خانه / آموزشی / اقتصاد بهداشت و درمان / وضعیت هزینه های بیمارستانی

وضعیت هزینه های بیمارستانی

وضعیت هزینه های بیمارستانی
تعرفه های هتلینگ یا به عبارتی هزینه «تخت ـ روز بستری» به عنوان بخشی از هزینه های درمانی، یکی از عواملی می باشد که عدم تناسب آن با میانگین درآمد افراد جامعه، می تواند منجر به فقر شود؛ بر اساس تصمیمات ماخوذه و با احتساب میزان افزایش تیرماه سال ۱۳۹۱، هزینه هتلینگ به بیش از هفت میلیون ریال در بیمارستانهای خصوصی افزایش خواهد یافت. البته به این مسئله نیز می بایست توجه داشت که هزینه محاسبه شده برای بستری در تخت های ویژه (مانندI.C.U و یا C.C.U) متفاوت بوده و بر اساس گفته های معاون وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، عدد مشخصی را نمی‌توان برای هزینه تخت ـ روز اشغال آنها ذکر کرد چراکه این موضوع بر اساس خدمات ارائه شده و همچنین داروهای تجویزی متفاوت است!
با این همه چنانچه افزایش ۵۳ درصدی بیمارستان های عمومی را نیز به عنوان جانشین بیمارستان های خصوصی مورد بررسی قرار دهیم مشخص خواهد شد که بدلیل کمبود تخت های ویژه در بیمارستان های عمومی و نیز پایین بودن کیفیت خدمات ارائه شده در این گروه از بیمارستان ها، بسیاری از بیماران خاص و به ویژه اقشار آسیب پذیر، با توجه به تورم در سایر بخش ها، عدم درمان را گزینه اصلی خود قرار خواهند داد.

اگرچه بررسی آسیب های اجتماعی ناشی از فقر درمانی، به همراه سایر مشکلات خانواده های بیماران در طول دوران درمان و حتی پس از آن بسیار مشکل است اما آثار روانی افزایش نامتعارف قیمت ها بر سرمایه های اجتماعی جامعه غیر قابل کتمان می باشد؛ موضوعی که می¬تواند منجر به ناهنجاری های اجتماعی و درنتیجه کاهش سرمایه های اجتماعی شود. در خصوص تامین هزینه های درمانی و اثرات آن، رویکردهای مختلفی وجود دارد که معمولاً به روش های زیر مورد ارزیابی قرار می گیرند :

۱-پرداخت از جیب
نسبتی از هزینه های خدمات بهداشتی و درمانی که مستقیما ازجیب به هنگام دریافت خدمت پرداخت می شود. به عنوان یک اصل کلی افزایش آن نامطلوب بوده (به علت نزولی بودن، و تاثیر بر دسترسی به خدمات) و کاهش آن مثبت ارزیابی می شود. (به عنوان مثال این موضوع ـ کاهش پرداخت مستقیم از جیب تا سی درصد ـ تاکید شده بود) .

۲-شاخص هزینه های کمرشکن یا فاجعه بار
هزینه های کمرشکن سلامتی زمانی اتفاق می افتد که کل هزینه های سلامتی پرداخت شده از جیب خانوار برابر یا بیش از   ۴۰ درصد از توان پرداخت خانوار یا مصارف غیر خوراکی او باشد که از طریق نسبت هزینه های سلامت (اعم از مستقیم و غیر مستقیم ) به ظرفیت پرداخت هر خانوار محاسبه می گردد . کاهش هرچه بیشتر این شاخص نیز مثبت ارزیابی می شود.

۳-شاخص هزینه های فقرزای درمان
این شاخص درصدی از خانوارها را نشان می دهد که از نظر درآمدی پس از کسر هزینه های درمانی زیر خط فقر قرار می گیرند؛ به عبارتی فقر ناشی از هزینه های درمانی را تجربه می کنند.

۴-شاخص کاکوانی
شاخص کاکوانی یکی از با ارزش ترین شاخص های موجود در سنجش میزان عدالت در تامین مالی می باشد. این شاخص میزان تصاعدی بودن پرداخت ها برای نظام سلامت را مورد سنجش قرار می دهد. به عبارتی عدالت عمودی در زمینه تامین مالی نظام سلامت از طریق این شاخص آزمون می شود. اگر مقدار شاخص کاکوانی مثبت باشد، تصاعد در مشارکت ها وجود دارد، همچنین مقدار منفی این شاخص بیانگر تنازلی بودن مشارکت هاست.

۵-شاخص مشارکت عادلانه در تامین مالی
شاخص مشارکت عادلانه در تامین مالی با هدف اندازه گیری میزان عدالت در توزیع بار مالی هزینه های درمانی در جامعه طی سالیان اخیر از سوی سازمان جهانی بهداشت (WHO) به عنوان یکی از سه هدف عمده یک نظام سلامت خوب مطرح شده است. از نظر این شاخص نظام سلامت زمانی عادلانه تامین مالی می شود که سهم کل مشارکت در تامین مالی از ظرفیت پرداخت خانوارها برای همه یکسان و مستقل از وضعیت سلامت خانوار باشد.براین اساس عدالت عبارت است از برابر بودن سهم حق مشارکت ها از ظرفیت پرداخت خانوارها.

بر اساس شاخص های ارائه شده و بر اساس آمار موجود می توان چنین بیان نمود که وضعیت مشارکت مالی نظام سلامت بخصوص در زمینه بیماری های خاص در میانه دو شاخص کمر شکن درمانی و فقرزا در حال نوسان است که در بلند مدت موجب کاهش سرمایه اجتماعی و به تبع آن بروز ناعدالتی در جامعه می گردد.

جمع بندی و نتیجه گیری

در سالهای اخیر با انجام واکسیناسیون و افزایش سطح بهداشت عمومی، بسترهای مبارزه با بیماری و پیشگیری از آن تا حد فراوانی رشد یافته است اما بر اساس مطالب ارائه شده به نظر می رسد در بخش تغذیه و درمان همچنان مشکلات کلان زیر نیازمند چاره اندیشی اساسی است:
۱ـ به دلیل افزایش قیمت مواد غذایی مفید برای سلامتی در فرآیند تورمی موجود ناشی از عدم مدیریت بازارها از سوی دولت و نیز تبعات اجرای ناقص قانون هدفمند کردن یارانه ها، سبد مصرفی خانوارها کوچکتر شده و سهم آنها از مصرف مواد غذایی لازم و ضروری به شدت کاهش یافته است.
۲ـ با توجه به ورود پیک جمعیتی دهه شصت به سن میانسالی، به تدریج هزینه های درمانی بیشتری بر درآمد افراد تحمیل می شود. مضاف بر اینکه کاهش مصرف مواد مورد نیاز برای سلامتی، میزان آسیب پذیری آنها را در مقابل بیماری ها افزایش می دهد.
۳ـ افزایش شدید قیمت داروهای ضروری برای بیماران خاص در کنار افزایش قیمت هتلینگ حتی در صورت ثبات سایر قیمت ها و در نظر نگرفتن تورم سایر کالاهای مورد نیاز زندگی روزمره نیز فشار بسیار شدیدی را بر خانوارها تحمیل می نماید که با در نظر گرفتن ضعف نظام تامین اجتماعی کشور و محدود شدن درآمدها و با توجه به تجربه فاز نخست اجرای قانون هدفمند کردن یارانه ها در عدم حمایت از بخش تولید، پایش و نظارت مستمر بر حمایت های مالی پیش بینی شده خدمات درمانی را ضروری و لاجرم می نماید.

این مطالب را نیز ببینید!

طرح درس اقتصاد بهداشت و درمان و بیمه

طرح درس  نام استاد: دکترخلیل علی محمدزاده    رتبه دانشگاهی: استاد        رشته تحصیلی: دکترای پزشکی ...