تنظیم خانواده به تنظیمی مجدد نیاز دارد

درکارگاه آموزشی سیاست های جمعیتی در دانشگاه علوم پزشکی تهران اعلام شد:

حفظ استاندارها، ارتقاء سطح سلامت و افزایش نرخ باروری کل

دکتر خلیل علی محمدزاده عضو هیأت علمی دانشگاه، در جمع گروهی از استادان درس دانش خانواده و جمعیت دانشگاه ها، آگاهی از نکات برجسته و مثبت سیستم های بهداشت و درمان جهان و انطباق آن با شرایط موجود کشورمان را از جمله اقدامات مطلوب در مدیریت نظام سلامت توصیف کرد و خاطر نشان ساخت: نظام طب ملی (NHS) یکی از پیشرفته ترین نظام های بهداشتی، درمانی است که به لحاظ حفظ استاندارهای بین المللی و ارتقاء سطح سلامت جوامع دستاوردهای موفقی داشته است. آنچه در پی می آید گزیده ای از سخنان ایشان است که ۱۵ اسفند ۱۳۹۲ در دانشگاه عوم پزشکی تهران ایراد شده است.

آموزه های کشورهای موفق در زمینه ی بارداری و زایمان بکار گرفته شود.

وی گفت : یکی از آموزه های مهمی که از این الگوی خدمات بهداشتی و درمانی می توان آموخت ، نحوه ی مراقبت ها و اقداماتی است که این سیستم در زمینه بارداری و زایمان ها مورد توجه قرار می دهد.
این استاد دانشگاه اظهار داشت : در این سیستم، مادر باردار تحت نظر تیمی متشکل از پزشک عمومی ، پرستار و یا ماما است که معاینات لازم را انجام می دهند و سپس از طریق درمانگاه های محلی و در موقعیت مقتضی مادر باردار را به بیمارستان محل زایمان معرفی می نمایند.
وی افزود: در بیمارستان کادر مامایی مراقبت های قبل از زایمان را توصیه نموده و زمان احتمالی زایمان را به او اعلام می کند.

ترویج انواع روش های انجام زایمان های طبیعی در کشور قابل اجراست.

وی گفت: در قالب NHS که در کشور انگلیس و برخی از کشورهای اروپایی استقرار دارد، پس از این مراحل، نحوه انجام زایمان طبیعی و اینکه به صورت بستری و یا زایمان در آب باشد و نیز محل زایمان و اینکه در منزل و یا بیمارستان باشد، مشخص می گردد.
وی بیان داشت: در این سیستم بهداشتی درمانی به منظور کاستن از عوارض روحی و روانی ناشی از زایمان بر زایمان طبیعی در منزل و حضور پدر نوزاد بر بالین همسر در هنگام زایمان تأکید می شود.

سزارین ها در کشور انگلیس کمتر از ۵ درصد و یک دوازدهم ایران است.

وی با مقایسه درصد سزارین های موجود در ایران با کشورهایی که از NHS تبعیت می کنند، گفت: میزان سزارین ها در کشور انگلیس کمتر از ۵ درصد و یک دوازدهم ایران است.
وی افزود: این آمار در کشورهای برخوردار از طب پیشرفته مانند آلمان، فرانسه و سوئد و … نیز کمتر از ۱۵ درصد است.
وی گفت: در کشور انگلیس عمل سزارین فقط در صورت لزوم و مشورت ماما با پزشک متخصص زنان و زایمان انجام می پذیرد.
این استاد مدیریت استراتژیک در نظام سلامت گفت: در این نوع نظام بهداشتی و درمانی درخواست و یا اصرار زن باردار مبنی بر انجام این عمل، تأثیری بر اجرای آن ندارد.
وی اضافه کرد.: در این کشورها در صورت انجام سزارین انتخابی (غیرضروری) و اثبات عدم لزوم آن، تیم معالج پزشک جوابگوی عواقب احتمالی آن خواهد بود.

ما روش جراحی برخورد با زایمان با این وسعت را از کدام نظام بهداشتی و درمانی موفق دنیا الگو گرفته ایم!

وی میزان انجام سزارین ها در آغاز برنامه تنظیم خانواده را کمتر از یک سوم میزان فعلی ذکر کرد و گفت: معلوم نیست ما روش جراحی برخورد با زایمان با این وسعت را از کدام نظام بهداشتی و درمانی موفق دنیا الگو گرفته ایم!
وی اضافه کرد: در طب پیشرفته زایمان طبیعی یک موفقیت بزرگ و سزارین بی دلیل یک شکست به حساب می آید.

سلامت مادر و کودک را شعار خود قرار داده ایم ولی با آسیب ها گزینشی برخورد می کنیم.

وی علاوه بر تحمیل سختی ها ، آسیب ها و هزینه های چند برابری به مادر باردار در سزارین های غیرضروری، آن را برنامه ی تکمیلی کنترل (کاهش) جمعیت و از عوامل مهم کاهش نرخ باروری کل در حوزه سلامت خواند و گفت: مایه ی تعجب است که پزشکان ما، سلامت مادر و کودک را شعار خود قرار داده اند و مدیران ما، به دنبال کاهش پرداخت های مستقیم از جیب مردم هستند ولی از این معضل مهم در سیستم سلامت غافلند و یا تلاشی در خور در این زمینه انجام نمی دهند.

جامعه پزشکی، مقوله نیاز را از خواسته و تقاضا تفکیک نماید.

وی ادامه داد: اگر جامعه پزشکی، مقوله نیاز را از خواسته و تقاضا تفکیک نموده و صرفا رفع نیاز متناسب با اندیکاسیون پزشکی را در سرلوحه کار داشته باشند، برخی اصلاحات اساسی و لازم در حوزه ی سلامت اتفاق خواهد افتاد.
وی گفت: خوشبختانه رییس جمهور عزیز در اجلاس روسای دانشگاهها آنجا که بحث حکیم را مطرح کردند، به روشنی با مثال هایی به این مسئله پرداختند و عمل به این قاعده، تدبیری عالی ست که برای آینده ی سلامت جامعه امید آفرین خواهد بود.

اغلب سزارین های دوم و سوم به توبکتومی می انجامد.

وی گفت: بر اساس آنچه که گفته شد ما درست برخلاف مسیری که طب پیشرفته در بارداری ها و زایمان ها پیش گرفته، حرکت می کنیم و این بیماری بزرگی است که از یک طرف منابع را هدر می دهد و اثر بخشی اقدامات را زیر سؤال می برد و از طرف دیگر سلامت مادر و کودک را در حال و آینده مختل نموده و میزان بروز برخی بیماری ها مانند آسم، دیابت، مشکلات تنفسی و عفونت و …. را چندین برابر می کند و نیز کاهش باروری ها و همچنین به توبکتومی های همراه با آن در سزارین های دوم و سوم دامن می زند.

با پول درمانی نمی توان معضلات امروز نظام سلامت را حل کرد.

دکتر خلیل علی محمد زاده با اشاره به این نکته که در یک ساختار مناسب و سالم، باید به این نوع مسائل و زمینه هایی شبیه به آن نگاه درستی وجود داشته باشد و در عمل نیز روش صحیح، کم هزینه و به موقعی باید اعمال شود، اظهار داشت: باید با انگیزه الهی و به دور از تعارفات و تعصب های نابجا و غیر علمی، این اقدامات به همت متخصصان خدوم پزشکی به تدریج جبران شود.
وی توجه به بهبود زیرساخت های بهداشتی و درمانی، حقوق بیمار و پزشک ، اخلاق پزشکی ، قوانین بازدارنده و نظارت های لازم، کافی و قاطع در این ارتباط را اثر گذار خواند و گفت: وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان های بیمه ای به خوبی واقفند که صرفاً با پول درمانی نمی توان معضلات امروز نظام سلامت را حل کرد، بلکه باید روش ها، مکانیزم ها و بسته های آموزشی، مشاوره ای و خدماتی مطلوب و موثری را طراحی و به مرحله ی اجرا درآورند.

جنگ علیه جمعیت توهم نیست.

وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه جنگ علیه جمعیت از سوی غرب در غالب کشورهای جهان اسلام و در حال توسعه از سالها پیش در جریان بوده و همچنان تعقیب می شود، اظهار داشت: ابزارهای عمده ی این جنگ مواردی مانند رواج سقط جنین، عقیم سازی ها به روش های مختلف، ایجاد بلوغ زودرس جنسی و اشاعه ی روحیه ی فردگرایی و مسئولیت گریزی است و آمار ها حاکی از آن است که طی یکی دو دهه ی اخیر در همه ی این زمینه ها، آمارهای ما رشد داشته است.

دامن زدن به بلوغ زودرس جنسی، سلامت فرد، خانواده و جامعه را به خطر می اندازد.

وی گفت: اینکه به رغم پوشش بیش از ۷۵ درصدی برنامه ی تنظیم خانواده که در منطقه رتبه ی اول را داریم، یک سوم حاملگی ها ناخواسته و نیمی از آن ها منجر به سقط جنین غیر مجاز شود، قابل قبول نیست. اینکه با برخی آموزش های جنسی در سنین پایین و در دسترس قرار گرفتن برخی فیلم ها و سریال ها، بدون در نظر گرفتن تناسب های اخلاقی و فرهنگی جامعه و اصول تعلیم و تربیت، در مواردی بلوغ زودرس جنسی دامن زده شود، این به نفع سلامت فرد، خانواده و جامعه نیست.

تنظیم خانواده به تنظیم دوباره نیاز دارد.

دکتر علی محمدزاده در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به سیاست های جدید جمعیتی، برنامه تنظیم خانواده را نیازمند تنظیمی دوباره خواند و گفت: در بازنگری های این برنامه، می توان بارداری ها را در هر سنی از باروری، با توجه به نیاز و در محدوده ی مجاز تحت مراقبت لازم قرار داد و عقیم سازی های دایمی را از سیکل عمومی خارج کرد و سزارین ها را به مرز تعادل رساند.
وی گفت: باید متخصصان علوم مختلف خطرات و عوارض سوء ناشی از مدل خانواده تک و دو فرزندی را از ابعاد مختلف تبیین و هسته ی مرکزی رفتار غلطی که در جامعه رایج شده را سست نمایند، تا به تدریج فرهنگ درست که سلامت خانواده ها و جامعه را در پی دارد، شکل گرفته و تثبیت شود.

میانگین نرخ باروری کل در جهان ۲/۴ فرزند است.

وی با اشاره به نرخ باروری کل در ایران و جهان گفت:: یک درصد جمعیت جهان را داریم ولی هم اکنون ۸ در هزار بارداری ها و ۶ در هزار تولدها در کشور ما صورت می گیرد.
وی گفت: میانگین نرخ باروری کل در جهان ۴/۲ فرزند است ولی این شاخص در ایران ۷۸/۱ فرزند است. ما در این شاخص در منطقه ی خودمان در بین ۲۶ کشور از آخر دوم هستیم و بر طبق آمار ۲۰۱۲ رتبه ی فرزند آوری مان در بین ۲۰۹ کشور، رتبه ی ۱۵۰ است. غالب کشورهای توسعه یافته مثل امریکا، فرانسه، انگلیس و آلمان رتبه ی بالاتری نسبت به ما دارند.

نمای جوان کشور باید حفظ شود.

وی با اشاره به پدیده کهنسالی و لزوم حفظ نمای جوانی در کشور تصریح کرد: برخی این مسئله را به بازی می کیرند و می گویند: چون سال ۱۴۸۰ امید به زندگی در بدو تولد در کشورمان به ۸۹ سال خواهد رسید، نمی توان بالای ۶۰ سالگی را ورود به دوره ی سالمندی به حساب آورد.

اجرای سیاست های جدید باید توام با ارتقای شاخص های بهداشتی و درمانی باشد.

وی در نتیجه گیری از این بخش از صحبت های خود گفت: وقتی تنظیم خانواده صرفا ابزاری برای کاهش جمعیت شود و تحت مدیریت جامع کیفیت قرار نباشد و اطلاعات آن مورد تحلیل و اقدام اصلاحی قرار نگیرد، فقط از مرگ و میرهای مادر می کاهد، آن هم به میزانی که از بارداری ها کاسته است. البته این شاخص بسیار مهم است. در سیاست های جدید هم باید هرگونه اقدامی با ارتقای این شاخص و سایر شاخص ها همراه باشد. ولی سقط جنین ناسالم چی؟ اگر سلامت همه جانبه مادر و کودک مدنظر باشد، سقط هم باید کنترل شود، سزارین هم باید کنترل شود، مدل خانواده ی هسته ای و بدون ارتباطات درونی و بیرونی هم باید اصلاح شود. بررسی ها نشان می دهد؛ برنامه ی ما به ویژه در ده پانزده سال اخیر، هر جا با شیوه های مختلف کاهش جمعیت روبرو شده ولو آن شیوه غلط باشد، همه ی شاخص های سلامت مادر، کودک و خانواده را به خوبی پایش نکرده است و در دوره جدید برای اصلاح همه ی این موارد باید برنامه ی قابل اجرا داشته باشیم.

اگر را با مگر تجویز کردند، از آن ها کودکی شد، کاشکی نام.

وی در خاتمه گفت: اینکه گفته می شود؛ اگر مرده زایی نداشته باشیم، اگر تصادفات جاده ای نداشته باشیم و دهها اگر و مگر دیگر، هیچ کار دیگری لازم نیست، جمعیت افزایش می یابد. در پاسخ باید گفت: اگر را با مگر تجویز کردند، از آن ها کودکی شد، کاشکی نام. با این حرف ها سیاست های کلی نظام در افزایش نرخ باروری کل و جلوگیری از کاهش رشد جمعیت کشور محقق نمی شود.
وی گفت: این ها ربطی به سیاست های جدید ندارد، در طی این سال ها و در اتخاذ هر نوع سیاستی همچنان باید به دنبال مطلوبیت بخشیدن به این موارد باشیم.