ممیزی بالینی

مميزي باليني چيست ؟

مفهوم اوليه ي مميزي باليني براي اولين بار در سال 1989 و تحت عنوان مميزي پزشکي به نظام ملي سلامت انگلستان معرفي شد و بعدها در سال 1990 براي اينکه بتواند فعاليت هاي پرستاران و ساير ارائه دهندگان خدمات سلامت را نيز تحت پوشش درآورد به مميزي باليني تغيير نام يافت. مميزي باليني فرآيندي جهت ارتقاي کيفيت خدمات باليني است که به مرور زمان به چگونگي مراقبت از بيماران در مقايسه با استانداردهاي صريح و روشن مي پردازد و تغيرات لازم جهت بهبود ساختار، فرآيند و پيامدهاي مراقبت از بيماران را شناسايي و اعمال مي کند و همچنين براي اطمينان از اعمال صحيح تغييرات  بهبود کيفيت خدمات نظام سلامت به پايش و بازبيني دوباره  فرآيندها مي پردازد.

يک تفاوت مهم ميان مميزي باليني و ساير انواع مميزي اين است که ارائه دهندگان خدمات سلامت مميزي باليني را از آن خود مي دانند( در حالت ايده ال) آنها خودشان فرآيند مميزي را انجام مي دهند، خودشان درمورد يافته هاي آن بحث مي کنند و به نتيجه مي رسند خودشان تغييرات را اعمال کرده و منجر به ارتقاء کيفيت مي شوند و … درحالي که در ساير انواع مميزي، شخصي از بيرون مي آيد و سازمان را مميزي مي کند.

مراحل انجام مميزي باليني

1– تشکيل تيم مميزي باليني

2– انتخاب موضوع

3– تعيين اهداف و استانداردهاي مميزي  

4– انتخاب نمونه

5– در نظر گرفتن مسائل اخلاقي

6– برنامه ريزي و جمع آوري اطلاعات

7– آناليز داده ها

8– ارائه نتايج

9– نگارش گزارش

10– اعمال تغييرات لازم  

11– تکرار  مميزي

انتخاب موضوع مميزي :

اهميت انتخاب موضوع : نقطه آغاز هر فعاليت ارتقاء کيفيت، انتخاب موضوع آن است و اين انتخاب نياز به تفکر و برنامه ريزي دقيق و اولويت بندي مناسب دارد چرا که انجام هر پروژه مميزي مستلزم صرف منابع است.

معمولا براي انتخاب يک موضوع بايد به اين نکات توجه شود:

وسعت و شدت مسأله  

قابليت حل مسأله

توانائي شما در حل مسأله

ارتباط موضوع با حوزه کاري شما

وجود استاندارد

بررسي وضعيت موجود:

پس از انتخاب موضوع مميزي بايد وضعيت موجود مورد بررسي قرار گيرد؛ وضعيت موجود وقتي معنا پيدا مي کند که با وضعيت استاندارد مقايسه شود بنابراين گام بعدي تعيين استانداردهاي مربوط به موضوع انتخاب شده است.

استاندارد وضعيت مطلوبي است که در نهايت مي خواهيم به آن برسيم. انتظار نداريم که با انجام يک پروژه مميزي باليني کل مشکل حل شود بلکه هدف نزديکتر شدن تا حداکثر امکان به وضعيت مطلوب ( استاندارد ) است  لذا ممکن است براي نيل به اين هدف انجام چرخه هاي متعدد مميزي باليني لازم باشد .

مداخله و تغيير :

سوال: چه زماني مداخله انجام مي شود ؟

– اگر در قسمت هائي از فرايند ارائه يک خدمت عدم تطابق با استاندارد وجود داشته باشد و اين عدم تطابق قابليت اصلاح داشته باشد انجام تغييرات ضرورت پيدا مي کند. اين تغييرات با طراحي مداخله ها ايجاد مي شوند . ولي بايد به اين نکته توجه داشت که هر  مداخله اي لزوماً منجر به تغيير و بهبود و ارتقاء نخواهد شد.

– پس: يک پروژه مميزي بايد به گونه اي طراحي گردد که احتمال اعمال تغييرات موثر به حداکثر برسد .

نکته: اگر با انجام پروژه تغييرات در سيستم رخ دهد تا استقرار و ماندگاري وضعيت جديد بايد پايش صورت بگيرد . ولزوماً ايجاد تغييرات به معناي ماندگاري و ثبات وضع مطلوب نيست چرا که معمولاً تمايل به انجام امور به شيوه قديمي و قبلي وجود دارد لذا بايد به گروه و ذينفعان باز خورد داد و گزارش تهيه نمود .

شباهت ها و تفاوت هاي مميزي باليني با پژوهش

مميزي باليني گاهي به علت شباهت هاي فراواني که با پژوهش دارد، به اشتباه معادل آن انگاشته مي شود در حاليکه ميان اين دو تفاوت هاي قابل توجهي وجود دارد. هدف از پژوهش ايجاد دانش جديد مانند يافتن درماني بهتر براي يک بيماريست در صورتيکه مميزي به اين موضوع به اين موضوع مي پردازد که آيا مطابق بهترين و قويترين دستاوردهاي علمي عمل ميشود يا خير؟ به عبارتي رسالت پژوهش کشف عمل صحيح و رسالت مميزي اطمينان از انجام عمل صحيح است.