سبک زندگی و بیمارستان های ارتقاء دهنده سلامت

به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا، دکتر سید حسن مقدم‌نیا با حضور در همایش سبک زندگی، اهداف و ضرورت برپائی این نشست علمی را در راستای تبیین ارزش‌ها و اهمیت سلامت در جوامع انسانی و نقش انسان به عنوان اشرف مخلوقات از دیدگاه مقدس اسلام و همچنین رویکرد اﻧﺴﺎن ﻣﺤﻮر ﺗﻮﺳﻌﻪ و شایسته یک زندگی ﺳﺎﻟﻢ در جوامع صنعتی امروزی توضیح داد.

موسس و رئیس مرکز «تحقیقات سبک زندگی» دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی واحد تهران با بیان تعاریف جدید سازمان بهداشت جهانی‌ و اعتقاد به وجود چهار بعد سلامت زیستی، اجتماعی، روانی و معنوی اظهار کرد: در زمینه چهار بعد سلامت، به بعد معنوی آن که یکی از ابعاد مهم سلامت است توجه چندانی نشده، در حالیکه سلامت معنوی در اسلام به معنای وضعیتی هدفمند و معنادار از حیات انسانی است که حاصل ایمان،‌ اعتقاد و ارتباط فرد به قدرت و کمال لایتناهی‌ الهی و زندگی ابدی پس از مرگ است.

رئیس دانشکده پیراپزشکی واحد پزشکی افزود: خداوند در کتاب آسمانی قرآن، ما را به دارالسلام، سرزمین سلامت یا همان جایی که همه به هم سلام میدهند، دعوت کرده و سلام هر روز ما به دیگران به معنای آرزوی سلامتی داشتن برای یکدیگر است که بیانگر حلقه ارتباط با خداوند، آرامش و راحتی ‌در وجود انسان و اتصال انسان به دیگران است.

مقدم‌نیا با بیان اینکه دین اسلام با نگاه واقع گرایانه به انسان، به مفاهیم گسترده سلامتی، بیماری و درمان انسان توجه کامل داشته است، گفت: می‌توان امید داشت، برگزاری این همایش‌ها بتواند قدم موثری در تدوین و برنامه‌ریزی آموزه‏‌های دینی در زمینه سبک زندگی بردارد و گره گشائی برای حل معضلات و آسیب های اجتماعی انسانی باشد .

دکتر محسن میرابی استاد سابق دانشگاه‌های آمریکا، با سابقه ۴۷ ساله مشاوره و روانپزشکی سخنران بعدی این جلسه بود که با ابراز خوشوقتی از اینکه در جمع دانشگاهیان و در میان دانشجویان و جوانان خوب و مستعد ایران زمین حضور دارد، عوامل محیطی و اجتماعی را که موجب بروز بیماری «افسردگی» بعنوان بیماری نامرئی می‌شود و سلامت افراد جامعه را مورد تهدید قرار می‌دهد، پرداخت.

میرابی با تاکید بر حقایقی که در مورد بیماری افسردگی وجود دارد، گفت: افسردگی مانند بیماری سرماخوردگی می‌تواند گریبانگیر همه افراد پیر، جوان، زن، مرد، زشت، زیبا، فقیر و غنی شود و به این ترتیب اساس سلامت جامعه را متزلزل سازد .

وی با توجه به زمانبر بودن طول درمان این بیماری توصیه کرد که افراد با خودمراقبتی و مراجعه به پزشکان و مشاوران در حفظ سلامتی خود بکوشند.

میرابی استرس، اضطراب و افسردگی را از عوامل قطعی سایر بیماریهای قلبی عروقی- روانی- پوستی، سرطان، فشارخون بالا و اعتیاد برشمارد و گفت: بزرگترین سرمایه انسانها، سلامت روح و جسم است و هرگونه سرمایه گذاری برای ارتقای این مطاع با ارزش قیمت ندارد و باید در راستای ایجاد یک جامعه سالم و داشتن افراد سالم برنامه‌ریزی و هزینه کرد .

تغییرات فرهنگی با زور و دستور و بخشنامه حاصل نمی شود

معاون پژوهش و فناوری دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی نیز با توجه به پیچیدگی و چند وجهی بودن مفهوم سبک زندگی، با طرح سه سوال کلیدی چیستی، چگونگی و نیز فرایند شکل گیری مفهوم سبک زندگی را از جنبه های مختلف مورد بحث و بررسی قرار داد.

دکتر افتخار اردبیلی درباره فلسفه وجودی و اهمیت پرداختن به موضوع سبک زندگی گفت: آنچه مسلم است دنیا تحت تاثیر پدیده جهانی شدن دستخوش تغییرات گسترده ای در شیوه و سبک زندگی آدمیان در اقصی نقاط دنیا شده و بالطبع دامنه این تحولات فراگیر، فرهنگ و سنت های ایرانی – اسلامی و هر آنچه را که سالیان دراز با آن خو گرفته ایم را تحت تاثیر قرار داده است .

اردبیلی با مروری بر مدرنیزاسیون آمرانه و کشف حجاب اجباری و سایر اسناد و شواهد تاریخی افزود: هرگونه تغییر در سبک زندگی با زور و دستور و بخشنامه و آئین نامه امکانپذیر و شدنی نیست.

وی اظهار کرد: اگر پروژه‌هائی برای تغییر در سبک زندگی داشته باشیم باید شناخت صحیحی از ابعاد فرهنگی و اجتماعی جامعه خود داشته باشیم و بدانیم حدود این مداخلات باید چگونه باشد؟ تا چه حد می‌شود در مقابل تغییرات، تحت نفوذ عوامل متعدد ملی و جهانی مقاومت کرد؟ و آیا انتخاب شیوه زندگی آزادانه دراختیار من و شماست ؟ و یا این تغییرات ناشی از محیط بیرونی بر من و شما تحمیل می شود ؟

اردبیلی افزود :تمام این مباحث موضوعات مهم و حیاتی هستند که باید در مورد هریک به تنهائی تحقیق و پژوهش شود.

وی تاکید کرد: برای تحقیقات کاربردی در حیطه «سبک زندگی» از پایان نامه‌های دانشجوئی با موضوعات مشترک پزشکی و فرهنگی و با هدف ارتقاء بهداشت روانی و سلامت جامعه حمایت می کنیم .

معاون پژوهش و فناوری واحد پزشکی گفت: مبحث سلامت و درمان یکی از مهمترین موضوعات بشری در همه زمان‌ها بوده و هست. ولی آنچه که امروز می‌توان متاثر از تغییر و تحولات جهانی از آن نام برد و در حقیقت نگاه جدیدی در حیطه علم پزشکی است آن است که نگاه خطی و یکسویه پزشکی و درمانگر جای خود را به نگرش جامع به انسان و مسائل او داده است. در حقیقت نگاه خشک و بدون روح پزشکی به انسان در حال از بین رفتن است و انسان با تمام ابعاد وجودی خود موضوع بحث علم پزشکی قرار گرفته است.

اردبیلی در جمع بندی سخنان خود ادامه داد: در پزشکی جامع نگر هدف نگهداری و ارتقای سلامتی انسان با بررسی همه مسائل مرتبط با سبک زندگی(lifestyle) انسانهاست. در این نگاه به جای یک موضع انفعالی، بیمار عضوی فعال در برنامه تامین سلامتی خود به شمار می‌رود.

وی ابراز امیدواری کرد با برگزاری مداوم اینگونه جلسات بتوان در رابطه با بسیاری از مفاهیم‌ جدیدی که با عنوان تعیین کننده‌های اجتماعی وارد حیطه سلامت شده و مباحث عمده‌ای همچون سرمایه‌ اجتماعی social capital را در بر می‌گیرد با مشارکت سایر متخصصان و صاحبنظران ابعاد و جوانب موضوعات مربوط به سبک زندگی رامورد بحث و بررسی قرار داد.

افزایش کیفیت زندگی انسان‌ها، هدف اصلی بیمارستان‌های ارتقای دهنده سلامت است

معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی واحد تهران هم با توجه به تغییرات عمده ای که در سبک زندگی عموم مردم و بالاخص جوانان در اثر ورود تکنولوژی‌های جدید ارتباطی ایجاد شده است، گفت: از معایب پدیده های نوین ایجاد بی تحرکی یا کم تحرکی در انسان است که می‌تواند زمینه ساز بروز بیماری‌های مختلف در میان افراد یک جامعه شود. هدف از اصلاح سبک زندگی و ایجاد عادات صحیح این است که انسانهای سالمی داشته باشیم که چرخ‌های اقتصادی جامعه را بچرخانند، نه بیماران و افراد ناتوانی که به وسیله آنها چرخ های اقتصاد بیمارستان بچرخد!

دکتر خلیل علی محمدزاده بیان کرد: پرداختن به موضوع «سبک زندگی» به ویژه در عصری که در آن زندگی می‌کنیم امری بسیار لازم و ضروری است، زیرا این سبک و شیوه زندگی است که در همه لحظات زندگی هم در متن و هم در حاشیه‌های آن جریان دارد و همه ابعاد زندگی را تحت تاثیر قرار می‌دهد و شاخص‌های آن می‌تواند بستر ساز الگویی برای زندگی ایرانی – اسلامی باشد.

وی با توجه به تغییرات عمده ای که در سبک زندگی عموم مردم و بالاخص جوانان در اثر ورود تکنولوژی های جدید ارتباطی ایجاد شده است گفت: استفاده افراطی برخی جوانان از اینترنت و تلفن همراه باعث نوعی انزوا طلبی و اخلال در روابط اجتماعی آنان شده است.

علی محمدزاده افزود: استفاده از وایبر، واتس آپ و لاین و … به خودی خود بد نیست، اما وقتی در استفاده از این‌ها زیاده‌روی می‌شود و خوب و بدها گاهی بلاتشخیص می‌ماند، آسیب‌های جبران ناپذیری به جا می‌گذراند. ارتباطاتی که جوانان ما را از دنیای واقعی جدا کرده و با دنیای مجازی پیوند می‌دهد، پیوندی که در آن نه زمان معنا دارد و نه مکان، نه شب می‌شناسد و نه روز، نه کلاس درس می‌شناسد و نه کانون گرم خانواده و این همان جائی است که مطالعات در باره تغییرات سبک زندگی را در حیطه فرهنگی اجتناب ناپذیر می سازد .

وی درباره اهمیت و مزیت تشکیل چنین همایش‌ها و نشست‌های علمی – فرهنگی گفت: از رهگذر چنین جلساتی است که می توان انگیزه تغییر را در خود و دیگران ایجاد کنیم و با تفکر و تجدید نظر در عادات نادرست کاری کنیم، تا هر آنچه را که موجب می‌شود، عمر و جوانی و فرصت های طلائی و مطلوب زندگی را برای مطالعه، ورزش، تفریحات سالم، گردهمائی و معاشرت‌های سازنده در محیط پیرامونی از دست بدهیم، دوباره بازسازی کنیم و به این بیاندیشیم که این چگونه استفاده ای از تکنولوژی نوین است، که حتی ما در میان جمع، به تنهایی سوق داده است.

علی محمدزاده با تاکید بر اینکه موفقیت در این امور به مدیریت سبک زندگی وابسته است، اظهار کرد: امروزه محور توسعه و پیشرفت جوامع، انسان سالم، دانا و توانا است بنابراین برای تغییر در سبک زندگی باید بتوانیم عادات خوب را جایگزین عادات غلط کنیم .

معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی سپس به استراتژی سازمان بهداشت جهانی درباره توسعه شبکه بیمارستان‌های ارتقا دهنده سلامت پرداخت و گفت: در بیمارستان‌های ارتقا دهنده سلامت (HPH)، مفهوم پیشگیری و ارتقای سلامت در تعامل مناسب کادر درمانی و بیماران در ارتباط با جامعه نهادینه می‌شود.

وی تصریح کرد: در بیمارستان‌های ارتقا دهنده سلامت تنها به تشخیص و درمان بیماری‌ها نمی‌پردازند بلکه باید با خلاقیت‌هایی که بکار می‌گیرند ظرفیت‌های پیشگیری را در افراد مداومت دهند و بر این اساس بیمارستان‌ها هم باید سبک کارشان را مطابق با نیازهای جامعه تغییر دهند زیرا هدف اصلی افزایش کیفیت زندگی انسان‌هاست و هنر این است که با تغییر در شیوه آموزش و تقویت خودکار آمدی و خود مراقبتی، افراد را از بستری شدن در بیمارستان ها نجات دهیم.

علی محمدزاده نتیجه گیری کرد: از آنجائی که یکی از معایب پدیده‌های نوین ایجاد بی تحرکی یا کم تحرکی در انسان است که می‌تواند زمینه ساز بروز بیماری‌های مختلف در میان افراد یک جامعه شود. هدف از اصلاح سبک زندگی و ایجاد عادات صحیح این است که انسانهای سالمی داشته باشیم که چرخ‌های اقتصادی جامعه را بچرخانند، نه بیماران و افراد ناتوانی که بر اساس خیال برخی، به وسیله آنها چرخ‌های اقتصاد بیمارستان بچرخد!