خانه / آموزشی / اصول و مبانی مدیریت / برای نظام سلامت مدیری خوب است که اقتصاددان هم باشد.

برای نظام سلامت مدیری خوب است که اقتصاددان هم باشد.

در اغلب کشورهای دنیا و به ویژه در دنیای پیشرفته ، وزرای بهداشت و درمان و روسای بیمارستان ها، جزو متخصصان مدیریت بهداشتی و درمانی با گرایش اقتصادی هستند. متاسفانه در این زمینه در کشور ما اگر کم، ولی متخصصانی وجود دارند که ارزش آنها به درستی و به خوبی درک نمی شود و لذا یک دنیا کار و تلاش بر زمین مانده در این حوزه وجود دارد که پرداختن به آنها می تواند در ارتقائ سلامت کشور نقش بارزی ایفا نماید. نتایج یک نظر سنجی از مردم کشورمان حاکی از آن است که، بیش از ۸۰ درصد آْنها متخصصین اقتصاد بهداشت را برای مدیریت عالی نظام سلامت پیشنهاد می کنند. هم اکنون در کشور ما با روندی که وزیر محترم بهداشت و درمان پیش گرفته، ضرورت چنین اقدامی هر چه بیشتر آشکار شده و باید این مسئله را به فال نیک گرفت، رویکردی که همه ی وزرای پیشین آن را نداشته و یا اگر داشته اند قادر به زمینه سازی آن و یا انجام آن و یا تعریف ساختاری برای آن نبوده اند. در صورت تحقق دستاورد های چنین تفکری شاهد تحولات چشمگیری در این زمینه ها خواهیم بود
مسائلی همچون تعرفه های غیر واقعی، ناکارآمدی بیمه های درمانی، پدیده ی زیر میزی، افزایش پرداخت از جیب مردم، ایجاد تقاضای کاذب توسط پزشکان و گروه پزشکی و پرداختن به خواسته ها و تقاضا هایی که نیاز و اولویت تظام سلامت محسوب نمی شوند، از جمله مصادیق بی توجهی به مسایل مهم مدیریتی و اقتصادی در حوزه ی سلامت است.

وزیر محترم بهداشت، درمان وآموزش پزشکی درحکمی که چندی پیش برای دکتر دانش جعفری جهت تحول در نظام سلامت صادر کردند، محورهای زیر را مرقوم فرمودند :  – پوشش فراگیر ارائه خدمات بهداشتی درمانی و افزایش دسترسی مردم خصوصا اقشار آسیب پذیر و مناطق محروم  – ایجاد تعادل در منابع و مصارف حوزه سلامت  – کاهش پرداخت از جیب مردم در حوزه سلامت  – تبیین دقیق وظایف وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی، سازمان های بیمه گر دولتی و تجاری و ارائه کنندگان خدمات  – طراحی و استقرار نظام نوین مدیریت بیمارستانهای دولتی به عنوان یک واحد مستقل اقتصادی  – اصلاح نظام تعرفه گذاری خدمات بهداشتی درمانی  – ارتقای مشارکت بخشهای غیر دولتی(خصوصی،تعاونی ،خیریه و عمومی غیر دولتی) در ارائه خدمات بهداشتی درمانی  – اصلاح نظام پرداخت جهت افزایش کارایی و ایجاد انگیزه مثبت برای ارائه کنندگان خدمات بهداشتی و درمانی  – تقویت بازار رقابتی برای ارائه خدمات در حوزه سلامت  – تقویت تولید فرآورده های دارویی، واکسن و تجهیزات پزشکی با کیفیت مناسب به ویژه با استفاده از ظرفیت بخش غیر دولتی در کشور  – توسعه صادرات فرآورده های دارویی، واکسن و تجهیزات پزشکی و سامان دهی واردات این محصولات  -بازنگری در قوانین و مقررات حوزه سلامت جهت اصلاح و یکپارچگی این قوانین در صورت لزوم.

بر اساس آمار، سال ۹۰ بیش از ۶۰ هزار میلیارد تومان درحوزه سلامت هزینه شده که ۱۵ هزار میلیارد تومان آن را دولت و بیمه ها و ۴۵ هزار میلیلرد آن را مردم پرداخت کرده اند. یعنی بیش از ۷۵ درصد هزینه ها از جیب مردم بوده و در این میان نیز بیمه ها نزدیک به ۱۵ درصد را تقبل نموده اند. مردم دنیا بطور متوسط ۱۸ درصد از هزینه‌های درمان را خود می‌پردازند که این رقم نسبت به سهم مردم ایران بالغ بر ۴ برابر کمتر است. پس می توان گفت که در این بخش با عدالت فاصله بیشتری وجود دارد.به طور میانگین هزینه ی هر نفر در بخش بهداشت و درمان ایران، حدود ۸ میلیون ریال است که فقط ۲ میلیون ریال آن را دولت و بیمه ها تامین می کنند و این فشار به مردم، در آینده ی نزدیک وضعیت سلامت جامعه را با مشکلات جدی روبرو خواهد ساخت.کاهش پرداخت مستقیم از جیب مردم ، از یک سو دلیلی برای نزدیکی به عدالت، کار آمدی و اثر بخشی در نظام سلامت است و از سوی دیگر مصداقی برای اولویت دادن بهداشت و درمان در تخصیص های بودجه ای و دولتی در تراز بالا و نیز ارزش نهادن بیمه شده ها و کارفرمایان برای سرمایه گذاری به منظور ذخیره سلامت در آتیه است. اخیراً توسط سایت اقتصادی بلومبرگ جایگاه ایران ازنظر کارایی سیستم بهداشتی و درمانی در بین ۴۸ کشور جهان که دارای جمعیتی با حداقل ۵ میلیون، امید به زندگی با حداقل ۷۰ سال و تولید ناخالص داخلی با سرانه زیر۵۰۰ دلار تا  بیش از ۵۰۰۰ دلار داشته اند ، با یک رتبه پایین تر از ترکیه و  یک رتبه بالاتر از آمریکا، در مکان ۴۵ قرار گرفته است . در این پژوهش ایران با  سهم کوچکی از GDP  با رقمی حدود ۵٫۱%  و یا مبلغی حدود ۳۴۶ دلار،  دارای کارآیی ۳۱٫۵% است و امریکا با هزینه ای نزدیک به ۲۵ برابر بیشتر از ایران، کارآیی پایین تری نسبت به ایران دارد. این مسئله بیانگر این نکته است که صرف هزینه هم در بهداشت و درمان،  باعث کارآیی و رضایت مردم  نمی شود . بیش از هر زمان دیگری مشهود است که راه حل مشکلات درمانی کشور، اعمال مدیریت مطلوب در نظام سلامت است که عدم وجود نگرش سیستمی از یک طرف و تخصص گرایی صرف از طرف دیگر، از جمله موانع عمده ای است که پیمودن این مسیر را دشوار نموده است.

اقتداری که صرفا به جهت تخصص پزشکی مدیر در بخش بهداشت و درمان ایجاد شده، و عدم گردش نخبگان در سیاست گزاری ها و برنامه ریزی های کلان این وزارت، مشکلی است که تحول در ساختار و مدیریت بهداشت و درمان را تضعیف کرده و این همان چیزی است که وزیر محترم بهداشت و درمان با درک صحیح  و عمیقی که از مشکلات این حوزه دارند، با زبان ساده و رسایی می فرمایند: کدام نظام سلامت؟ نظامی وجود ندارد و وزارت بهداشت خود بیمار است و نیاز به مداوا دارد. شفای این بیمار در عمل به نسخه ای است که دکتر هاشمی به عنوان برنامه ی تحول در نظام سلامت انشاء نمودند و امید آنکه وزیر خوشنام سابق اقتصاد کشورمان  و همکاران ایشان در این راه به یاری خدا وهمکاری همه ی بخش های درونی و بیرونی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، به موفقیت های شایان توجهی دست یابند. ان شاء الله.

https://hcsm.ir/  / دکتر خلیل علی محمدزاده

این مطالب را نیز ببینید!

طرح درس اقتصاد بهداشت و درمان و بیمه

طرح درس  نام استاد: دکترخلیل علی محمدزاده    رتبه دانشگاهی: استاد        رشته تحصیلی: دکترای پزشکی ...