چیزها ندارم و معتقدم مرگ دست خداست.
بله مرگ دست خداست. ولی همان خدا و فرستادگان و پیشوایان الهی بر ما تکلیف کرده اند که به خودمان و دیگران ضرر نرسانیم و بر اساس علم و عقل از خطرات پیشگیری کنیم و امور و حوادث را مدیریت نماییم.
من هر روز با ایشان یه کلاس دارم من چیکار کنم؟ با هم موسیقی کار می کنیم آیا لازمه کلاسمون را تعطیل کنیم؟
بله، در هر صورت شما باید تماس ها را قطع کنید و موازین پیشگیری و فاصله اجتماعی را رعایت کنید.
من دوستم پرستاره دو روز سرفه خشک و تب داره ولی به اش مرخصی نمی دهند ممکنه کرونا باشه؟ چیکار باید بکنه
کرونا برای ایشان محتمل است. حتما به پزشک مراجعه کند. چرا نباید مرخصی ندهند؟! طبق پروتکل ایشان را راهنمایی می کنند.
با توجه به اینکه بیماری جهانی است چرا سیاست های اتخاذی متفاوت است. در ایران رفت و آمدها ازاد و در آلمان قرنطینه! و تعجب از اینکه روش ما جواب هم میده چون میگید روند بهبودی داریم و کاهش بیماری!
به رغم تنوع سیاست ها ولی جملگی در یک راستاست و با هدف محدودیت سرایت ویروس اتخاذ می شود.
در ایران هم دائما توصیه می شود، مردم در خانه بمانند و در حد ضرورت از منزل خارج شوند. تقریبا همه اجتماعات هم تعطیله، اینها همه محدودیت است. همه کسب و کارهای پرریسک و با ریسک متوسط هم مدتهاست تعلیق هست. تازه قرار شده کسب و کارهای خرد آن هم با مجوزهای لازم و رعایت دستورالعمل ها، فعالیت خود را کم کم از سر گیرند.
روش غربالگری ایران نیز نسبتا خوب است و جواب داده و جلوی ورودی های بیمارستان را گرفته و رفت و آمدها به مراکز درمانی را کم کرده و به مردم آرامش نسبی داده است. اکنون ایران با وضع بهتری روبرو است و درصدد کاهش محدودیت هاست و با رعایت معیارهایی این کار را انجام می دهد. لذا با احتیاط لازم و رعایت دستورالعمل ها باید قدم هایی برداشته شود. البته هر جا شرایط تغییر کند، راه بازگشت به محدودیت ها دوباره باز است. نقش نیروهای مسلح و به صحنه آمدن همه جانبه آن ها هم نقش زیادی در دلگرمی عوامل حوزه بهداشت و درمان و مردمی شدن این مبارزه و کمک مومنانه اقشار مختلف دارد.
بیماری جهانی است و روش های پیشگیری و حمایتی هم تا اندازه زیادی شبیه به هم و یکسان هست. لکن هر کشوری با توجه به شرایط و ارزیابی به عمل آمده از حجم و گسترش شیوع بیماری، سناریوها را آنطور که امکان اجرایی دارد، دنبال می کند و البته آن ها را مدیریت استراتژیک می کند. یعنی اگر سناریویی پاسخ ندهد، آن را کنار می گذارد و سناریوی متناسبی انتخاب می نماید.
با سلام و تشکر
چرا در مدیریت بیماری، اپیدمیولوژیست نیستند. چرا کار دست کاردان نیست. آقای جهانپور داروساز است. وزیر داروساز است. حریرچی جراحی عمومی است. البته همه اینها قابل احترامند.
ستاد ملی مبارزه با کرونا کمیته اپیدمیولوژی دارد و از تخصص و مشورت این کمیته و متخصصان آن استفاده می شود. آقای وزیر هم علاوه بر داروسازی، تخصص لازم دارد و سابقه کار در حوزه بهداشت دارد.
با سلام و احترام آیا با روند نزولی تعداد مبتلایان و فوتی در کشور و اینکه غربالگری بطور فعال ادامه دارد و البته موارد منفی کاذب تست ها، امکان ادامه این سیر نزولی وجود دارد؟
اینکه روند نزولی مبتلایان و میزان بهبودی در چند روز اخیر بیشتر شده، علامت خوبی است. همینطور کاهش فوتی ها هم نشانه مناسبی است ولی نمی شود گفت که این روند ممکن است، تغییر نکند. امیدوارم که همین سیر را در روزهای آینده هم داشته باشیم. کلا روندها در رابطه با این بیماری جهانی خیلی قابل پیش بینی نیست. باید شواهد را دید.
با سلام و عرض ادب در محیط کار من چند نفر مشکوک به ابتلا به کووید ۱۹ هستند ، اگر من رعایت موارد بهداشتی را انجام دهم چقدر امکان ابتلا وجود دارد؟
اگر واقعا مشکوک هستند از آن ها بخواهید حداقل دو هفته خود را قرنطینه کنند. لازم شد، موارد را با مسئولین خودتان هم در میان بگذارید.
شما حتما ماسک و دستکش داشته باشید. اگر در محیط بیمارستان هستید حتی شیلد صورت هم توصیه می شود. فاصله اجتماعی و سایر موازین بهداشتی را هم رعایت فرمایید. بهتر است لباس های خود را هم هر روز بشویید و سایر ضوابط را رعایت فرمایید.
با سلام و عرض ادب آیا افراد بهبود یافته امکان ابتلا مجدد دارند
معمولا گفته شده نه و مقاله ای که ابتلا مجدد را مطرح کند، هنوز نیست. لکن در گزارشات موارد نادری ذکر شده، که باید وضعیت آن ها را به صورت موردی بررسی کرد که به چه شکلی ست.
با سلام و عرض ادب در مورد تغذیه دوران ابتلا توضیحاتی می دهید؟
در این ارتباط توجه شما را به راهنمای تغذیه بالینی معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی تهران برای بیماران مبتلا به کرونا جلب می کنم. به طور کلی سوپ های مقوی، آش، میوه و سبزیجات توصیه شده است. مایعات و شیر پاستوریزه و صبحانه متنوع خوب است. گوشت و تخم مرغ دقت شود، کاملا پخته شده باشد. غذاهایی که به تقویت سیستم ایمنی منجر می شوند، نیز مفید است. مایعات و غذاهای سرد توصیه نمی شود.
با سلام و عرض ادب با سپاس از مصاحبه و اطلاعات علمی جناب آقای دکتر خلیل علیمحمد زاده ، یک سوال دارم در مورد عوارض بیماری کرونا بر روی مبتلایان کمی توضیح دهید .
عوارض می تواند در برخی بیماران، ریوی و قلبی باشند. اخیرا از عوارض مغزی و عصبی هم شواهدی ذکر شده است. البته هشتاد درصد این بیماری، بدون علامت و یا دارای علایم خفیف تا متوسط است و معمولا عوارضی هم در پی ندارد. لکن بعد از بهبودی برخی علایم ممکن است هفته ها باقی بمانند. افرادی هم که بیماری زمینه ای دارند ممکن است با تشدید بیماری قبلی نیز روبرو شوند. در این ارتباط لازم است؛ تحقیقات بیشتری انجام و ارائه شود. هنوز ابعاد ناشناخته ای دیگری است. فیزیوپاتولوژی این بیماری همانطور که متخصصان ذکر کرده اند، هنوز به خوبی مشخص نشده است.
سوالاتم زیاد شد امیدوارم لااقل به دوتاش جواب بدبد
سعی کردم به همه جواب بدهم.
اگر چین موفق بود ما چرا مث آنها عمل نمی کنیم
چین با توجه به تجارب قبلی خود در مرس و سارس و امثالهم برای مبارزه با کووید ۱۹ استراتژی سرکوب شدید را در نظر گرفت و توفیق یافت که تلفاتش را کنترل کند. انگلیس و امریکا دنبال استراتژی تسکینی بودند که بر پایه تئوری ایمنی گله ای است. بعد دیدند، نمی شود این استراتژی را پیاده کرد. کشتار می شود. مردم اعتراض می کنند. رسیدگی به وضع بیماران غیرقابل کنترل می شود. افتضاح بزرگی پیش می آید. لذا به مقررات سخت گیرانه ای روی آوردند.
چین در ووهان و استان هوبی ۵۰ میلیون را هفته ها در قرنطینه کامل برد و آن ها را پشتیبانی کامل کرد. مسئولین ما این سناریو را برای کشور و سبک زندگی ما، قابل اجرایی نیافتند و یا نیاز ندیدند. به هر حال این مسئله ابعاد مختلف دارد که باید سایرحوزه ها نیز نظر کارشناسی می دادند و با توجه به مزایا و معایب هر سناریو تصمیم مناسب گرفته شد.
یک سوالم این است که آیا این اوضاع تا خرداد تمام میشه؟
امید است در ماه بعد وضعیت بهتر بشه، البته بسیار به رعایت همگانی نیاز هست. شاید این استراتژی فاصله گذاری هوشمند جواب دهد و توسعه یابد. شاید هم مجبور شویم شرایط را در برخی استان ها سخت گیرانه کنیم.
معمولا به خبرگزاری فارس مراجعه نمی کنم. دنبال مطلب بودم در باره کرونا و با این گفت و گو روبرو شدم جالب است ظاهرا استاد خودشان جواب هم می دهند. من هم چند سوال دارم
چرا؟ خبرگزاری وزین و خوبی است. حتما بعدها هم مراجعه کنید.
سلام به نظر شما چقدر زمان می برد تا ایمنی جمعی اتفاق بیفتد؟
نمیشه زمان تعیین کرد، هر چه دیرتر بهتر، ایمنی جمعی نباید راهبرد باشد. راه حل در قطع زنجیره انتقال است، تا ان شاء الله به واکسن برسیم.
با سلام آیا امکان ابتلای مجدد به بیماری بعد بهبودی وجود دارد؟
در مقالات پژوهشی تا به حال چنین چیزی مطرح نشده ولی موارد نادری در حد چند مورد در گزارش ها ذکر شده، به هر حال اینها باید به طور خاص بررسی شوند، تا مشخص شود، به چه شکلی ست. ممکن است قبلا مثبت کاذب بودند. حالا بعد از مدتی مثبت هستند و یا دوباره مثبت کاذب شده اند، چون در آزمایشات بعضا ۲۰ تا ۴۰ درصد جواب کاذب مطرح است. سی تی اسکن قفسه سینه حساسیت بالایی نسبت به کیت دارد.
با سلام و خدا قوت چند درصد احتمال مثبت کاذب وجود دارد؟
تا ۲۵ درصد و بیشتر هم ذکر شده است. برخی کیت ها هم از حساسیت پایینی برخوردارند. البته نمونه گیری درست هم خیلی مهم است.
با سلام احترام و ضمن تشکر از ارائه مطالب کاربردی و بسیار مفید آقای دکتر سوال بنده این است که چگونه می توان تاثیر بیماری زایی این ویروس را بر روی افراد مختلف کشورها بر اساس مورتالیتی موجود در آنها ارزیابی کرد؟ آیا بر روی نقش وراثت ملیت ها مطالعه ای صورت گرفته است؟
در رابطه با سوال دوم بنده هنوز پژوهشی در این باره ندیدم. تازه از عمر بیماری سه ماه گذشته است. قطعا برای آینده می تواند عنوان پژوهشی خوبی باشد.
در جواب به سوال اول، یک بحث آماری می تواند مطرح باشد و آن اینکه آیا نوع آماردهی کشورها در باره مبتلایان همسان است. مثلا در کشور ما تست ها آزمایشگاهی مثبت، در آمار می آید. مسئله دیگر میزان مرگ و میر است. اگر سالمندان و افراد دارای بیماری زمینه ای مورتالیتی بیشتری دارند که دارند، میزان این افراد در آن کشورها هم مهم است. البته کشف زودرس و ردیابی های سریع و امکانات بیمارستانی و اورژانس هم تاثیرگذار است.
با اهدا سلام و احترام؛ آقای دکتر ممکنه بفرمائید چرا پس از درمان افراد مبتلا همچنان تست pcr مثبت باقی می مونه؟
در مطالعهای که محققان چینی بر روی ۱۰۱۴ بیمار مشکوک به کرونا ویروس انجام دادند، مشخص شد که حساسیت سی تی اسکن در تشخیص بیماری کرونا، ۹۷ درصد بوده است. سی تی اسکن همچنین در ۷۵ درصد مواردی که تست RT-PCR فرد مشکوک به کرونا منفی یا نامشخص بوده است، مثبت گزارش شده است.
در برخی بیماران COVID-19 که بصورت آزمایشگاهی بیماری شان تأیید شده بود، پس از اینکه از نظر بالینی بهبود یافته و در دو آزمایش متوالی آزمایش منفی اعلام شد، تست های RT-PCR مجددا مثبت گزارش شده است. اهمیت بالینی این یافته نامشخص است. از سوی دیگر این حالت در برخی از بیماری ها دیگر هم وجود دارد. اگر علایم رو به بهبودی است، جای نگرانی نیست .این وضع بعد از مدتی رفع شود.
جالبه، مواردی که علائم دارند ولی تست منفی است، کاملا می توانند بیش از پیش ناقل باشند با این تصور که بیمار کووید ۱۹ نیستند.
بله، همه سالم ها را هم باید ناقل فرض کرد و بر رعایت ضوابط بهداشتی همچنان تاکید نمود.
استاد بی زحمت علائم ایجاد شده در بدن رو از لحظه ورود ویروس کرونا تا روز چهاردهم رو مختصر بگویید.
در افراد مختلف، متفاوت باشد. معمولا تب (بالای ۹۰ درصد) و سرفه (بیش از ۷۰ درصد) بیشتر است. سرفه خشک است. معمولا تک سرفه و پر تکرار است. از بین رفتن حس بویایی و چشایی هم در مواردی (حدود ۵۰ درصد) مطرح است. بدن درد، درد مفاصل، سردرد و اسهال هم در کنار تنگی تنفس در گزارش ها وجود دارد. بیماری تابلوی یکسانی در همه ندارد. سی درصد اصلا بدون علامت است.
آیا عوارض ریوی در حین درمان از بین میره؟
ممکن است برخی عوارض و سکل های ریوی باقی بماند و هر از گاه مزاحمت تولید کند. تا واکسن موثر نباشد و درمان اختصاصی صورت نگیرد، از ابتلا به بیماری باید به شدت جلوگیری کرد.
خیلی ساده بگین فرق کانسالیدیشن و گراندگلس در یافته های سی تی ریه چیه؟
در سی تی اسکن قفسه سینه، ویژگیهای رادیولوژیکی مشخصه بیماران مبتلا به کووید ۱۹ عبارتند از؛ نقاط تودهای تار (ground-glass opacity)، لکههای چند کانونی (multifocal patchy consolidation) و تغییرات بینابینی با توزیع محیطی (interstitial changes with peripheral distribution)
در یک مطالعه از ۲۴ بیمار مبتلا به عفونت بدون علامت که همگی تحت توموگرافی کامپیوتری قفسه سینه (CT) قرار گرفتند، ۵۰ درصد این بیماران نمای کدورت شیشه مات (ground glass ) یا سایه تکه تکه (patchy) داشتند و ۲۰ درصد دیگر ناهنجاری های تصویربرداری آتیپیکال داشتند. سی تی اسکن قفسه سینه در بیماران مبتلا به COVID-19 معمولاً ground-glass را با یا بدون consolidative، مطابق با پنومونی ویروسی نشان می دهد. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه باید به متخصصان ریه و رادیولوژیست ها مراجعه کنید.
انتقال کرونا drop let شد یا airborne یا اینکه هر دو احتیاط لازمه؟
انتقال بیشتر از طریق قطرات تنفسی است. افراد در تماس نزدیک با مبتلایان و موارد مشکوک و حتی افراد سالم در تماس مکرر با دیگران ضمن رعایت موازین بهداشتی، ماسک داشته باشند. از طریق هوا تاکنون تایید نشده است. افراد در فضاهای بسته مرتب باید تهویه هوا داشته باشند.
علت ضعیف شدن تدریجی کرونا ویروس چیه؟؟؟
تا ده روز پیش روند شیوع و مبتلایان در کشور رو به رشد بود و میزان آن افزایش پیدا می کرد. اما برخی نظرات و پیشبینیها حاکی از ضعیف شدن این ویروس در روزهای آینده بود که محقق شد. با ورود به فصل بهار و افزایش دما در روزهای آینده، پایداری ویروس کرونا کاهش مییابد. یافتهها و نظرات برخی پزشکان نشان میدهد که پایداری ویروس کووید ۱۹ با توجه به ویژگیهایی که دارد در دمای ۲۵ درجه محدودتر میشود اما با کاهش دما پایداری آن افزایش مییابد. به هر حال اینها در کشورهای مختلف ممکن است متفاوت باشد. پژوهشهای دانشمندان حاکی از آن است که افزایش اشعه خورشید موجب ضربه به ساختمان ژنتیک ویروس میشود. ارزیابیهای ستاد مدیریت کرونا نیز این موارد را تا حدودی تایید می کند. برخی برآوردهای کارشناسی نشان میدهد که کشندگی ویروس کووید ۱۹ در ایران به مرور کاهش یافته است.
آیا انتقال کرونا از یک فرد که تحت درمان است به فرد دیگر با ویروس ضعیف تر همراهه؟
نمی شود چنین چیزی گفت. بسته به سیستم ایمنی فرد تحت تماس هم دارد. آنچه مسلم است قدرت سرایت این ویروس بسیار بالاست. قدرت کشندگی آن هم چندین برابر ویروس آنفلونزاست.
مهمترین علت این همه گیری و پاندمیک شدن کرونا چیه؟
علت دقیقی مشخص نیست. چین حتی اعلام می کند ما اولین بار تشخیص دادیم، منشاء اولیه ما نیستیم. مواردی هم ذکر شده که احتمالا سلاح بیولوژیک هست. به هر حال الان کل دنیا درگیر است و مطالعات بعدی باید به این سوال جواب دهد.
عالی بود اقای دکتر نطرتان درباره ارتباط روزه داری و بیماری کرونا چیست؟
افرادی که کرونا دارند و یا در مسیر بهبودی هستند، گفته شده که ۶ هفته بهتر است روزه نگیرند و مایعات فراوان مصرف کنند. توجه شما را به نامه آقای دکتر علیرضا مرندی به مراجع تقلید در این باره جلب می کنم.
با عرض سلام و احترام؛ آیا بعد از ابتلا عوارض ریوی بر جا می ماند؟
در کنار بهبودی های کامل، گزارش هایی وجود دارد که حاکی از عوارض است.
با سلام یافته ها حاکی از این است افرادی که مبتلا به کرونا می شوند در برابر این ویروس مصونیت پیدا می کنند . این مصونیت چه مدتی است؟ چند ماه ؟ و در چین گفته شده ۱۶ % افراد مبتلا مجدد بیمار شده اند. آیا می توان گفت مصونیت ایجاد شده برای همه یکسان نیست؟
شاید. ممکن است مواردی باشد که ویروس در بدن خاموش مانده و بعد از بهبودی نسبی، مجددا فعال شده است. به هر حال هفته ها پس از بهبودی باز هم علایمی وجود دارد. حتی ممکن است عوارضی هم باقی باشد. مصونیت وجود دارد ولی چه مدت فعلا معلوم نیست.
بطور کلی مصونیت جدی پس از ابتلا به بیماری های واگیر و ویروسی مطرح است. در رابطه با کووید ۱۹ هم چنین مسئله ای موضوعیت دارد. از سویی موارد نادری هم ابتلا مجدد، همینطور که فرمودید، گزارش شده، باید منتظر تحقیقات دیگر و گذشت زمان باشیم. پاسخ قاطع به این سوال نیازمند کشف ابعاد ناشناخته این بیماری است.
آقای دکتر این ایمنی جمعی الان جزو استراتژی های وزارت بهداشت هست؟ سوال دومم این هست که ایا این فاصله گذاری اجتماعی هوشمند را شما می پسندید؟ دوست دارم به این دو سوالم پاسخ دهید.
تا زمانی که واکسن این بیماری تولید نشده، باید نهایت احتیاط در پیشگیری صورت گیرد. نباید عادی انگاری شود و در برچیدن محدودیت ها عجله گردد..
کشورهایی مانند انگلیش اوایل دنبال همین استراتژی بودند یعنی ایمنی گله ای که اسم شیک آن ایمنی جمعی است. حتی پیش بینی کرده بودند ۴۰ میلیون مبتلا می شوند و سیصد و پنجاه هزار نفر هم می میرند ولی بعد دیدند افراد زیادی می میرند و سیستم طب ملی پاسخگوی این همه مبتلا نیست لذا قرنطیینه را با درجات زیادی پذیرفتند. امریکا هم اول چنین استراتژی را در دستور داشت ولی آنها هم برگشت کردند و راه قرنطینه ر اانتخاب کردند و حالا هم دنبال میانبر هستند. مسیر ایران به لحاظ مدیریتی، مدل قابل طرحی است برای دنیا، البته پروتکل ها در آزادسازی های نسبی باید بسیار دقیق مورد توجه باشد.
فاصله گذاری اجتماعی هوشمند که ما اجرا می کنیم که بهتر است هوشیارانه بنامیم، مستلزم رعایت همگانی است، در غیر اینصورت خلاف احتیاط است. اثرات این طرح به ویژه در تهران ظرف هفته های آینده معلوم می شود.
اگر ایمنی جمعی استراتژی وزارت باشد. معنی آن این است که خواهان این باشند که مردم این بیماری را بگیرند. نه، هرگز، آن ها و همه دولت ها دنبال این هستند که این اتفاق نیفتد. ولی به تدریج با بروز بالای این بیماری به این سمت می رویم. اما نباید با سهل انگاری خود را در معرض این بیماری قرار دهیم. بسیار خطرناک است.
باسلام و ادب خدمت استاد ارجمند جناب آقای دکتر علی محمدی و خداقوت به ایشان و کلیه کادر درمان، ان شاءالله که بزودی این ویروس مهارگردد و آرامش به کلیه جوامع بشری بازگردد.
مهار بیماری نیازمند تلاش های علمی و بالینی گسترده در جهت شناخت ابعاد کامل بیماری است و تصادفی اتفاق نمی افتد. ممکن است دوره ای رو به خاموشی رود ولی دوباره امکان دارد سر برآورد.
باسلام و ادب. ان شاءالله. اما با این همه ازدحام و عدم رعایت فواصل اجتماعی و بهداشتی و اینکه ازسوی دیگر هم معیشت مردم به سختی می گذرد آیا واقعا این ویروس مهارشدنی است بطوریکه ازطرفی درمان قطعی ندارد و ازطرفی زندگی به روال عادی برگشته؟
با سلام و عرض ارادت و خسته نباشید خدمت استاد بزرگوار جناب آقای دکتر علی محمد زاده و کلیه مدافعان سلامت در همه سطوح مدیریتی و اجرایی بالاخص رزمندگان خط مقدم سلامت پزشکان و پرستاران عزیز. مطالب را بسیار عالی، جامع و آموزنده مبتنی بر اصول علمی بیان فرمودید.
با سلام و تشکر از جناب آقای دکتر علی محمدزاده و خبرگزاری فارس، مطالب بسیار مفید و جامع بود. هنوز ابهامات زیادی در مورد این ویروس وجود دارد، امیدواریم از نظرات تخصصی اساتید بهره بیشتری ببریم.
دقیقا، بیماری نوپدید است. ابعاد ناشناخته بسیار دارد. مقالاتی منتشر می شود. مطالبی ذکر می شود و به آن ها ارجاع می شود، ولی پس از مدتی مطالب دیگری و حتی نقیض آن گفته می شود، اینها بیانگر این است که همچنان مطالعات و پژوهش ها برای شناخت کامل این بیماری باید ادامه یابد. مخصوصا در فصل های بعدی ترکیب این بیماری با سایر بیماریهای مشابه و تنفسی ممکن است ابهامات و مشکلات را بیشتر کند.
با سلام و آرزوی سلامتی برای همه و با تشکر از مطالب آموزنده و مفید اقای دکتر خلیل علی محمدزاده
باتشکر از آقای دکتر بابت توضیحات خوب و جامع شون. طبیعتا اگر از کیت های باکیفیت تر استفاده می شد و گرفتن نمونه از تعداد بیشتری از افراد جامعه جزء برنامه های وزارت بهداشت بود به کنترل بیماری کمک بهتری می شد. در اپیدمی سراسری این بیماری در کشور عدم قرنطینه صحیح شهرهای آلوده و البته تعریف اشتباه مورد مشکوک این بیماری نقش کلیدی داشتند.
بعضا پروتکل کشورها در مورد مشکوک و محتمل و … فرق می کند. ضمنا چون بیماری برای سیستم های بهداشتی و درمانی در ابتدای امر ناشناخته تر است، امکان خطا در حدی قابل قبول است.
همینطور است. نقش کیت تشخیصی اصل، نمونه گیری درست و پاسخدهی سریع خیلی برجسته است. رعایت موازین پیشگیری و انضباط اجتماعی هم پایه است. ضمنا امکانات آزمایشگاهی کار به تدریج فراهم و بهتر شد.
با تشکر از جناب دکتر علی محمد زاده بسیار جامع و کامل، توضیح دادند. مطالب بسیار روشن و قابل فهم بود، سپاس
سلام بسیار عالی استفاده کردیم. امیدوارم هرچه زودتر مردم ایران عزیز و کل دنیا به آرامش برسند و در مبازره با ویروس کرونا پیروز و سربلند باشند.
در این مبارزه همبستگی ملت با دولت بسیار مهم است و سیاست های امدادی، حمایتی و پشتیبانی دولت ها نقش دارد به ویژه تاسیس قرارگاه کمک مومنانه به خانوارهای نیازمند در ایران به توصیه مقام معظم رهبری و توسط سپاه سرافراز بسیار مبتکرانه است و بهتر است افراد داوطلب در آستانه ماه رمضان، این قرارگاه را پشتیبانی کنند.
باسلام مطالب بسیار عالی و آموزنده بود. از محضر جناب آقای دکتر خلیل علی محمد زاده کمال تقدیر و تشکر ویژه را داریم.
با سلام و عرض ارادت و خسته نباشید خدمت استاد بزرگوار جناب آقای دکتر علی محمدزاده و کلیه مدافعان سلامت در همه سطوح مدیریتی و اجرایی بالاخص رزمندگان خط مقدم سلامت پزشکان و پرستاران عزیز و تشکر از دوستان در خبرگزاری فارس. مطالب بسیار عالی، جامع و آموزنده و مبتنی بر اصول علمی با استناد به امار و ارقام به روز بود که نشان از جامعیت و تسلط بر مطالب و دغدغه مندی نسبت به موضوع روز که همان پیشگیری و مدیریت کرونا هست، می باشد. البته پیشنهاد میشود که بنوعی هماهنگی انجام شود که این مطالب از طریق صدا و سیما کشور پخش شود تا هم پاسخ سوالات و شبهات خیلی از عزیزان داده شود و هم این اطلاعات مفید مورد توجه همه هموطنان عزیز در سراسر کشور اسلامی قرار گیرد. با تشکر
لینک سایر یادداشت ها، گفتگوها و نوشته ها از دکترخلیل علی محمدزاده در باره کرونا ویروس در سایت hcsm.ir قابل دسترسی است.
وقتی خبر در خبرگزاری فارس می آید، پرتیراژ و پر مخاطب است. به هرحال یک کسی پیدا می شود که از این مطالب در صدا و سیما هم بگوید.
با سپاس مطالبتان بسیار مفید و آموزنده بود.
سلام . مطالب کاملا به روز و مفیدبود. ممنون از وقتی که برای اطلاع رسانی و آگاهی مردم میزارید.
با سلام و احترام؛ مطالب فوق العاده جامع و آموزنده بود . با تشکر از شما و آقای دکتر علی محمد زاده
به نظرم توضیحات جامع و کامل بود. ولی اینکه کشورهای اروپایی و آمریکا این بیماری را زیاد جدی نگرفته بودند و فکر نمی کردند شتری ست که در خونه اونا هم می ره به نظرم درست نیست. به نظرم آماری که آنها ارائه می دهند واقعی ست و آمار چین و ایران و … دور از واقعیت است.
با سلام و تشکر، نه اینطوری نیست. آنها در رسانه های خود به دروغ چنین چیزی را القا می کنند. الان یکی از همکلاسی های دوره پزشکی ما که در لندن هست در گروه تلگرامی تمام علایمش را نوشته که طبق پروتکل ایران کروناست. ولی آن ها می گویند؛ در خانه استراحت کند و مراقب باشد و تست هم نمی کنند. خب، اینها در آمار نمی آید. در آمار ما هم همینطور است. به هر حال ما طبق آمار رسمی صحبت می کنیم که WHO هم بر اساس آن تحلیل می کند. بالاخره یک آمار مطمئن تری باید الگو باشد. اما برای اینکه این نوع بحث ها خطا ایجاد نکند. بنده در اینجا درصد مرگ و میر از مبتلایان را مقایسه کردم که اشکالش کمتر باشد. ضمنا بر آمارهای کشورهای دنیا نظارت جهانی هست. اما اینکه در همه آمارها ممکن است، یک اشکالاتی باشد و در کشور ما هم همینطور هست، تا حدی قابل پذیرش است. ولی اشکال اساسی در نتیجه ایجاد نمی کند. ممنونم از دقت نظرتان، فرخنده باشید.
با سلام عالی بود با تشکر از آقای دکتر بابت مطالب جامع و مفیدتون.
این همه در باره کرونا خوانده بودم و شنیده بودم ولی فارس نیوز دستت ندردد این یه چیزه دیگه بود. به نظرم از اجرایی ها فقط باید عملکرد و آمارها را بپرسید و به سراغ محققان برید جهت این نوع مباحث. مچکرم
گروه سلامت فارس مثل بقیه قسمت های آن قوی است. هر وقت هماهنگ با دانشگاهی ها عمل می کند، بهتر هم می شود.
ترکیب عوامل اجرایی و پژوهشی در بحث ها مهم است. در غیر اینصورت مجریان یک طرف را خواهند گفت و مباحث مورد سوال، باقی خواهد ماند. بنابر این در رسانه ها، مجریان بایستی در کنار استادان و پژوهشگران قرار بگیرند، تا سطح تصمیم گیری ها ارتقاء یابد.
بسیار مطلب مفید و علمی بود ازخبر گزاری فارس و جناب اقای دکتر بابت مطلب آموزنده مثل همیشه بسیار سپاسگزارم.
با سلام تشکر می کنم از آقای دکتر مطالب مفیدی را بیان کردند و استفاده کردیم. ان شاءالله و به یاری خداوند این ویروس و بیماری هر چه زودتر پایان بپذیرد.
به عنوان یک دانشجوی پزشکی از خواندن این مصاحبه لذت بردم. دست تان درد نکند. آیا آدرسی از استاد دارید برای ارتباط بیشتر
سلام از آقای دکتر بخاطر مطالب مفید و آموزنده ای که ارائه دادن، تشکر می کنم. سپاس از اطلاع رسانیتون
خیلی مفید و علمی بود. از آقای دکتر و خبرگزاری فارس تشکر می کنم. مانند کلاس درس دانشگاه بود. سوالات خوبی را پرسش کرده اید. جواب ها هم منطقی است. سلامت باشید.
پاسخ برخی سوالاتم را گرفتم. حالا حالا ها به نظر کار داریم. گفت و گوی قابل قبولی بود.
با سلام و تشکر از مطالب خوب و آموزنده شما ان شاءلله به آموزش و دلگرمی و مشاوره با فرد بیمار علاوه بر درمان دارویی بتونیم درمان روحی روانی خوب هم داشته باشیم.
بله، بحث مشاوره و همراهی با بیمار و روحیه بخشی هم مهم است. علاوه به بیمار، به سایر افراد جامعه، در غیر اینصورت در دوره بعد از کرونا با انواع بیماری های روحی و روانی روبرو خواهیم بود.