فقط این نیست که ۹۰ درصد مدیران بیمارستان ها، مدیریت ندانند!

محمد حاجی آقاجانی در سمینار مدیریت بیمارستانی و تجهیزات پزشکی که صبح امروز در تالار امام بیمارستان امام خمینی(ره) برگزار شد گفت: بحث مدیریت بیمارستانی در ایران چالش‌های خاص خود را دارد و ما با مشکلات متعددی در حوزه بیمارستانی مواجهیم که یکی از مهمترین این مشکلات ساختار اداره بیمارستان‌هاست.

وی افزود: از ۹۰۰ بیمارستان کشور ۵۵۵ بیمارستان در زیرمجموعه وزارت بهداشت فعالیت می‌کنند و نزدیک به ۸۰ درصد خدمات بستری در بیمارستان‌های دولتی ما ارائه می‌شود.

وی با تأکید بر اینکه روسای بیمارستان‌ها اختیارات لازم را برای اداره بیمارستان ندارند افزود: بیمارستان‌های وزارت بهداشت شبیه به صفحه شطرنجی است که هرکدام از مهره‌ها توسط شخصی انتخاب می‌شوند تا نقش خود را ایفا کنند مثلاً مدیر بیمارستان، معاون پشتیبانی بیمارستان و رئیس بیمارستان را رئیس دانشگاه علوم پزشکی تعیین می‌کند و معاون درمان بیمارستان را معاون درمان وزارت بهداشت و در عمل اختیارات چندانی در مدیریت بیمارستان وجود ندارد.

معاون درمان وزیر بهداشت به این نکته اشاره کرد که زمانی برای حل این مسئله بیمارستان‌های هیئت امنایی طراحی شد که اگرچه توفیقاتی داشت اما استمرار زیادی پیدا نکرد چرا که ساختار طراحی بیمارستان‌ها با این مدل چندان همخوانی نداشت.

وی تصریح کرد: وزارت بهداشت به دنبال طراحی بیمارستان‌های مستقل و پاسخگوست تا ضمن پاسخگویی به مردم بر اساس تعرفه‌ها چابکی لازم را برای ارائه خدمات داشته باشد.

آقاجانی سیاست‌های بالادستی را نیز در مدیریت بیمارستان‌ها بسیار موثر دانست و گفت: معاونت آموزشی در دانشگاه‌های ما ترجیح می‌دهد تا یک بیمار با مشکلات پیچیده در بیمارستان بستری شود تا به عنوان یک کیس آموزشی در اختیار دانشجویان قرار گیرد. از طرفی معاونت پشتیبانی دانشگاه نگاهش به هزینه – درآمد است و با توجه به مسئولیت منابع بیمارستان باید از پس خرج بربیاید و به دنبال بستری کیس‌های ساده با ضریب اشغال بالا و مدت اقامت کوتاه بستری است. این عدم وحدت رویه در سیاست‌های بالادستی چالش‌های زیادی را ایجاد کرده است.

معاون درمان وزیر بهداشت به بحث مدیریت در بیمارستان‌ها و توانایی مدیران اشاره کرد و گفت: دانش مدیریت نکته‌ مهمی است و بررسی ‌های صورت گرفته نشان می‌دهد ۹۰ درصد روسای بیمارستان‌های ما آموزش‌های کافی مدیریت را ندیده‌اند و از دانش کافی برخوردار نیستند. حتی خیلی از مدیران انگیزه فعالیت ندارند و گاهی از روی اجبار انتخاب شده‌اند چرا که مکانیسم مناسبی برای نظارت، ارزشیابی، تشبیه و تنبیه هم نداریم.

وی تشکیلات و چارت نیروهای انسانی در وزارت بهداشت را یکی دیگر از موانع پیش رو در مدیریت بیمارستان‌ها عنوان کرد و گفت: چارت بیمارستانی که مصوب می شود نیاز بیمارستان‌ها را پاسخ نمی‌دهد و ما شاهد انواع استخدام‌ها از هیئت علمی گرفته تا نیروی رسمی و پیمانی و قراردادی یا نیروهای فردی و ضریب کایی هستیم که وضعیت‌ کاملاً نامناسبی را در بیمارستان‌ها رقم زده است تا حدی که برخی بیمارستان‌ها ناچارند خارج از چارت تسهیلاتی نیرو به کار گیرند به ویژه در حوزه پرستاری.

آقاجانی خاطرنشان کرد: نحوه تخصیص اعتبارات بیمارستان‌های ما یا از بودجه عمومی است یا از طریق پرداخت نقدی و سازمان‌های بیمه‌گر در صورتی که بیمارستان‌های ما باید در مدل حاکمیتی با منابع عمومی و بیمارستان‌های بزرگ که امکان ارائه خدمات و بستری بیشتر و درآمد‌زایی دارند از طریق درآمد‌زایی خودشان وارد عمل شوند چرا که ما بودجه‌ریزی عملیاتی در عمل نداریم و شاید تنها بر روی کاغذ این مسئله وجود داشته باشد. در عین حال پرداخت پرسنل هم مبتنی بر عملکرد آنها نیست.

*برون‌سپاری بیمارستان‌های دولتی با منافع مردم تعارض دارد

معاون وزیر بهداشت با بیان اینکه ناکارآمدی در حوزه‌های مختلف بیمارستانی سبب شده تا بیمارستان‌ها به سمت برون‌سپاری و واگذاری بخش‌ها به واحد‌های غیردولتی بروند افزود: این برون‌سپاری‌ها با آموزش تداخل پیدا کرده و با منافع مردم، کیفیت خدمات، رعایت تعرفه‌ها و پرداخت از جیب بیمار تعارض دارد و باید پرسید باید در برون‌سپاری بخشی از بیمارستان‌های دولتی جزیره‌ای عمل کنیم یا در نهایت مجموع بیمارستان را به بخش غیردولتی واگذار کنیم و این سوالی است که برای رسیدن به جواب آن باید بررسی‌‌های زیادی صورت گیرد.

وی به نقش تعرفه‌ها در این میان اشاره کرد و افزود: عدم تناسب بین تعرفه خدمات درمانی و هزینه‌های بیمارستانی از یک طرف و در عین حال تفاوت تعرفه دولتی و خصوصی نیز باعث شده تا بار سنگینی بر دوش اداره بیمارستان‌ها وارد شود که در این میان با همدلی تمام سازمان‌های متولی سعی کردیم تا قیمت تمام شده خدمات درمانی در حوزه ویزیت و هتلینگ (بستری) که آرزوی دیرینه وزارت بهداشت بود محقق کنیم.

معاون وزیر بهداشت ادامه داد: همین که بیمه‌ها قبول کردند رقم هتلینگ ۴۸ هزار تومانی و سه تخته دولتی در سال ۹۲ کاملاً غیرواقعی و این رقم ۱۱۸ هزار تومان است. اهمیت دارد. در عین حال ناکافی بودن پوشش بیمه همگانی و اینکه سازمان‌های بیمه‌گر تنها برخی بیماری‌ها را پوشش می‌دهند، مشکل‌ساز شده است و باعث شده تا مردم به جای ۱۰ درصد فرانشیز ۷ درصد بپردازند.

وی نظارت و اعتبار‌بخشی در بیمارستان‌ها را نیازمند یک سیستم جامع علمی و کارآمد دانست و افزود: برای اولین بار اعتبار‌بخشی بیمارستانی به ۹۰۰ بیمارستان ابلاغ شده است اگرچه این نوع اعتبار‌بخشی هنوز در برخی موارد نیاز به بازنگری دارد. به عنوان مثال این استاندارد برای بیمارستان‌های عمومی است و در بخش بیمارستان‌های تک تخصصی با مشکل مواجه هستیم.

آقاجانی تأکید کرد: تنها مدل ما برای ارزیابی بیمارستان‌ها صرفاً اعتبار‌بخشی است و حتی اعتبار‌بخشی بین‌المللی را هم در دستور کار نداریم ولی اگر بیمارستانی بخواهد برای جذب گردشگر سلامت این سیستم را اجرا کند منعی نداریم.

وی گفت: در عین حال باید بروکراسی اداری و کاغذ‌بازی کم شده و به کیفیت بیشتر توجه کنیم و در حوزه آموزش مدیران بیمارستانی به دنبال ایجاد برنامه‌های کوتاه‌مدت آموزشی و تغییر الگوی انتخاب مدیران و پایش مدیران هستیم.

سمینار مدیریت بیمارستانی و تجهیزات پزشکی امروز و فردا در تالار امام مجتمع بیمارستانی امام خمینی(ره) به ارائه روش‌های نوین برای حل چالش‌های مدیریت بیمارستانی می‌پردازد.