یک مقاله علمی-پژوهشی چه ویژگی هایی دارد؟

برای تهیه یک مقاله علمی-پژوهشی ابتدا باید موضوعی انتخاب شود که چیزی به علم اضافه کند. پژوهشگر هایی که تازه کار هستند ممکن است دچار اشتباه انتخاب یک موضوع بزرگ و گسترده باشند که از عهده یک مقاله خارج است و انتخاب یک موضوع گسترده برای یک مقاله اشتباه است. مثلا یک موضوع با اهمیت در زمینه مدیریت مانند TQM یا CRM یا موارد دیگری از این دست یک موضوع بسیار علمی و قابل توجه است. بنابراین مطالعات گسترده در این زمینه و استفاده از چندین و چند منبع داخلی و خارجی، تلخیص، مقایسه و ارزیابی و نتیجه گیری از این منابع یک پژوهش کامل و جدید را شکل می دهد. در نتیجه این کار بزرگترین اشتباهی است که برای نگارش یک مقاله علمی-پژوهشی بدان دچار می شوید.

اشتباه بزرگ دوم این است که به چنین مقالاتی Review گفته می شود و فاقد ارزش علمی است. گردآوری آثار و نتایج مولفین دیگر و درکنار هم قرار دادن آنها مجموعا ادبیات پژوهش یک مقاله علمی-پژوهشی را تشکیل می دهد. پس از انتخاب یک موضوع مناسب سپس باید به گردآوری آثار و نتایج مولفین داخلی و خارجی در زمینه موضوع منتخب بپردازید. به این ترتیب ادبیات پژوهش شما شکل می گیرد. مهمترین ویژگی و ارزش هر پژوهش علمی اتکای آن بر اطلاعات دست اول است که در روند انجام پژوهش بدست می آید.

به طور خلاصه ویژگی های یک مقاله علمی- پژوهشی به شرح زیر می باشد:

• گزارش مختصر و کامل علمی گرفته شده از یک پروژه تحقیقاتی و پژوهشی
• حجم آن ۳۵۰۰ تا ۴۰۰۰ کلمه (حداکثر ۱۰ صفحه A4)

 اجزای مقاله ی علمی- پژوهشی:

1. عنوان
2. چکیده‌ی فارسی
3. چکیده‌ی انگلیسی
4. متن اصلی
5. تشکر و قدردانی
6. فهرست منابع 

اجزای صفحه عنوان به ترتیب شامل مراحل زیر می باشد:

1. عنوان مقاله
2. نام، نام خانوادگی مؤلفان، رتبه علمی( مربی، استادیار، دانشیار، استاد ،کارشناس ارشد، کارشناس…)، نام رشته، وابستگی سازمانی شامل ذکر نام مرکز تحقیقات یا گروه و دانشکده و دانشگاه و شهر و کشور همه مؤلفان.
3. آدرس پستی و آدرس الکترونیکی و شماره‌ی تلفن ثابت یا همراه فردی که مقصد مکاتبات مجله و دیگران (خوانندگان مجله) خواهد بود (نویسنده مسئول).
4. نام مرکز یا سازمان تأمین کننده‌ی بودجه‌ی طرح پژوهشی که این مقاله نتیجه‌ی آن است و شماره طرح پژوهشی (لازم به ذکر است اگر از هیچ سازمانی کمک مالی صورت نگرفته، قید گردد.)
5. عنوان مکرر (عنوان کوتاهی برای استفاده در سر صفحه‌های مقاله چاپ شده، که حداکثر ۲۰ حرف داشته باشد).

اجزای چکیده ی فارسی مقاله ی علمی- پژوهشی:

مقدمه

1. حداقل ۲ جمله و حداکثر ۳ جمله
2.  جمله آخر به هدف کلی پژوهش اشاره کند.
3. زمان فعل جمله اول و دوم، حال و جمله آخر یا هدف، گذشته باشد.

روش بررسی

1. نوع پژوهش، نوع مطالعه،
2. جامعه، زمان و مکان،
3. حجم نمونه، روش نمونه گیری،
4.  ابزار جمع آوری داده ها ، روایی و پایایی ابزار، روش جمع آوری داده ها،
5.  نوع تحلیل یافته ها (مثلا در تحلیل توصیفی اشاره به توزیع درصد فراوانی، میانگین، انحراف معیار و اگر تحلیل استنباطی است اشاره به آزمونهای مختلف استفاده شده ضروری است) و ابزار یا نرم افزار تحلیل یافته ها است (زمان افعال در این قسمت باید گذشته مجهول سوم شخص باشد.)

یافته‌ها

1. ۲ تا حداکثر ۳ جمله
2. زمان افعال گذشته

 بحث و نتیجه گیری

1. بین ۱-۲ جمله
2. با زمان افعال آینده یا حال

 واژه‌های کلیدی

1. بین ۳ الی ۸ واژه
2. انتخاب واژه‌های کلیدی از اصطلاحنامه‌ی پزشکی فارسی  (MeSH)، اصطلاحنامه نما و دانشنامه کتابداری و اطلاع رسانی، اصطلاحنامه ها و فرهنگ های تخصصی.

مجموعا بخش چکیده فارسی بین ۲۰۰ تا ۲۵۰ کلمه می باشد.

اجزای چکیده‌ی انگلیسی مقاله علمی- پژوهشی (۲۰۰ تا ۲۵۰ کلمه‌) شامل:

1. Title
2. Introduction
3. Methods
4. Results
5. Conclusion
6. Key words

اجزای متن اصلی مقاله علمی- پژوهشی:

1.   مقدمه
   حداکثر در ۱/۵ صفحه A4
   شرحی از  بیان مساله،
   شرحی از اهمیت موضوع و ضرورت انجام پژوهش (اگر پژوهش شما برای اولین بار است که انجام شده ذکر نفرمایید زیرا این مطلب حاکی از اهمیت کار شما نیست)،
   شرحی از نتایج پژوهش های گذشته مرتبط با پژوهش فعلی و مقاله جاری(با ذکر رفرنس)،
   تعریف واژه و یا اصطلاح جدید و مبهم برای خوانندگان (با ذکر رفرنس)،
   هدف کلی پژوهش (پرهیز از آوردن افعالی همچون بررسی و مطالعه در هدف ).
2.   روش بررسینوع پژوهش، نوع مطالعه،
   جامعه، مکان و زمان مطالعه،
   حجم نمونه، روش نمونه گیری،
   ابزار جمع آوری داده ها، روایی و پایایی ابزار جمع آوری داده ها (مثلا: پایایی پرسشنامه با روشTest-retest بررسی و با  Alpha Cronbach  ۸۰ درصد تایید شد)، روش جمع آوری داده ها،
   نوع تحلیل یافته ها (مثلا در تحلیل توصیفی اشاره به توزیع درصد فراوانی، میانگین، انحراف معیار و اگر تحلیل استنباطی است اشاره به آزمون های مختلف استفاده شده ضروری است) و ابزار یا نرم افزار تحلیل یافته ها و شماره ویرایش ( مثلا SPSS15).
3.   یافته‌هامی تواند به صورت متن و تصاویر(جدول، نمودار، فلوچارت، انیمیشن، عکس و…) ارایه شود.
   بدون تفسیر و توجیه آورده شود.
   در صورت استفاده از تصاویر توضیح مختصر در متن در ارتباط با یافته های مهم و برجسته ضروری است.
   هرگز یافته هایی که بصورت جدول آمده است مجدداً در متن بصورت کامل نیاورید.
4.    بحث و نتیجه گیریمقایسه نتایج حاصل از یافته های مهم تحقیق با نتایج سایر پژوهش های مشابه داخلی و خارجی (با ذکر رفرنس)
   تفسیر بر علل شباهت ها و تفاوت ها
   محدودیت های کاربرد نتایج در سطح جامعه
    آثار، اهمیت و کاربرد پژوهش در جامعه همراه با بسط راهکار در جامعه (نصف صفحه یا یک پاراگراف).
   هر مقاله باید باید با خلاصه و نتیجه گیری دقیق و صحیحی از گامها و دستاوردهای پژوهش همراه باشد. بعضی مواقع خلاصه را همراه با بیان محدودیت ها و پیشنهادهائی برای محققین دیگر همراه می کنند.
5.    پیشنهادها
   پیشنهاد و ارایه راه حل ها با توجه به یافته ها برای حل مسایل گفته شده در مقدمه
6. تشکر و قدردانی:سپاسگزاری از کلیه‌ی افرادی که در انجام پژوهش محقق را یاری داده اند ولی اسم آنان در فهرست نویسندگان مقاله به عنوان همکار نمی باشد (به شکل ذکر نام و نام خانوادگی، تخصص، پست و محل کار فعلی و نوع همکاری)
   سپاسگزاری از سازمان یا سازمان های حمایت کننده ی پژوهش
7. منابع:

   در نهایت باید منابع و مآخذ مورد استفاده را به ترتیب براساس منابع فارسی و لاتین مرتب کنید. هر مجله یا کنفرانس استاندارهای خود را درنحوه درج منابع دارد. یک روش استانداررد برای درج منبع روش APA است. این واژه مخفف عبارت American Psychological Association است که توسط انجمن روانشناسی آمریکا ارائه شد. براساس این روش برای ارجاع یک بخش از متن به منبع آن از ( نام نویسنده، سال : شماره صفحه ) استفاده می شود برای نمونه (حبیبی، ۱۳۸۹ : ۵۶). سپس در صفحه فهرست منابع و مآخذ به روش زیر عمل می شود:

   – اگر کتاب باشد: نام خانوادگی، نام (سال)، نام کتاب، محل نشر: ناشر

   – اگر مقاله باشد: نام خانوادگی، نام (سال)، نام مقاله، نام نشریه، شماره نشریه، شماره صفحات

   نکته: استنادهای جدید و به انگلیسی و کل منابع در مقالات پژوهشی حداقل از ۱۰ مورد کم‌تر نباشد. (با توجه به ایندکس مقالات در نشریات فارسی در پایگاه های بین المللی اطلاعاتی، نوشتن تمام منابع به «زبان انگلیسی» ضروری است.)

موارد استفاده از جدول:

1. وقتی تعداد داده ها زیاد است و اختلاف آنها خیلی محسوس نیست.
2. مقایسه ی بین دو متغیر با استفاده از جداول متقاطع

اجزا جدول:

1. عنوان جدول: در بالای جدول
2. پانوشتها: نوشته های زیر جدول در توضیح علایم و عبارات اختصاری جدول

موارد استفاده از نمودار:

1. وقتی تعداد داده ها زیاد نباشد و اختلاف آنها خیلی محسوس باشد.
2. اکثراً یکی از دو متغیر، متغیر زمان( در محور X ) است.

اجزا نمودار:

1. عنوان: در زیر نمودار.
2. راهنمای نمودار: به توضیح علایم و رنگ های موجود در متن نمودار اشاره دارد. ترجیحاً در مقالات فارسی در سمت راست نمودار آورده می شود.
3. تذکر: باید به ازای هر ۱۰۰۰ کلمه، حداکثر یک تصویر (جدول، نمودار، فلوچارت و یا عکس) آورده شود.

ضمائم در صورت لزوم:

شامل ابزار جمع آوری داده ها (مانند: پرسشنامه، چک لیست)
در صورت لزوم کارهای آماری، پرسشنامه یا سایر توضیحات را می توانید در قالب پیوست ها به مقاله خود اضافه کنید. این کار ارزش علمی مقاله را بیشتر می کند.

منبع: https://sina-pub.ir/.post/chgonh-ik-mkalh-aalmi-pzhohshi-bnoisimZ7R7