کارگاه مدیریت استراتژیک در دانشگاه علوم پزشکی

دکترخلیل علی محمدزاده در کارگاه تخصصی مدیریت استراتژیک

بصیرت همان تفکر استراتژیک است که سمت و سو را مشخص می کند.

دکترخلیل علی محمدزاده در جمع اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شرکت کننده در کارگاه تخصصی مدیریت استراتژیک که به همت نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران برگزار گردید، ضمن قرائت حدیثی از امام علی(ع)  که حاکی از عمق تفکر استراتژیک در مکتب اسلام است، اظهار داشت: آن حضرت می فرمایند؛ أَعْقَلُ‏ النَّاسِ‏ أَنْظَرُهُمْ فِی الْعَوَاقِب یعنی داناترین مردم کسی است که آینده را بهتر ببیند و در عاقبت کارهایش بیشتر اندیشه کند.

وی گفت: “آینده بینی” یکی از پایه های مهم برنامه ریزی استراتژیک است که بالاتر از “پیش بینی آینده” در برنامه ریزی معمول بوده و به نوعی در حکم “آینده سازی” است.

دکتر علی محمدزاده مفهوم ساده تفکر استراتژیک را “بصیرت” و به تعبیر مقام معظم رهبری، “قبله نما” خواند و گفت: استراتژیست ها با برخورداری از این تفکر، نقشه راه را در برنامه ریزی استراتژیک و اقدام و عمل برای تحقق این نقشه و ارزیابی استراتژی های اجرایی را در مدیریت استراتزیک دنبال می کنند.

این عضو هیات علمی دانشگاه در تشریح برخی علل چرایی تدوین برنامه استراتژیک برای سازمان ها افزود: بدون برخورداری از برنامه ریزی استراتژیک، با تغییر مدیریت ها امکان دارد سمت و سوی سازمان گم شود و هماهنگی، انسجام و جهت مشخص برای تحقق اهداف سازمان تعیین نگردد.

وی با اشاره به این نکته که  مدیریت استراتژیک یک وظیفه بلندپایه سازمانی است و ویژگی های یک مدیریت کلی را دارد، گفت: در مدیریت استراتژیک، اطلاعات کمی و کیفی باید به گونه ای تنظیم شوند که بتوان ذر محیط رقابتی و یا تحت شرایط نامطمئن، تصمیمات اثر بخش اتخاذ گردد.

وی در بخش عملیاتی کارگاه به تفضیل در باره مراحل مختلف مدیریت استراتژیک در سه بخش سخن گفت و اظهار داشت: تدوين استراتژي یا همان برنامه ريزي استراتژيك بخش اول کار در مدیریت استراتژیک است. در این بخش، فرايند تبيين رسالت سازمان ، شناسايي عوامل استراتژيك داخلي و محيطي، تعيين اهداف و استراتژي هاي سازمان در سطوح مختلف به انجام می رسد.

وی گفت: اجراي استراتژیک همان برنامه، بخش دوم کار در مدیریت استراتژیک است. در این بخش فرايند به اجرا در آوردن استراتژي هايي كه در مرحله تدوين تعيين شده اند و مناسب تشخیص داده شده اند، به وسيله تخصيص منابع و اصلاح ساختار و فرهنگ سازماني صورت می گیرد.

دکتر علی محمدزاده در ادامه افزود: اجرای اسنراتژی ها ایجاب می کند که سازمان، هدف های سالانه ای را مشخص نموده، سیاست ها را تعیین کند و در کارکنان انگیزه ایجاد کرده و منابع را به گونه ای تخصیص دهد که برنامه ها و استراتژی های تدوین شده، قابل اچرا باشند.

وی ارزيابي یا كنترل استراتژیک را بخش پایانی مدیریت استراتژیک عنوان کرد و تصریح نمود: بررسی عوامل داخلی و خارجی که پایه و اساس استراتژی های کنونی قرار گرفته اند، محاسبه و سنجش عملکرد ها و اقدامات اصلاحی، سه اقدام اساسی این بخش را تشکیل می دهند.

وی در تبیین این فعالیت ها اضافه کرد: بررسي تغييرات احتمالي عوامل داخلي و خارجي اثرگذار بر رسالت سازمان، اهداف و استراتژي ها و راهکارهاي اجرايي و مقايسه آن با اهداف و استراتژي ها و شناسايي نقاط قابل بهبود و انجام اصلاحات لازم در بخش ارزیابی استراتژیک مورد دقت و توجه قرار می گیرند.

عضو فرهنگستان علوم پزشکی کشور، مديران ارشد سازمان ها را مديران اصلي استراتژیک خواند كه اختيار و مسئوليت نهايي تنظيم و اجراي برنامه هاي استراتژيك براي كل سازمان، بر عهده آنهاست.

وی یکی از دلایل عدم اجرای برنامه استراتژیک در سازمان ها را تفکیک کار برنامه ریزی از مدیریت خواند و گفت: در سازمان هاي بزرگ و پيچيده، مديران استراتژيك در بالا و پايين سلسله مراتب مديريت قرار دارند و همه اینها باید در تدوین و اجرا و ارزیابی استراتژی ها مشارکت فعال داشته باشند.

وی با اشاره به اینکه در برنامه ریزی استراتژک اغلب مدیران ارشد سازمان درگیرند و در مدیریت استراتژیک همه سطوح سازمانی نقش ایفا می کنند، با یادآوری تجارب  دو دهه اخير از نحوه برخورد با موضوع برنامه ریزی استراتژیک در سازمان ها، اظهار داشت: برنامه ريزي استراتژيك نبايد به عنوان يك تخصص ستادي سطح بالا توسط برنامه ريزان حرفه اي انجام گرفته و سپس از طرف مديرعامل تصويب و توسط مسئولان قسمت ها به مورد اجرا گذاشته شود. بلكه استراتژي سازي و اجراي استراتژي، وظيفه اي است كه باید شامل دخالت مديران آن بخش هايي از سازمان باشد كه انتظار مي رود، نتايج استراتژيك در آنها حاصل شود .

این پزشک و پژوهشگر حوزه سلامت، از بیانیه رسالت به عنوان سندی الهام بخش و برانگیزاننده و  منحصر  به فرد یاد کرد و گفت: به وسیله این بیانیه، سازمان از موسسات مشابه متمایز می گردد و دامنه عملیات آن بر حسب نتیجه و بازار تعیین می شود و معمولا فلسفه وجودی، عملکردهای اصلی، فن آوری و بازارهای سازمان در این بیانیه تشریح می شود.

وی دورنما را يك برداشت ذهني توصیف کرد كه افراد از آينده دارند و افزود: اين برداشت ذهني موجب ايجاد اشتياق در افراد براي دستيابي به اهداف استراتژیک مي شود و سازمان و افراد آن می دانند که با اجرای برنامه هایی که در دست دارند از وضعیتی که اکنون در آن قرار دارند به کدامین آینده ای ره می سپارند و یا چگونه آینده مطلوبی را برای خود می سازند.

دکتر علی محمدزاده دورنما را نسبت به رسالت در یک سازمان، کیفی تر، آرمانی تر، عمیق تر و تغییرناپذیر عنوان کرد و گفت: دورنما معطوف به آینده ای است که می خواهیم آن بشویم و تصویر همان تصوری است که بر طبق آن برنامه استراتژیک تدوین کرده ایم.

وی تحلیل محیط داخلی و خارجی را یکی از پایه های مهم در برنامه ریزی استرتژیک بیان نمود و اظهار داشت: ما در بررسی سازمان به دنبال فهرست کردن قوت ها و ضعف ها و در تحلیل محیط خارج سازمان در پی یافتن و شناسایی فرصت ها و تهدید های مرتبط با سازمان هستیم.

نماینده رییس دانشگاه آزاد اسلامی در هیات نظارت بر تشکل های دانشگاهیان دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران، عدم مشاركت مدیران ارشد و افراد كليدي سازمان در تدوین برنامه استراتژیک، عدم موفقیت در ايجاد جو مشاركت و همدلي در سازمان و وجود بوروكراسي شديد و نبود سیستم باز را از جمله موانع عمده در تحقق مدیریت استراتژیک یاد کرد و اظهار داشت: مدیرانی که از برنامه استراتژیک صرفا برای تسلط بيشتر بر منابع و مديريت سازمان و در جهت پاسخگويي به مقام مافوق استفاده می کنند و یا در برقراري ارتباط با كاركنان و نیز ارزيابي استاندارد عملكرد توفیق چندانی ندارند و یا تصميم گيري هاي بدون اساس و  متضاد با برنامه استراتژيك اتخاذ می کنند، بیشتر در دام مدیریت استراتژیک گرفتار می شوند و چنین سازمان هایی به اهداف مدیریت استراتژیک نایل نمی آیند.

وی با اشاره به سخنان حکیمانه مقام معظم رهبری در رابطه با مواضع اخیر ترامپ گفت: معظم له در زمره یکی از استراتژیست های کم نظیر دنیاست که انقلاب اسلامی ایران در سایه اندیشه ها و راه رفت در نقشه ترسیمی ایشان، بارها از تهدیدهای بزرگ عبور کرده و از آن ها برای خود فرصت های رشد و شکوفایی و پیشرفت ساخته است.

ریس مرکز تحقیقات سیاست گذاری اقتصاد سلامت دانشگاه آزاد اسلامی با یادآوری شعار سال یعنی اقتصاد مقاومتی؛ تولید و اشتغال افزود: با تکیه بر رهنمودهای داهیانه رهبری – یکی از بزرگترین مولفه های قدرت نظام –  و برخورداری از پشتیبانی ملت، می توان به آینده پیشرفته و الهام بخش ایران، امیدهای فراوان بست.

دکتر علی محمدزاده در جمع بندی؛ كار استراتژي را شناخت فرصت ها و تهديدات و ايجاد عوامل براي فرصت ها جهت بالفعل شدن منفعت هاي بالقوه اي كه در آن وجود دارد، عنوان کرد.

شایان ذکر است که با توجه به استقبال و علاقمندی اعضای هیات علمی شرکت کننده به بحث و تبادل نظر بیشتر در این خصوص، مقرر شد دفتر نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران، طی سلسله نشست های دیگری ابعاد و زوایای مختلف موضوع  مدیریت استراتژیک را به طرح و بررسی بگذارد.

http://www.iautmu.ac.ir

www.ana.ir

http://tandorostnews.ir