در۸ سال اخیر بودجه ۳ برابر شده، آیا وضع سلامت مردم بهتر شده؟

تخصیص نیافتن اعتبارات مصوب بودجه بهداشت و درمان کشور یکی از چالش های حوزه سلامت است.

بودجه بهداشت و درمان در سال ۹۲، ۱۳ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان است که هزار و ۸۳۶ میلیارد تومان بابت مابه التفاوت ارز دارو اختصاص یافته است.

در بودجه امسال(۱۳۹۲) ۲۰۲۷ میلیارد تومان برای پزشک خانواده در نظر گرفته شده بود، تاکنون فقط ۵۰ میلیارد تومان از بودجه پزشک خانواده حاصل شده است. همچنبن، ۱۴۰۰ میلیارد تومان برای اجرای سیاستهای جمعیتی در نطر گرفته شده که هنوز ریالی پرداخت شده است.

سهم حوزه بهداشت و درمان کشور از محل درآمد ناخالص ملی در سال ۸۷، ۵٫۶ درصد بوده است، با هزینه های افزایش یابنده سلامت و روندی که در سه دهه اخیر در دنیا وجود دارد، هنوز اعتبارات لازم را به منابع سلامت اختصاص نمی دهیم.

نسبت پرداخت از جیب مردم در مقایسه با سایر کشورها، غیرعادی است. به طوریکه سهم پرداختی دولت و بیمه ها در سایر کشور ۶۵ تا ۸۳ درصد متغییر است، اما در ایران سهمی که مردم از جیب بابت هزینه های سلامت از جیب پرداخت می کنند، ۵۶ تا ۷۰ درصد است.

همین پول ناکافی را از جیب مردم تامین می کنیم. و مهم تر اینکه همان پولها را بد هزینه می کنیم.

هزینه های سلامت در سال ۹۰: ۶۲۶۰ میلیارد تومان توسط وزارت بهداشت، ۷۸۹۰ میلیارد سهم بیمه ها و ۵۶۱ میلیارد تومان نیز سایر هزینه ها بوده که در مجموع ۱۴ هزار و ۹۲۵ میلیارد تومان بودجه سلامت در سال ۹۰ بوده که در بخش دولتی هزینه شده است. اما آنچه مردم در همان سال ۹۰ پرداخته اند رقمی بالغ بر ۱۹ هزار و ۱۸۲ میلیارد تومان بوده که ۵۲ درصد کل سهم سلامت در آن سال بوده است.

کل هزینه های سلامت در سال ۹۰ را ۳۶ هزار و ۷۲۳ میلیارد تومان بوده است.

وضعیت هزینه های سلامت در ۹۱ به خصوص نیمه دوم همان سال: با توجه به افزایش نرخ ارز در سال گذشته ، به یکباره قیمت ملزومات مصرفی پزشکی به یکباره ۳ برابر شد و قیمت دارو نیز تا ۲٫۵ برابر افزایش یافت.

هزینه های بهداشتی و درمانی کشور در سالهای آتی باز هم افزایش پبدا خواهند کرد: کل پرداختی حوزه سلامت در سال ۹۳ بالای ۶۲ هزار میلیارد تومان خواهد بود. اگر فرض بگیریم سهم مردم از هزینه های سلامت طبق قانون به کمتر از ۳۰ درصد برسد، دولت و بیمه ها باید بیش از ۴۲ هزار میلیارد تومان پرداخت داشته باشد. اما در بهترین شرایط، این سهم در مجموع به ۲۵ هزار میلیارد تومان می رسد.

در ۸ سال گذشته بودجه اسمی وزارت بهداشت ۳ برابر شده است، باید این سئوال را پرسید که آیا وضع سلامت مردم نیز بهتر شده است.

نتایج یک مطالعه درتهران:: ۱۰٫۷۴ % هزینه های خانوارهای شهر تهران به غیر از هزینه های خوراکی، صرف بهداشت و درمان می شود.

رشد فزاینده هزینه های سلامت در سبد خانوارهای شهر تهران: ۹٫۷ درصد خانوارهای تهرانی با هزینه های کمرشکن سلامت سلامت دچار مشکل می شوند. به عبارتی بیش از ۴۰ درصد هزینه های خودشان را بابت سلامت پرداخت می کنند.

پنج مورد اصلی مورد توجه در لایحه بودجه سال ۱۳۹۲

نسبت به بودجه سال ۱۳۹۱ در ارتباط با نظام سلامت عبارتند از :

۱- با کسر اعتبار مابه‌التفاوت نرخ ارز دارو از سر جمع اعتبارات وزارت بهداشت، اعتبار هزینه‌ای بخش سلامت نسبت به قانون ۱۳۹۱ ، ۵ درصد کاهش نشان می‌دهد.

۲- عدم تکافوی اعتبارات پیش‌بینی شده برای حوزه سلامت، موجب افزایش سهم مردم از هزینه‌های سلامت و افزایش میزان تقاضای القایی ارائه‌کنندگان خدمات خواهد شد.

۳- عدم تعیین متولی به منظور اعتبار پیش‌بینی شده برای اجرای برنامه پزشک خانواده و قرار گرفتن آن ذیل ردیف متفرقه ، اجرای موفقیت‌آمیز و پایدار این برنامه در سال ۱۳۹۲ را با چالش‌هایی روبرو خواهد کرد.

۴-  ۱۰%منابع حاصل از هدفمندکردن یارانه‌ها علاوه بر اعتبار سلامت، تخصیص نیافته است.

۵- قراردادن تمامی دانشگاه‌های علوم پزشکی و مراکز تحقیقاتی ذیل وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی این امکان را به وزارت می‌دهد تا با استفاده از اختیارات قانونی مانند ماده (۷۹) قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت، اعتبارات دستگاه‌های زیرمجموعه را در طول سال تغییر دهد. در این خصوص پیشنهاد می‌شود مانند قانون بودجه سال ۱۳۹۱ دانشگاه‌ها دارای ردیف مستقل شوند.