پزشک خانواده در ایران فاقد زیر ساخت!

تفکر پزشک خانواده در کشور ما ریشه در فرهنگ ایرانی اسلامی دارد و سابقه آن به قرن ها قبل باز می گردد. در تایید این گفته، سخنی حکیمانه از دانشمند بزرگ کشورمان، حکیم زکریای رازی می تواند اثبات گر این مطلب باشد، آن جا که می گوید: « مریض باید از میان اطبای موثق به یک تن اقتصار ورزد، زیرا کسی که نزد پزشکان متعددی برود، بسیار احتمال دارد که در معرض خطای هر یک از آن ها واقع شود، اما یک طبیب خطایش در جنب صوابش بسیار اندک باشد.»

ضرورت پرداختن به بهداشت و درمان آحاد مردم به قدری اهمیت دارد که در قانون اساسی نیز به آن اشاره شده است؛ همچنین در قانون برنامه پنجم توسعه، مبحث پزشک خانواده از ضروریات نظام سلامت تلقی و بر اجرای آن در قسمت های مختلف تاکید شده است.طرح گسترش شبکه های بهداشتی درمانی، در دهه 60 خورشیدی و با ایجاد خانه های بهداشت، مراکز بهداشتی درمانی روستایی و شهری و ارائه خدمات بهداشتی درمانی، زمینه ساز ارتقا سلامت به خصوص در مناطق روستایی شد و پیشرفت شاخص های سلامت که نتیجه تلاش و موفقیت همه جانبه طراحان برنامه و عوامل اجرایی آن بود به نحو چشم گیری اتفاق افتاد.

مراقبت های اولیه بهداشتی Primary Health Care هم اکنون با حضور بیش از 30هزار بهورز ( به عنوان قلب شبکه)، در بیش از 18هزار خانه بهداشت و با همکاری حدود 6 هزار پزشک عمومی در 5 هزار مرکز بهداشتی درمانی شهری و روستایی در حال ارائه است. در حال حاضر در ادامه اقدامات اصلاحی و عدالت گستر حوزه سلامت، اجرای برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع به منظور ارتقا سلامت ایرانیان با هدف دستیابی به اهداف چشم انداز ایران 1404 در دستور کار قرار گرفته است.

نظام ارجاع چيست و چه مزايايي دارد؟

نظام ارجاع سامانه دسترسي افراد به خدمات نظام سلامت در قالب مسير هدايت شده و سطوح تعريف شده خدمات است. در اين سامانه آحاد مردم براي دريافت خدمات سلامتي در سطح اول به پزشك خانواده به عنوان واحد اصلي ارائه و ثبت خدمات سلامتي (سلامت جسمي، رواني و اجتماعي) مراجعه مي كنند و در صورت نياز به خدماتي كه امكان انجام آن توسط واحد پزشكي خانواده نباشد پس از معرفي و هدايت او به مراجعه تخصصي سلامتي مراجعه خواهند كرد.

معمولا در اين نظام پرونده سلامتي براي هر فرد تشكيل مي شود و افراد براي مدت معيني تحت نظر يك پزشك خانواده به انتخاب خود قرار مي گيرند و كليه اطلاعات بهداشتي، درماني و هزينه اي در پرونده آنان ثبت شده و در صورت تغيير پزشك خانواده اين پرونده به پزشك خانواده جديد منتقل مي شود. در مستندات و تجارب جهاني و مطالعات و يافته هاي داخل كشور دلايل زيادي براي اجراي نظام ارجاع برشمرده مي شود كه درذيل به برخي از آنان اشاره مي شود.

1. شناخت كامل بين پزشك و بيمار

2. تشكيل پرونده پزشكي

3. توجه به بعد پيشگيري در سلامت خانواده

4. درمان به موقع بيمار

5. انتخاب علمي مسير درمان و صيانت از سلامت افراد

6. اعمال طبابت علمي

7. اولويت دادن به معاينات باليني

8. جلوگيري از عوارض مصرف بي رويه دارو و خدمات پزشكي

9. جلوگيري از سرگرداني بيمار

10. هدايت درمان متناسب با اقتصاد جامعه

11. احيای شاكله علمي پزشكي با تقويت جايگاه پزشك عمومي به عنوان بدنه طب

12. حفظ تناسب لازم ميان پزشك عمومي و متخصص

13. حفظ حرمت و تقدس پزشكي و جلوگيري از تجاري شدن طب

14. تبديل نظام سلامت از حالت منفعل به فعال

http://salamat.behdasht.gov.ir