طرح تحول سلامت در ایران با نگاهی به موفقیت های نظام سلامت ترکیه

گزارش ها و درس هایی که دکتر سید حسن هاشمی وزیر بهداشت از ترکیه نقل می کند

موفقیت کشور ترکیه در حوزه سلامت مرهون همگرایی و انسجام مجلس، دولت و تصمیم گیرندگان است بطوریکه تمام این ارگانها مجموعه ای واحد را در پیشبرد اهداف سلامت ایجاد کرده اند.

 دکتر آکداغ که به مدت ۱۱ سال به عنوان وزیر بهداشت در ترکیه به عنوان بانی اجرای تحولات در حوزه سلامت معرفی شده اند، اکنون به عنوان مشاور با اینجانب همکاری دارد و در این دیدار اقدامات انجام شده در این حوزه مرور و پیگیری شد.

ترکیه در طول دهه گذشته رشد خوبی در حوزه سلامت داشته و نزدیک به ۱۲۰ میلیارد دلار در این حوزه سرمایه گذاری کرده است. بطوریکه در این سالها علاوه بر حوزه صنعت، بازار خوبی در کشورهای اطراف در این حوزه پیدا کرده است.

در حال حاضر می توانیم از تجربیات ترکیه در اجرای برنامه های حوزه سلامت استفاده کنیم و این امکان فراهم شده که با اعزام گروه های مختلفی در زمینه های فناوری اطلاعات، اورژانس، سرمایه گذاری بخش خصوصی، اداره بیمارستانها، بهداشت، پزشک خانواده، نظام دارویی و سایر گروههای مختلف از دو کشور در خصوص تبادل تجربیات اقدام کنیم.

در این سفر بازدیدی از یک مرکز پزشک خانواده داشتیم که در حاشیه شهر آنکارا بود. در این بازدید با پزشکان و پرسنل آن مرکز در خصوص اجرای طرح پزشک خانواده بحث و تبادل نظر شد.

علاوه بر این در جلسه سه ساعته ای که با وزیر بهداشت ترکیه و معاونانش داشتیم، توضیحاتی در خصوص وضعیت نظام سلامت این کشور و همچنین در مورد کمک های متقابلی که در حوزه سلامت می توانیم داشته باشیم، ارائه شد.

در ادامه این سفر، بازدیدی نیز از یک مرکز سلامت دهان و دندان به عمل آمد و مسئولان آن مرکز در خصوص برنامه های در دست اجرا، توضیحاتی ارائه دادند.

از زمان بهینه سازی حوزه سلامت در این کشور ۱۲ سال می گذرد.این برنامه هنوز در اواسط کار است. به طور مثال در نظام سلامت کشور ترکیه پزشک خانواده تعریف شده اما نظام ارجاع ندارند همچنین تاکنون هیچ موفقیتی در مورد کنترل هزینه ها نداشته اند.

 سبک ارائه خدمات بهداشتی درمانی در ترکیه مشابه سبک آمریکایی است به طور مثال پزشکان این اختیار را دارند که هر دارویی را به هر مقداری تجویز کنند. البته مشروط به این که از داروی سوم به بعد، هزینه بیشتر از دریافت کننده دارو، گرفته می شود و پزشکان و گروه های ارائه دهنده خدمت در این خصوص محدودیتی ندارند، که این خود یک چالش در حوزه سلامت است.

سیستم بهداشت و درمان ترکیه علی رغم تحول خوبی که داشته هنوز با چالش های زیادی مواجه است. رضایت نسبی ۷۰ درصدی در مردم نسبت به حوزه سلامت در این کشور ایجاد شده است.

کشور ترکیه با یک تصمیم توانست ۱۵۱ بیمارستان تامین اجتماعی را در وزارت بهداشت ادغام کند و ارائه دهنده خدمات یک ارگان است. البته دانشگاه های علوم پزشکی در این کشور زیر نظر وزارت علوم است و هنوز نتوانستند بیمارستان های آموزشی را با خود همراه کنند.

یکی از دلایل موفقیت سیستم بهداشت و درمان ترکیه، مرهون هماهنگی و انسجام مجلس، دولت، سیاست گذاران و تصمیم گیرندگان و بخشهای مالی بود. بطوریکه تمام این بخشها به طور واحد عمل کردند. چون اکثریت مجلس دست حزب است و دولت نیز بر آمده از حزب. بنابراین تصمیم سازی ها بسیار آسان صورت می گیرد به طوری که بخش های سیاست گذاری موضع دیگری نسبت به آن تصمیمات ندارند.

ترکیه تمایل دارد از تجربیات جمهوری اسلامی ایران استفاده کند در زمینه دارو، پیوند اعضا، آموزش متخصصان و امور پژوهشی. مابقی امور موضوعاتی عام است و بین تمام کشورها در خصوص بهره گیری از بخش خصوصی، ارتقاء خدمات در بخش دولتی و سایر موارد، تجارب متفاوت است که می توان از مجموعه آنها استفاده لازم را برد.

هیچ نظام سلامتی که موفقیت صد در صد داشته باشد، در دنیا وجود ندارد. طرح تحول نظام سلامت در کشورمان بعد از مطالعه در مورد نظام های سلامت موفق سایر کشورها از قبیل سوئد، کانادا، ترکیه، ژاپن و تایلند تدوین شده است.